Post Author Avatar
Gürkan Akçay
Boğaziçi Üniversitesi - Yazar / Editör

Gülme eylemini genellikle sevinç ve neşenin bir yansıması olarak görürüz, ancak bazı durumlarda bu eylem alaycılık gibi olumsuz anlamları da barındırıyor. Social Neuroscience 'da yayımlanan bir araştırma şöyle başlıyor: "Birisinin sizi değersiz bir kişilik olarak tanımladığını hayal edin." Oldukça yaralayıcı bir durum. Ancak devam edin, şimdi de; bir grup insanın bu duruma şahit olduğunu ve size güldüğünü hayal edin. Peki kendinizi aşağılanmış hissetmenize sebep olan ve bir de bu durumunuza gülen bir kalabalığın etrafınızda olduğu böylesi anlarda beyninizde neler oluyor?

46 katılımcının yer aldığı çalışmada, katılımcılar tek seferde ekranda 60 adet aşağılayıcı ve 60 adet övgü içeren cümleyi okudular. Aşağılayıcı cümlelerin (örneğin; "Asosyal ve sinir bozucu bir insansın") ve övgülerin (örneğin; "Güçlü ve bağımsız bir insansın") yarısında her ekran; altında rol yapan kalabalık bir grup silüeti gösterilerek sunuldu. Övgü ya da aşağılama içeren cümlelerin ardından son ekranda; "ve onlar da senin hakkında aynı şeyi düşünüyor" cümlesiyle birlikte 2 saniye boyunca süren kahkaha sesi verildi.  Tüm bu süreç boyunca, araştırma ekibi EEG kullanarak katılımcıların beyin dalgalarını kaydettiler.

Aşağılayıcı cümlelerin işitilmesinin ardından, katılımcıların beyinlerinde övgü dolu cümlelere kıyasla oldukça yüksek duygusal işlem işaretleri görüldü. Ve dahası, aşağılayıcı durumlara, bir grup kalabalığın da kahkahayla eşlik etmesi; bu duygusal işlem aktivitesinin övgü dolu durumlara kıyasla daha güçlü ve daha uzun sürmesine sebep oluyor.

Bir övgü duyarsınız ve üzerine çok fazla düşünmeden devam edersiniz. Fakat aşağılayıcı bir söz, kendisini beyninizde hapsediyor ve bu sözün anlamı üzerine övgü dolu bir sözün anlamına harcadığınızdan daha fazla zaman harcayarak düşünüyorsunuz. Ve araştırma; insanların bir de size güldüğünü hissettiğinizde bu etkinin çok daha güçlü olduğunu ortaya koyuyor. Bunun; olumsuzun olumluya kıyasla daha güçlü yerleşme eğiliminde olduğunu belirten bir kavram olan olumsuzluk ön yargısının nörolojik bir örneği olduğunu düşünebilirsiniz. Şöyle ki; çoğunlukla olumlu performans gösterdiğiniz bir işte, kendinize yönelik birkaç olumsuz eleştiri almanız sonrasında bu eleştirilere takılıp kaldığınız durumlarda olumsuzluk ön yargısı deneyimlemiş olursunuz.

Bir başka deyişle, beyniniz övgü dolu cümlelere kıyasla aşağılayıcı cümleleri işleme sürecinde daha uzun ve zorlu bir süreci işletiyor.
Kaynak ve İleri Okuma
Etiket

Projelerimizde bize destek olmak ister misiniz?

Dilediğiniz miktarda aylık veya tek seferlik bağış yapabilirsiniz.

Destek Ol

Yorum Yap (0)

Bunlar da İlginizi Çekebilir