Post Author Avatar
Erhan Güven
Sağlık Bakanlığı - Yazar
Bilim insanları, 5 haftalık cenindeki olgunluğa erişmiş insan beynini laboratuvar ortamında ürettiklerini açıkladı.

Çeşitli yüksek çözünürlüklü görüntüleme araştırmaları sonucunda; üretilen bu organcıkta, astrosit, oligodendrosit ve mikroglia gibi merkezi sinir sistemi hücrelerinin var olduğu, yapısındaki sinir hücrelerinin akson ve dendrit (sinyal iletiminden sorumlu anten ve vericiler) uzantılarına sahip olduğu ve elektriksel sinyalleşme özellikleri bulunduğu ortaya konulmuş. Genetik bütünlük olarak ele alındığında %99 oranında insan cenin beyni ile tam uyum içinde olduğu tespit edilmiş. Anatomik olarak incelendiğinde ise, omurilik, beynin önemli merkezleri ve hatta retina gelişiminin bile izlenebildiği ortaya konulmuş. Şu an için organcığın damar yapıları bulunmadığından, üretildikleri ortam içinden beslendiğini düşünmekle yetiniyoruz.

Yamanaka’ya 2012 Nobel Ödülü kazandıran teknikle, yetişkin deri hücresinden pluripotent hücre (erken embriyolojik dönemde var olan, birçok farklı tipte hücreye farklılaşma kapasitesi olan kök hücreler - çoğul potansiyelli hücre) elde edildikten sonra 4 yıl sürdürülen çalışmalar sonucunda beyin üretebilmek için ideal ortam yaratılabilmiş. Bu yolla, 5 haftalık bir cenin beyni seviyesine gelebilmek için 15 haftalık bir süre gerektiği bildiriliyor. Araştırmacılar, beynin olgunluk süresini 16-20 haftalık seviyeye getirebildiklerinde %1’lik genetik farklılığın da azalacağını öngörüyorlar.

Bu yaklaşım sayesinde Alzheimer, Parkinson, otizm, inme, beyin yaralanmaları ve belki merkezi sinir sistemi hastalıkları için yapılacak araştırmalarda, etik yönden sorun yaratmayacak bir deneysel aşama oluşturulabilir. Saydığımız hastalıklarla ilgisi olsun olmasın, birçok ilacın merkezi sinir sistemi üzerine olan veya olabilecek etkilerinin klinik öncesi bir fazdan sonra insanlar üzerinde denenmesi güvenlik açısından da büyük bir gelişme olacaktır.

Üretilen organcıktaki beyin yarıküresi, optik sap ve sefalik büklüm. (Telif: The Ohio State University) Üretilen organcıktaki beyin yarıküresi, optik sap ve sefalik büklüm. (Telif: The Ohio State University)


Altını çizmekte fayda gördüğümüz bir diğer nokta, en az bu organcığın “üretimi” kadar önemli; bu gelişme, Florida’daki 2015 Askeri Sağlık Sistemleri Araştırma Sempozyumu’nda sunulmuş verilere dayanarak yorumlanmıştır. Araştırıcıların çalışmalarını yayınlamaları sonrasında, bilim dünyasının yapacağı değerlendirmeler ve eleştiriler, açıklanan gelişmenin bilimsel açıdan değerini ortaya koyacaktır. Deri hücresinden pluripotent hücre elde etme aşamasından, bunu sinir hücresine farklılaştırma yöntemine ve hatta organcığın üretildiği ortam bileşenlerine, histopatolojik görüntülerde sinir hücre tiplerinin gösterilmesinden, sinyalizasyon olduğuna işaret eden görüntüleme ve fizyolojik aktivite çalışmalarının sonuçlarına kadar, üniversite ve araştırmacı adına tescillenmiş metotlar silsilesinin somut verilerini incelemeyi heyecanla beklediğimiz bu zamanı, bu yeni buluşun bilim-dışı çevrelerde nasıl yankılanacağını gözleyerek değerlendirmemiz için de bir engel görünmüyor.




Kaynak: The Ohio State University "Scientist: Most complete human brain model to date is a ‘brain changer’" <https://news.osu.edu/news/2015/08/18/human-brain-model/>




Bu içerik BilimFili.com yazarı tarafından oluşturulmuştur. BilimFili.com`un belirtmiş olduğu "Kullanım İzinleri"ne bağlı kalmak kaydıyla kullanabilirsiniz.
Kaynak ve İleri Okuma
Etiket

Projelerimizde bize destek olmak ister misiniz?

Dilediğiniz miktarda aylık veya tek seferlik bağış yapabilirsiniz.

Destek Ol

Yorum Yap (0)

Bunlar da İlginizi Çekebilir