Post Author Avatar
Gürkan Akçay
Boğaziçi Üniversitesi - Yazar / Editör
Bir daha ki sefere köpeğinize sevgiyle baktığınızda, onun etrafındaki tüm insan yüzlerini tanıyabildiğinden emin olun. Davranışsal deliller köpeklerin görsel olarak insan yüzlerini ayırt edebildiğini ortaya koymasının yanı sıra, yeni yapılan fonksiyonel MRI (fMRI) taramaları ilk defa köpeklerin beyninde bu amaç için özelleşmiş bir bölge olduğunu gösterdi.

Öte yandan ilk kez primat olmayan bir canlının yüzleri işleyebilen bir beyin bölgesi olduğunu gösteriyor ve bu köpeklerin bizi yalnızca sevdiğini göstermiyor, aynı zamanda türlerin insanların sosyal işaretlerine neden bu kadar hassas olabildiklerine de dair yeni kavrayışlar sağlıyor.

Emory University 'den sinirbilimci Gregory Berns:

"Bulgularımız; köpeklerin beyinlerinde, yüzleri işlemek için doğuştan gelen bir şekilde, daha önce sadece insanlarda ve diğer primatlarda saptanan bir özelliğin var olduğunu göstermektedir" diyor. Bu da; insan yüzlerini tanıma yetisinin evrimsel süreç boyunca güçlü bağlar kurulduğunu ve köpeklerin tarih boyunca neden insanların en yakın dostlarından birisi olduğunu açıklayabilir.

Araştırma ekibi aynı zamanda, köpekleri eğiterek onlara herhangi bir ilaç vermeden kendi istekleriyle fMRI makinesine girmelerini ve içeride kalmalarını sağlayan ilk araştırma grubu olma özelliğinde. Öte yandan ekip; köpeklerin sahibinin kokusunu tanıyabildiğini göstermek için bu eşsiz yetiyi kullandı. Ve bu durum gösterdi ki; sahibinin kokusunu alan köpeklerin beyinlerindeki ödül bölgesi aktif hale geliyor.

Bunun yanı sıra, araştırma ekibi; köpeklerin beyinlerinin insan yüzlerine etraflarındaki gündelik nesnelerle karşılaştırıldığında benzersiz bir tepki oluşturduğunu ortaya koydu. Bu durumu göstermek için de; araştırmacılar, köpeklere insan yüzlerinin, köpek yüzlerinin ve diğer nesnelerin olduğu videolar ve fotoğraflar gösterdiler ve beyinlerinin nasıl tepki verdiğini görüntülediler.

Bu aslında kendi içerisinde bir tezatlıktı, çünkü köpekler normalde 2 boyutlu görüntülerle etkileşim içinde bulunmazlar. Bu yüzden araştırmacılar önce köpekleri her görüntüye en az 30 saniye odaklanmaları için eğittiler, böylelikle de köpeklerin beyinlerindeki nöral aktiviteyi görüntülemek için yeterli zamanı elde edebildiler.

8 köpekten yalnızca 6 tanesi görevi tamamlayabildi, fakat görevi tamamlayanlar için sonuçlar oldukça net olarak elde edilebildi. Köpekler insan yüzleri ya da diğer köpeklerin yüzlerinin bulunduğu görüntülere baktığında, temporal kortekslerinde bulunan bir bölge gündelik nesneleri içeren videolara kıyasla belirgin bir şekilde daha fazla aktive oldu.

Eğer köpekler insan yüzlerini tanımayı öğrenmiş olsalardı yani evrimsel olmasaydı --örneğin; sahiplerinin yüzünü yiyecekle (ödülle) ilişkilendirmiş olsalardı-- beyinlerinde ödül bölgesinin de aktif olması beklenirdi. Fakat bu durum gerçekleşmedi.

PeerJ 'de yayımlanan makalede; araştırma ekibi beynin söz konusu bölgesine, insan beyninde 3 yüz tanımlama bölgelerinden birisi olan "fusiform face area" ya da FFA 'ya dayanarak "dog face area-köpek yüz alanı" ya da DFA ismini verdiler.

Öte yandan; araştırma sonuçlarının küçük bir örnek grubu (köpek) tarafından sınırlandırıldığı açık, fakat araştırma ekibi yüzsel tanımanın sınırlı bir hayvan grubunda örneğin; insanlar, primatlar ve köpeklere özgü önemli bir özellik olabileceği tahmininde bulunuyorlar. Ve ekip ileride; bu yetinin nasıl evrimleştiğine dair daha fazla detay elde etmeyi umuyorlar.

Makalenin yazarlarından Daniel Dilks şöyle diyor:

"Köpekler, diğer herhangi bir hayvana kıyasla insanla daha uzun süre aynı habitatı paylaşmıştır. İnanılmaz derecede sosyaldirler ve yalnızca kendi türünün diğer üyelerine değil bütün türlere dair sosyaldirler. Köpek bilişi ve algısı hakkında daha fazla bilgi elde edebilmek, genel anlamda sosyal biliş ve algı hakkında da daha fazla detay elde etmemize yardımcı olabilir." 




Araştırma Referansı: Daniel D. Dilks, Peter Cook, Samuel K. Weiller, Helen P. Berns, Mark Spivak, Gregory S. Berns. Awake fMRI reveals a specialized region in dog temporal cortex for face processing. PeerJ, 2015; 3: e1115 DOI:10.7717/peerj.1115
Kaynak ve İleri Okuma
Etiket

Projelerimizde bize destek olmak ister misiniz?

Dilediğiniz miktarda aylık veya tek seferlik bağış yapabilirsiniz.

Destek Ol

Yorum Yap (0)

Bunlar da İlginizi Çekebilir