Bilim insanları, genetik olarak kısır olan bir erkek fareden sağlıklı yavrular meydana gelmesini sağladı ve bu şekilde insanlardaki kısırlığın da genetik yaygın temellerine karşı potansiyel yeni bir yaklaşım ile çözüm üretebilme şansını yarattı.

Bildiğimiz üzere, cinsiyetlerimiz X ve Y kromozomları ile belirlenmektedir. Kadınlarda iki X kromozomu (XX) cinsiyeti belirlerken erkeklerde ise bir X ve bir Y kromozomu görev yapmakta ve cinsiyeti belirlemektedir. Ne var ki, yaklaşık 500 erkekten biri ekstra bir X veya ekstra bir Y kromozomu ile doğmaktadır. Bu da iki yerine üç adet cinsiyet kromozomuna sahip olmak demektir ve fenotipte de birçok olumsuz sonucun ortaya çıkmasına sebep olmaktadır.

Bunlardan birisi de, matüre sperm oluşumunun hasar görmesi ve sonunda kısırlığın ortaya çıkmasıdır. Yakın zamanda Science'da yayımlanan yeni bir araştırmada, Francis Crick Institute'ten araştırmacılar, ekstra seks kromozomunu çıkartarak doğurgan yavrular oluşturulmasını sağladı. Eğer sonuçlar, başarı ile insan vücudu için de adapte edilebilir ve uygulanabilirse, nihayetinde insanlarda Klinefelter sendromlu (XXY) veya çift Y kromozomu sendromlu (XYY) kısır erkek bireylerin, mevcut araştırmada bulunan teknik ile yardımlı olarak sağlıklı şekilde üreyebilmeleri sağlanabilecek.

Kyoto University'den araştırmacılar ile ortaklaşa yürütülen ve European Research Council ve Japan Science and Technology Agency ve de Japan Society for the Promotion of Science tarafından fonlanan araştırmada XXY ve XYY kromozomlu farelerden kulak dokusu örnekleri ve parçaları topladı.

Bu hücrelere ek olarak fibroblast adı ile bilinen bağ doku hücrelerini de toplayan araştırmacılar, kültür ortamında bu hücreleri kök hücrelere dönüştürdü ve bu süreçte bazı hücrelerin ekstra seks kromozomunu kaybettiğini gözlemledi. Hali hazırda var olan genetik manipülasyon teknikleri ile bu kök hücrelerin sperm olma potansiyeli olam hücrelere dönüşmelerini sağlayacak kimyasal sinyalleri spesifik olarak uyguladı.

Bu hücreler denek erkek farelerin testislerine enjekte edildiğinde matüre sperm hücrelerine dönüştü. Daha sonra bu matüre sprem hücrelerini hasat ederek, sağlıklı ve kısır olmayan yavruların oluşturulmasında kullandı.

Daha önceki deneylerde araştırma ekibi, Klinefelter sendromlu erkeklerden alınan fibroblastlardan oluşturulan kök hücrelerin de ekstra cinsiyet kromozomunu kaybettiğini tespit etmişti. Bu vasıta ile, yakın bir gelecekte, insan için de oldukça umut vadedici olan bu yeni teknik son derece olumlu sonuçlar verebilir gibi görünüyor.

Ne var ki, araştırmacılara göre insan üzerinde kullanılana kadar bu yaklaşımın çok daha fazla aşamadan geçmesi gerektiği düşünülüyor. Özellikle de, şu an için insan vücudunun dışında matüre sperm oluşturmak için geçerli herhangi bir yol bulunmuyor.

Araştırmacıların fare deneylerinde ise, hücrelerin gelişimini tamamlayıp spermlere dönüşmesi için testis içine enjekte edilmesi gerekmişti. Ancak bu uygulama bazı farelerin tümör geliştirmesine sebep oldu. Bu sebepten dolayı, ya tümör riskini azaltmanın ya da vücut dışında sağlıklı matüre sperm üretmenin geçerli ve uygun bir yolunun bulunması şart gibi görünüyor.