Her yerde bu soru dolaşıyor: "Diyelim ki; COVID-19'a yakalandık ve iyileştik. Artık hastalığa karşı bağışıklık geliştirdiğimizi söyleyebilir miyiz, yoksa tekrar yakalanmamız olası mıdır?"

Şubat ayında, Japon'yadaki bazı haberlerde, Covid-19 hastası bir kadının tamamen iyileştiği ancak sonradan SARS-CoV-2 virüsü testinde ikinci kez pozitif çıktığını duyurmuştu. Yine Japon'yada bir adamın tamamen iyileşmesinin ardından ikinci kez pozitif çıktığı haberleri dolaşıma girmişti ve bazı anlatılarda Çin'de de ikinci kez pozitif çıkan vakalar görüldüğü söylenmişti. 

Bütün bu haberler de, insanların virüse karşı bağışıklık geliştiremediği konusunda korkuya kapılmasına neden oldu. Bütün bu haberler, etkili bir aşı üretilene kadar hepimizin tekrarlayan enfeksiyon durumlarını yaşayabileceğimiz anlamına geliyor. 

Ancak, sorunun cevabına ilişkin bilimsel bir kesinliğin bulunmadığını söyleyelim. Yeniden virüse yakalanma konusunda bu anektodal deliller dışında, bilimsel olarak bunun doğruluğu henüz ortaya konulmuş değil. Galatasaray Futbol Kulübü Teknik Direktörü Fatih Terim vakasından hatırladığımız üzere, yapılan testlerde kendisi önce negatif çıkmış, ardından başka testlerde pozitif olduğu görülmüş, neredeyse 5 günlük bir hastane yatışının ardından iyileştiği duyurularak taburcu edilmişti. Virüsün kuluçka süresinin bile en az 6 gün olduğunu göz önüne aldığımızda, yapılan testlerin güvenilir olmayabileceği soruları akıllara geliyor. Benzer durum ikinci vakalar için de doğru olabilir, örneğin testler güvenilir olmayabilir, ki bu durum diğer solunum yolu virüslerinde de geçerli olan bir problemdir.  

Rhesus makaklarında Yapılan Çalışma

Öte yandan, Chinese Academy of Medical Sciences'den araştırmacıların yürüttüğü bir çalışmada, 4 Rhesus makakına  virüs enfekte edildi. Bir hafta sonra maymunların tamamının Covid-19 benzeri semptomlarla hasta olduğu ve yüksek virüs yüküne sahip oldukları görüldü. İki hafta sonra ise, maymunların iyileştiği ve kan dolaşımlarında virüse karşı antikor üretmiş oldukları doğrulandı.  

Ardından yapılan çalışmalarda, araştırma ekibi makaklardan ikisini tekrar enfekte etmeye çalıştılar ancak başarılı olamadılar. Bu da hayvanların virüse karşı bağışıklık geliştirdikleri anlamına geliyordu. Bu bulgu umut vericiydi, çünkü, virüse karşı önleyici bir bağışıklık geliştirmenin mümkün olduğunu gösteriyor. Ancak araştırmanın henüz inceleme (review) aşamasında olduğunu hatırlatalım. 

Yine de bu bağışıklığın uzun süreli bir bağışıklık anlamına gelmediğini de söylemekte fayda var. İnsanlar arasında dolaşan başka koronavirüsler de vardır ve bağışıklığı harekete geçirmelerine rağmen bu durum uzun sürmez. Örneğin, koronavirüs ailesi içerisinde bulunan ve yaygın soğuk algınlığına neden olanlar gibi diğer bazı virüsler, yaklaşık üç ayda nispeten kısa ömürlü bağışıklığa neden olma eğilimindedir.

Yani diğer koronavirüslere tekrar tekrar enfekte olmanız mümkündür, ancak Covid-19 hastalığına neden olan SARS-CoV-2 için bu durumun doğru olup olmadığını henüz bilmiyoruz. Çünkü virüs çok yeni ve enfeksiyon sonrası görülecek bir korumanın ne kadar süreceğini henüz bilmiyoruz. Emin olmak için enfeksiyondan kurtulmuş kişilerin bağışıklık tepkilerine bakarak daha fazla araştırma yapılmasına ihtiyaç duyuyoruz. 

Pek çok immünolog da bu kanıyı destekliyor. SARS-CoV-2'ye karşı bir bağışıklığın gelişip gelişmediğini henüz bilmemekle birlikte, eğer gelişiyorsa bile bu bağışıklığın uzun süreli olup olmadığını da henüz bilmiyoruz. 

Ancak diğer koronavirüs enfeksiyonları için, uzun süreli bağışıklıklar geliştirmediğimizi biliyoruz. Bu virüslere tekrar tekrar yakalanmamız mümkün, fakat aynı şeyin yeni tip koronavirüs için de geçerli olup olmadığı henüz net değil. 

Öte yandan daha optimistik öngörüler de bulunuyor. Kimi epidemiyologlara göre, SARS-CoV-2 enfeksiyonunun neden olduğu bir bağışıklık tepkisinin koruyucu olabileceğine dair deliller bulunuyor. Yine de, bundan emin olmak için daha fazla kanıta ihtiyacımız olsa da, iyileşen insanların tekrar SARS-CoV-2 ile enfekte olma olasılığının düşük olabileceği iddia ediliyor.