Post Author Avatar
Baran Bozdağ
Boğaziçi Üniversitesi - Yazar / Editör

Yukarıdaki videoda izlediğimiz, meyve sineğinin (Drosophila melanogaster) kendi arka kısmına doğru kıvrılarak meyil etmesini sağlayan sinirsel (nöral) aktiviteyi gösteriyor. Beyinde bir uyarı patlaması ve sinir sistemi boyunca larvanın üst tarafından altına kadar dalgalar halinde yayılan akım kaydedilmiş durumda. Larva ileri doğru bir hareket ettiğinde ise, akım diğer yöne doğru akmaya başlıyor.

Görüntü çözünürlüğünün bir sinir hücresine kadar alınabildiği videoda, bütün bir canlı organizmanın sinirsel aktivitesini görüntülemede gelinen en ileri noktayı gözlemleyebiliyoruz. Bu metodun orijinal hali Virginia'daki Howard Hughes Medical Institute's Janelia Research Campus'ten Philipp Keller ve Misha Ahrens tarafından icat edildi. Araştırmacılar her nöronu uyarıldığı anda flüoresan ışık üretmek üzere genetik olarak değiştirdi ve geliştirdikleri mikroskopi tekniği ile bu nöronları görüntüledi.

Bu mikroskopun özelliği ise uyarı (ateşleme) düzlemleri ile beyindeki nöronlar da dahil olmak üzere sinirleri uyararak aktivitelerini görsel olarak kaydedebilmesidir.

2013 yılında, bilim insanları transparan bir canlı olan zebrafish (zebrabalığı) için beyni boyunca gerçekleşen nöral aktiviteyi görüntülemişlerdi. Ancak, meyve sineği için yapılan kayıt ve beynin haritalanması işlemi çok daha karmaşık bir işlemdi. Araştırmanın detayları ise bu hafta içinde  Nature Communications'da yayımlandı.

Elde edilen görüntüler yalnızca beyindeki nöral aktiviteyi göstermekle kalmayıp, tüm merkezi sinir sisteminde gerçekleşen sinirsel aktiviteyi kaydederek elde edildi. Ayrıca zebrabalığı'nın aksine, meyve sineklerinin sinir sistemi tamamen transparan da değil ki bu da yapılan filme alma işleminin zorluğunu bir kat daha artırıyordu.

Araştırmacılar üzerinde çalışmak üzere larvanın merkezi sinir sistemini vücudundan ayırdılar. Çıkardıktan yaklaşık bir saat kadar sonra, CNS hücreleri kendiliğinden koordine bir şekilde sürünme veya benzeri davranışlarını gerçekleştirmesini sağlayan sinirsel aktivite paternlerini uyarmaya başladı.  Sinirlerin uyarılmasının flüoresan dalgaları halinde gözlemlemek üzere, araştırmacılar mikroskopları örneğin iki tarafından da görüntü alabilecek şekilde modifiye etti. Bu ayarlama ile daha zayıf sinirsel uyarıları da eş zamanlı görüntüleme yoluyla yakalayabilen ekip, tüm sinir sistemini video kaydına almayı başardı.

Filmi üretmek için daha önceki görüntü sayısını 25 ile katlayan araştırma ekibi, hesaplama ve bilgi işleme metotlarındaki tüm gelişmiş yöntemleri ve her deneyde terabaytlar tutan kayıtları saklamalarını sağlayacak ekipmanları kullandı. Ekibin sıradaki hedefi ise fare embriyolarında da bu görüntülemeyi gerçekleştirmek.
Kaynak ve İleri Okuma
Etiket

Projelerimizde bize destek olmak ister misiniz?

Dilediğiniz miktarda aylık veya tek seferlik bağış yapabilirsiniz.

Destek Ol

Yorum Yap (0)

Bunlar da İlginizi Çekebilir