Post Author Avatar
Baran Bozdağ
Boğaziçi Üniversitesi - Yazar / Editör

Başkalarıyla yakın temas halinde iken geçen süre, çoğunlukla mikrop kapma veya hastalıklara yakalanma riski ile ilişkilendirilir. Ancak birçok enstitü ve üniversitenin ortaklaşa gerçekleştirdiği şempanzelerin bağırsak mikrobiyomları araştırması gösteriyor ki, bu sosyallik 'iyi' mikropların da geçmesine yardımcı oluyor.





Araştırmacılar doğal ortamlarında sekiz yıl boyunca şempanzelerin sosyal davranışlarını ve bağırsaklarındaki mikropları (sayı ve çeşit olarak) izledi. ( Burada doğal ortam Tanzanya'da bulunan Gombe Ulusal Parkı'dır) Bu gözlemden çıkan sonuç ise şu; bir şempanzenin sindirim yolu boyunca bulunan bakteri türü sayısı, mecazi anlamda daha sokulgan veya sosyal olan bireylerde daha yüksek rakamlara ulaşıyor.

Sonuçlar araştırmacıların, bağırsak mikrobiyomunu daha sağlıklı tutmaya yarayan faktörleri daha iyi anlamalarını ve böylelikle daha iyi uygulamaları geliştirebilmelerini sağlıyor.

Sıcak ve yumuşak olan bağırsaklarımız yüzlerce bakteri ve diğer mikrop için sev sahipliği yapar, bu mikroplarda çoğunlukla karşılığında birçok besini sindirmemizi kolaylaştırır, vitamin sentezler bağışıklık sistemimizi (aşı etkisine benzer bir biçimde) eğitir ve bazı zararlı enfeksiyonlarla savaşır. İnsanlarda bağırsak mikrobiyomu çeşitliliğinin azalması bugüne kadar yapılan araştırmalarda obezite ve diyabet gibi hastalıklarla ilişkilendirildi.

Geçtiğimiz hafta sonu Science Advances'da yayımlanan çalışmada 2000 ile 2008 yılları arasında 40 ayrı şempanzeden elde edilen örneklerdeki bakteri DNA'ları analiz edildi. Şempanzeler ise yeni doğanlardan, geç yetişkinlere kadar değişkenlik gösteriyordu.

Araştırmacılar hayvanların bağırsaklarında binlerce bakteri türünün varlığını tanımladı ve bunlardan çoğunun insanlarda da yaygın bir biçimde bulunduğunu kaydetti.

Araştırma ekibi daha sonra mikrobiyal datayı, hayvanların günlük olarak tükettikleri besinlerle, diğer hayvanlarla ne kadar ve nasıl vakit geçirdikleri bilgileri ile birleştirdi.

Duke University'de araştırmacı ve aynı zamanda makalenin yazarlarından olan  Steffen Foerster: "Şempanzeler besinlerin bol olduğu yağışlı sezonlarda birlikte daha vakit geçirirken, kuru mevsimlerde çoğunlukla daha çok yalnız vakit geçiriyorlar." açıklamasında bulundu.

Araştırmacılar bununla tutarlı olarak her bireyin yağışlı mevsimlerde diğer asosyal kuru mevsimlere oranla % 20 ila 25 daha fazla bakteri çeşidi taşıdıklarını saptadı.

Ancak mikrobiyomdaki bu değişiklik yalnızca direkt olarak mevsimle değişen beslenme çeşidi( böcekler, yapraklar, meyveler) ile ilgili değildi. Grup davranışları, sosyalleşme ve yanlızlaşmanın da bu çeşitliliğe ciddi etkileri olduğu saptandı.

Bağırsak bakterileri çiftleşme, yakınlaşma , sırnaşma, temizlenme veya diğer fiziksel temas etkileşimleri ile şempanzeden şempanzeye geçme eğilimi gösteriyor. Bunun sebebi de çoğunlukla birbirlerine yakın oldukları için birbirlerinin dışkılarına temas etme veya basma ihtimallerinin yüksek oranda artması olarak gösteriliyor.

Hayvanların bağırsaklarındaki bakteri karışımı, birbirinden bağımsız olan bireyler arasında da, anne ile yavrusu arasında da olduğu gibi yaklaşık olarak aynıydı. Bu bulgular son derece şaşırtıcı görünüyor çünkü yavrular ilk mikrobiyomlarını doğum kanalında ilerlerken annelerinden alırlar. Bulgulardan yapılan çıkarımlara göre, bir yaşam süresi boyunca diğer şempanzelerle girilen sosyal etkileşimler, anneden alma süreci kadar bağırsak mikrobiyom çeşitliliği üzerinde etkili. lim insanları henüz sosyal ağların ve yakınlaşmanın insanlarda da bağırsak mikrobiyomu çeşitliliğini korumaya yardımcı olup olmadığını henüz bilmiyorlar. Araştırmanın yazarlarından Austin'deki University of Texas araştırmacılarından Howard Ochman şöyle açıklıyor : " Şempanzelerin mikrobiyomunu çalışmaya başlamamızın temel nedenlerinden biri bu çalışmaların insanlarda da yapılıp yapılamayacağını anlayabilmekti. Şempanzeler bu anlamda gerçekten hem muhteşem hem de daha önce yeterince incelenmemiş kaynaklar.."

Bağırsak mikrobiyomu üzerindeki bu değişimlerin bireylerin sağlığına nasıl etki ettiğini kesin olarak bilmek için ileri çalışmaların yapılması şart görünüyor.




Kaynak : A. H. Moeller, S. Foerster, M. L. Wilson, A. E. Pusey, B. H. Hahn, H. Ochman. Social behavior shapes the chimpanzee pan-microbiome.Science Advances, 2016; 2 (1): e1500997 DOI: 10.1126/sciadv.1500997




 

Kaynak ve İleri Okuma
Etiket

Projelerimizde bize destek olmak ister misiniz?

Dilediğiniz miktarda aylık veya tek seferlik bağış yapabilirsiniz.

Destek Ol

Yorum Yap (0)

Bunlar da İlginizi Çekebilir