Post Author Avatar
Baran Bozdağ
Boğaziçi Üniversitesi - Yazar / Editör
University of London ve King's College'dan üç kişilik bir bilim ekibi, Çad Gölü'nün geçmişini incelerken, gölün şimdiki büyüklüğüne bundan 1.000 yıl önce bir anda küçülerek ulaştığını tespit ettiler.

Proceedings of the National Academy of Sciences'da yayımlanan makalelerinde; Simon Armitage, Charlie Bristow ve Nick Drake Mega-Çad Gölü'nün göl seviyesinin tarihsel yapılanma ve değişme sürecini ve bunu nasıl incelediklerini detayları ile açıklıyor.

Yıllar boyunca, bir zamanlar Kamerun, Nijer, Çad ve Nijerya sınırlarında bulunan dev Mega-Çad Gölü'nün bugüne ulaşmış hali ile ilgili; Amazon yağmur ormanlarını oluşturduğuna (gübre görevi görerek) işaret eden teoriler ortaya atıldı. Teorilere göre gölden binlerce kilometre ötede Güney Amerika'da bulunan Amazon yağmur ormanlarına, buradaki zengin bitki ekosistemini oluşturacak sürekli bir besin akışı olduğu savunuluyordu. Aksi taktirde sürekli yağmurlarla mevcut besinler adeta yıkanarak yok olacaktı. Mega - Çad Gölü'nün geçmişini inceleyen bu mevcut çalışma tüm teoriye ciddi şüpheler getiriyor.

Çad Gölü'nün coğrafyasını çalışmak ve eski kıyı şeritlerini anlamak için göl çevresinin (Bodélé basin olarak bilinen eskiden suyla kaplı olan coğrafi çanak yapısı) coğrafyasını uydu görüntüleri ile gözlemlemek, bilim ekibinin; bölgenin bundan 5.000 yıl önce başlayıp bugüne kadar süren bir kuruma dönemine girdiğini saptamasını sağladı.

Bu süreçten de önce bölge oldukça nemliydi, ve dönem Dünya'sının en büyük gölü olan Mega-Çad Gölü'nü (Lake Mega-Chad) besleyen yağmurlar alıyordu. Ancak daha sonra, bir çok değişkenin etkisi ile yağmurlar bir şekilde azalmaya başladı ve gölün küçülmesine sebep oldu. Bu değişimin konu olduğu zaman aralığı yaklaşık 1.000 yıl öncesine denk geliyor ki bu daha önce düşünülenden çok daha yakın bir tarihe denk düşüyor.

mega-cad-golu-dusunulenden-de-hizli-kurudu1-bilimfilicom Gölün kuruyan kısımlarında bulunan canlı fosilleri, kuruyan kısımdan rüzgarlarla Dünya'ya dağılmış olma ihtimali bulunan tozlardaki gübre ve besin özelliğinin sebebi olarak düşünülüyor. - Görsel : Charlie Bristow Gölün kuruyan kısımlarında bulunan canlı fosilleri, kuruyan kısımdan rüzgarlarla Dünya'ya dağılmış olma ihtimali bulunan tozlardaki gübre ve besin özelliğinin sebebi olarak düşünülüyor. - Görsel : Charlie Bristow


Göl küçüldüğünde, ardında muhtemelen rüzgarla taşınarak Güney Amerika'ya kadar ulaşmış, binlerce yılda birikmiş, kuruyarak kum tepeleri oluşturmuş olan ince kum (alüvyon) birikintileri bıraktı.

Ancak bunun için de 1.000 yıl yeterli bir süre midir? Amazon bölgesi bu zamandan daha önce gübresini nereden sağlamaktaydı? Yoksa Mega-Çad Gölü içindeki tozlarda bulunan besinler ve gübreler okyanusa karıştı da, Amazon'lar gübresini baştan beri tamamen farklı bir yolla mı sağlamaktaydı?

Bu sorular araştırmayı okur okumaz, akla gelen, henüz cevaplanmamış, farklı detaylara odaklanan daha interdisipliner çalışmaları gerektirecek sorular olarak varlığını sürdürmeye devam ediyor.

 




Kaynak : Phys.org, Study shows Lake Mega-Chad dried up far more quickly than thought, phys.org/news/2015-06-lake-mega-chad-dried-quickly-thought.html




 
Kaynak ve İleri Okuma
Etiket

Projelerimizde bize destek olmak ister misiniz?

Dilediğiniz miktarda aylık veya tek seferlik bağış yapabilirsiniz.

Destek Ol

Yorum Yap (0)

Bunlar da İlginizi Çekebilir