Post Author Avatar
Baran Bozdağ
Boğaziçi Üniversitesi - Yazar / Editör

Dünya'da hayvanların var olması ve yaşayabilmesi için oksijen birincil derecede önem arz ediyor. Ancak maalesef 'erken dünyadaki oksijen seviyesindeki artış, ilk hayvanların ortaya çıkmasını sağlamıştır' diyemiyoruz. Yeni bir araştırma Dünya atmosferinde tam 1.4 milyar yıl önce hayvanlar için yeterli miktarda oksijen olduğunu ancak ilk hayvanların ortaya çıkışının bundan 800 milyon yıl kadar sonra olduğunu ortaya koyuyor.





Hayvanlar 4.6 milyar yıllık Dünya tarihi düşünüldüğünde geç bir tarih olan bundan 600 milyon yıl öncesinde ilk kez evrimleşti. Hayvanların solunum yapmaları için oksijenin şart olduğu gerçeği ve hayvanların geç evrilmesi şu hipotezi doğuruyor; 'atmosferik oksijen seviyesinde daha sonra gerçekleşen artışlar ile hayvan evrimi gerçekleşebileceği ortamı bulabilmiştir.'

University of Southern Denmark Nordic Center for Earth Evolution bilimcileri postdoktoral araştırmacı Emma Hammarlund ve Profesör Don Canfield araştırmaları için şu açıklamada bulundu : " Anlaşılan şu ki, yeterli miktarda oksijen olması hayvanların evrimleşmesi (veya ortaya çıkışı) için yeterli olduğunu göstermiyor."

China National Petroleum Corporation (Çin Ulusal Petrol Şirketi) çalışanları ile birlikte Hammarlund ve Canfield, Xiamaling Oluşumu'ndan elde edilen çökelti örneklerini analiz etti. Yapılan analizlerin gösterdiğine göre 1.4 milyar yıl önce, okyanusun dibi bugünkü oksijen konsantrasyonunun %4'ünü barındırıyordu.

Araştırmanın tüm detayları ve sonuçları Proceedings of National Academy of Sciences'da yayımlandı.

Genellikle geçmiş zamandaki oksijen seviyelerini net olarak belirlemek oldukça zor bir iştir. Bu yeni çalışmada ise 1.4 milyar yıl önceki oksijen seviyelerini tespit etmek için birden fazla yöntem bir arada kullanıldı.

Bunlardan ilki Xiamaling Oluşumu'ndaki çökeltilerde bulunan geçiş metallerinin dağılımına bakarak dipte ne kadar oksijen bulunduğuna bakılmasıydı. Diğer bir incelemede bu eski hayvanlardan kalan moleküllerin - yani biyoişaretlerin - dağılımına bakarak orta derinliklerde oksijen bulunmadığı gözlemlendi. Bunlara dayanarak Xiamaling Oluşumu'nun düşük oksjienli bir bölgede çökeltilerini oluşturduğu ve bu anlamda Şili ve Peru'daki benzer alanlarla ortaklık barındırdığı kaydedildi.

With this backdrop, the researchers used a simple ocean model to estimate the minimum concentrations to atmospheric oxygen required to reproduce the distribution of water-column oxygen in the Xiamaling Formation.

Canfield, basit okyanus modelleri ile buradaki su-oksijeni seviyelerini değiştirecek atmosferik oksijen seviyelerini hesaplayarak şu sonuca ulaştıklarını açıkladı: " Su direği (teknik anlamda jeolojide su sütunu çalışmaları ile herhangi bir maddesel konsantrasyon veya dağışımı inceleme) bugünkü atmosferik seviyenin yüzde 4'ü kadar oksijen barındırıyor. Bu miktar hayvanların var olması ve evrimleşmesi için yeterli olmalı."

Hammarlund'un açıklaması ise şöyle : " Bugünkü atmosferik seviyenin yüzde 4'ü kadar bir oksijen ile  hatta çok daha azıyla yaşayabilen basit hayvanlar - süngerler veya kurtçuklar gibi - olduğunu biliyoruz. Süngerler çok büyük olasılıkla Dünya üzerindeki ilk hayvanlara benziyorlar. Eğer bugünkü atmosferik oksijen seviyesinin yüzde 4'ü ile yaşamayı becerebiliyorlarsa ilk hayvanlarda bu ve altındaki konsantrasyonlarda yaşayabiliyor olmalıydı.

Sonuçlar daha önceki bazı çalışmalardan farklı ve bu nedenle bir takım soruları beraberinde getiriyor. Örneğin, ' Dünya tarihinde hayvanlar neden bu kadar geç ortaya çıktı? '

Bunun cevabında birçok faktör yer alabilir elbette. Ne var ki, oksijen gerçekten hayvanların ortaya çıkması ve erken evrimlerinin ilerlemesinde sanıldığı kadar önemli bir rol oynamıyor da olabilir.







Kaynak : Shuichang Zhang, Xiaomei Wang, Huajian Wang, Christian J. Bjerrum, Emma U. Hammarlund, M. Mafalda Costa, James N. Connelly, Baomin Zhang, Jin Su, Donald E. Canfield. Sufficient oxygen for animal respiration 1,400 million years ago. Proceedings of the National Academy of Sciences, 2016; 201523449 DOI: 10.1073/pnas.1523449113




 

Kaynak ve İleri Okuma
Etiket

Projelerimizde bize destek olmak ister misiniz?

Dilediğiniz miktarda aylık veya tek seferlik bağış yapabilirsiniz.

Destek Ol

Yorum Yap (0)

Bunlar da İlginizi Çekebilir