Boğaziçi Üniversitesi - Yazar / Editör
Yeni Kaledonya kargaları, ulaşması güç yiyeceklere, araçları becerikli bir biçimde kullanarak ulaşmalarıyla ünlüdür. Yeni Kaledonya kargaları için kanatlarını gere gere övünülecek bir beceri değil mi? Ancak Hawai kargalarının (Alala) da Yeni Kaledonyalı kuzenleri gibi araç kullanabilecek adaptasyona sahip oldukları anlaşıldı.
10 yılını Yeni Kaledonyalı kargalarla geçirmiş University of St Andrews'den Christian Rutz, diğer karga türlerinin de araç kullanımına meyilli olup olmadıklarını merak ederek araştırmaya girişti.
Araştırmasının başlangıç ayağı olarak, Rutz, arkeologların ilk insanlarda araç-gereç kullanımına dair evrimsel bir işaret olarak baş parmağı şekillenmesini kullanmaları gibi Yeni Kaledonya kargalarıyla benzer karakteristikler gösteren --düz bir gaga, kullandığı araçları ustalıkla idare etmesine olanak sunan hareketli gözler-- karga türleri arayışına girişti.
Ve Hawai kargaları gerçekten de bu özellikler açısından Yeni Kaledonyalı kuzenleriyle oldukça benzerlik gösteriyordu.
Hawai'deki iki üreme kafesi içerisinde tutsak edilen 109 karga dışında, Hawai kargaları (Alala) doğada soyu tükenmiş bir karga türüdür. Bu sayı da Rutz açısından türün bütün bireyleriyle testler yapabilme olanağını mümkün kılıyordu.
Çeşitli delik ve çatlaklar içerisine lezzetli yiyecekler yerleştiren Rutz, kuşlara çeşitli küçük sopalar vererek yiyeceği dışarı çıkarmada karganın bu sopaları kullanıp kullanmayacağını görmek istedi. Şaşırtıcı bir biçimde, kargaların tamamı, araştırmacıların beklediğinden çok daha hızlı bir biçimde ve neredeyse bir dakikadan az bir sürede küçük sopaları kullanarak yiyeceği dışarı çıkardı.
Kargalar sopayı doğru şekilde kullanmada neredeyse birer usta gibi davranıyorlar ve eğer çubuğun şeklinden memnun değilseler, çubuğu kendi kullanımlarına uygun hale getirebiliyorlar.
Araştırma ekibi, daha önce ebeveyn kargaların araç kullanımını izlememiş olan yavru kargaları da test etti ve yavru kargaların oldukça hızlı bir biçimde çubuğu kullanarak yiyeceği dışarı çıkardıklarını gözlemledi. Bu da kargaların bu tarz bir davranışa dair genetik bir yatkınlık sahibi olduklarına işaret ediyor.
İki karga türünün de adalarda yaşıyor olmasından kaynaklı, araştırmacılar tropik adaların eşsiz ekolojik koşullarının bu davranış için kilit önemde olduğunu düşünüyor.
Etrafta fazla avcının olmayışı, kargaların araç kullanımına odaklanabilmelerine olanak tanımış ve kargaların bu tarz bir kompleks davranış örgüsünü evrimleştirebilmeleri açısından yeterli zamana sahip olmalarını mümkün kılmış olabilir.
Fakat akıllarda başka soru işaretleri de var. Yeni Kaledonya kargaları üzerine çalışmalar yürüten bir başka bilim insanı, University of Auckland'den Alex Taylor, benzer koşullar altında yaşayan diğer kargaların neden böylesi bir araç kullanımı davranışı geliştirmediklerini soruyor.
Örneğin, Yeni Zellanda'daki kaka ve Rota Adası'ndaki Mariana kargaları açısından da benzer koşullar söz konusu ve araç kullanımı bu kargalar için de kullanışlı bir davranış biçimi olabilir, fakat bu kargalarda böylesi bir araç kullanımı gözlenmiyor. Bu da bilimin çözmeye çalıştığı gizemlerden birisi olarak önümüzde duruyor.
10 yılını Yeni Kaledonyalı kargalarla geçirmiş University of St Andrews'den Christian Rutz, diğer karga türlerinin de araç kullanımına meyilli olup olmadıklarını merak ederek araştırmaya girişti.
Araştırmasının başlangıç ayağı olarak, Rutz, arkeologların ilk insanlarda araç-gereç kullanımına dair evrimsel bir işaret olarak baş parmağı şekillenmesini kullanmaları gibi Yeni Kaledonya kargalarıyla benzer karakteristikler gösteren --düz bir gaga, kullandığı araçları ustalıkla idare etmesine olanak sunan hareketli gözler-- karga türleri arayışına girişti.
Ve Hawai kargaları gerçekten de bu özellikler açısından Yeni Kaledonyalı kuzenleriyle oldukça benzerlik gösteriyordu.
Genetik Yatkınlık mı?
Hawai'deki iki üreme kafesi içerisinde tutsak edilen 109 karga dışında, Hawai kargaları (Alala) doğada soyu tükenmiş bir karga türüdür. Bu sayı da Rutz açısından türün bütün bireyleriyle testler yapabilme olanağını mümkün kılıyordu.
Çeşitli delik ve çatlaklar içerisine lezzetli yiyecekler yerleştiren Rutz, kuşlara çeşitli küçük sopalar vererek yiyeceği dışarı çıkarmada karganın bu sopaları kullanıp kullanmayacağını görmek istedi. Şaşırtıcı bir biçimde, kargaların tamamı, araştırmacıların beklediğinden çok daha hızlı bir biçimde ve neredeyse bir dakikadan az bir sürede küçük sopaları kullanarak yiyeceği dışarı çıkardı.
Kargalar sopayı doğru şekilde kullanmada neredeyse birer usta gibi davranıyorlar ve eğer çubuğun şeklinden memnun değilseler, çubuğu kendi kullanımlarına uygun hale getirebiliyorlar.
Araştırma ekibi, daha önce ebeveyn kargaların araç kullanımını izlememiş olan yavru kargaları da test etti ve yavru kargaların oldukça hızlı bir biçimde çubuğu kullanarak yiyeceği dışarı çıkardıklarını gözlemledi. Bu da kargaların bu tarz bir davranışa dair genetik bir yatkınlık sahibi olduklarına işaret ediyor.
Ada Yaşamı
İki karga türünün de adalarda yaşıyor olmasından kaynaklı, araştırmacılar tropik adaların eşsiz ekolojik koşullarının bu davranış için kilit önemde olduğunu düşünüyor.
Etrafta fazla avcının olmayışı, kargaların araç kullanımına odaklanabilmelerine olanak tanımış ve kargaların bu tarz bir kompleks davranış örgüsünü evrimleştirebilmeleri açısından yeterli zamana sahip olmalarını mümkün kılmış olabilir.
Fakat akıllarda başka soru işaretleri de var. Yeni Kaledonya kargaları üzerine çalışmalar yürüten bir başka bilim insanı, University of Auckland'den Alex Taylor, benzer koşullar altında yaşayan diğer kargaların neden böylesi bir araç kullanımı davranışı geliştirmediklerini soruyor.
Örneğin, Yeni Zellanda'daki kaka ve Rota Adası'ndaki Mariana kargaları açısından da benzer koşullar söz konusu ve araç kullanımı bu kargalar için de kullanışlı bir davranış biçimi olabilir, fakat bu kargalarda böylesi bir araç kullanımı gözlenmiyor. Bu da bilimin çözmeye çalıştığı gizemlerden birisi olarak önümüzde duruyor.
Kaynak ve İleri Okuma
- Owens, B. "Hawaiian crows can use sticks as tools but are nearly extinct." " https://www.newscientist.com/article/2105841-hawaiian-crows-can-use-sticks-as-tools-but-are-nearly-extinct/
- Discovery of species-wide tool use in the Hawaiian crow https://www.nature.com/articles/nature19103
Etiket
Projelerimizde bize destek olmak ister misiniz?
Dilediğiniz miktarda aylık veya tek seferlik bağış yapabilirsiniz.
Destek Ol
Yorum Yap (0)
Bunlar da İlginizi Çekebilir
29 Haziran 2015
Bilinen En Küçük Kuş Türü
06 Ağustos 2019
Kanatlarıyla Yüzen Kuş: Penguen
13 Mart 2016
Bazı Kuşlar, Apeler Kadar Akıllı Olabilir mi?
27 Şubat 2015
Darwin İspinozlarının Evriminden Sorumlu Gen Bulundu
03 Kasım 2014
Yüz Milyonlarca Kuş Yok Oldu!
25 Kasım 2014
Yumurta mı Tavuktan, Tavuk mu Yumurtadan?
27 Ağustos 2015
Yeni Kafatası Fosilleri Penguen Beyninin Evrimine Işık Tutuyor