Endonezya’daki Sulawesi adasında, taş aletler keşfedildi. Nature’da yayımlanan çalışmanın bulgularına göre; bu taş aletler en az 118,000 yıllıklar. Önermelere göre, antik insan türleri bizim türümüz oraya varmadan binlerce yıl önce adayı kolonileştirmiş olabilir. Fakat henüz adayı kolonileştirenin ve bu taş aletleri yapanın hangi insan türü olduğu konusu gizemini koruyor.

Yaklaşık bir milyon yıl önce, bir grup insanımsı Endonezya’daki Flores adasına yerleştiler. Daha sonra, yaklaşık 50,000 yıl kadar önce, Homo sapiens Sahul’a geçti- bu büyük kara parçası Avustralya ve Papua’dan oluşuyor. Sahul ve Asya arasında da, birçok ada bulunuyor. Bu adalar içerisinde en büyük ve en eski olanı, Sulawesi adası. Bu adanın, bütün bu dağılma/göç etme olaylarında önemli bir role sahip olduğu düşünülüyor. Kireç taşı mağaralardaki taş sanatı üzerine daha önceki yapılan çalışmalar, modern insanların Sulawesi’de en az 45,000 yıl önce yaşadığını da açığa çıkartmıştı.

2007 ve 2012 yılları arasında University of Wollongong’dan Gerrit van den Bergh’in öncülüğündeki araştırmacılar, Sulawesi’nin güneybatısındaki Walanae havzasında kazı çalışmaları yürüttüler. Araştırmacılar bu bölgede; insan yapımı taş aletler ve mamut Stegodo, domuz benzeri Celebochoerus ve bufalo benzeri Bubalus depressicornis gibi megafaunalara ait fosil dişlerin de bulunduğu 4 yeni bölge keşfettiler.

Araştırma takımı bu bölgelerden, Talepu olarak adlandırılan yerde, derin kazı faaliyetleri yürüttüler ve yüzlerce silisleşmiş iri kireçtaşından yapılmış insan yapımı taş aletler keşfettiler. Bu aletlerin en büyüğü de 13 santimetre çapında.

Lazerlerle ve uranyum-dizileri tarihleme yöntemi ile araştırma takımı, fosillerin tarihlerinin 200,000 ila 780,000 yıl öncesine ve insan yapımı taş aletlerin tarihlerinin de 118,000 yıl ila 194,000 yıl öncesine dayandığını açığa çıkardı. Yani, bu taş aletler ve fosiller, bizim türümüzün bu bölgeye varışından daha öncelere dayanıyorlar.

Daha önceki tahminlerde, birçok araştırmacı bu adanın yalnızca ve tek olarak Homo sapiens tarafından kolonileştirildiğini öne sürüyorlardı. Fakat, bu bulgulara dayanarak Sulawesi’nin antik insanımsılardan köklü bir popülasyona ev sahipliği yaptığı söylenebilir. Buzul çağı Homo fosilleri olmadan da, bu adada popülasyonu olan ve alet yapan bu türün ya da türlerin ne olduğunu söylemek mümkün değil. Yani bu aletleri yapan türün, hangi tür olduğu hala belirsizliğini koruyor. Bu adayı kolonileştirmiş olabilecek antik insan türlerinden üç aday var: Flores’den Homo floresiensis, şimdilerde Java olarak bilinen yerden Homo erectus, ve gizemli Denisovanlar.

Van den Bergh’e göre ise, bu bölgedeki taş aletleri yapanlar ilk modern insanlar olmalılar. Bu insanlar bir şekilde denizi geçip Sulawesi’ye gelmiş olabilirler.

Bu bölgeye gelmiş olabilecek türün kökeni, büyük bir ihtimalle, batı tarafından Borneo (düşük deniz seviyelerinin olduğu zamanlarda ana kıta Asya’nın bir parçası olma ihtimali var) ve kuzey tarafından Filipinler olabilir. Bu durumda, bu bölgelerdeki diğer adalarda da daha keşfedilmemiş ve antik insanımsılara ait birçok bulgunun gizli olduğunu söylebiliriz.

---

Makale Referansı: Nature 529, 208–211 (14 January 2016) doi:10.1038/nature16448

---