Post Author Avatar
Sevkan Uzel
Yıldız Teknik Üniversitesi - Çevirmen/Editör

Leeds Üniversitesi Bitki Bilimleri Merkezi'nde yapılan bir araştırmada, bitkilerin yaklaşık 500 milyon yıl önce sudan karaya geçişlerinde kilit rol oynayan gen keşfedildi. Söz konusu ANR geni, deneysel model olarak kullanılan ve bir kara bitkisi olan Physcomitrella patens yosununun "aşırı su kaybı"na dayanmasını sağlıyor.

Ekibin elde ettiği bulgulara göre, antik kara bitkilerinin hemen hepsinde bulunan ANR geni, ortak ataları olan bir tatlı su yosunundan aktarılmış. Gen, o zamandan beri tohumlu bitkilerin evriminde kaybolmuş gibiydi. Araştırmacılardan Dr.Andrew Cuming'e göre, bu gen şimdiye dek tanımlanamamıştı, çünkü yapılan araştırmaların çoğu modern çiçekli bitkilere odaklanıyordu. Yosunlar ve yeşil algler ise dünyayı değiştiren evrimsel sırları ortaya çıkarmamıza yardım edecek "zaman makineleri"dir. Bitkiler karada kolonileşmeden önce, dünya çıplaktı. Karasal bitkiler gezegenimizi, iklimi, jeolojiyi ve doğa tarihini değiştirdi.

The Plant Cell dergisinde yayımlanan makalede, karaya ilk çıkan basit anatomik yapılı bitkilerin dehidrasyona rağmen hayatta kalabilmelerini sağlayan moleküler ilerlemenin ANR geni ile olan bağlantısını açıklıyor. Sudan karaya çıkışta, kuşkusuz en önemli farklılaşma, ölmemek için yeterli olacak su miktarında olmuştu. Modern tohumlu bitkiler ise sonradan, çok daha karmaşık anatomilere sahip olacak şekilde evrildi. Böylece toprağın derinliklerinden su emebilir ve bu suyu gövdelerinin her yanına dağıtabilir duruma geldiler. Dolayısıyla daha hızlı biçimde ve daha çok büyümeyi başardılar.

Yapılan genetik analizlere göre, ANR geni ABA adındaki bir bitki stres hormonu tarafından gönderilen sinyalleri iletiyor. ABA hormonu, bitkiye su kaybetmekte olduğunu haber vererek, dehidrasyonla başa çıkmasını sağlayacak genleri etkinleştirmesini sağlıyor. Kurumaya başlayan yosunların çoğunlukla rejenerasyon sergilemesinin nedeni de budur. Tohumlu bitkilerde ABA, bitkinin su kaybını sınırlandırmaya yardım ediyor ve yapraklardaki buharlaşmayı azaltıyor. Yani bitkinin kuru ortamla baş etmesinde kilit rol oynuyor. İşin ilginci, su yosunları ABA'ya yanıt veremiyor. Araştırmacıların bir sonraki araştırması ise bu hormonal sinyal sürecinin nasıl doğduğunu keşfetmek olacak.

Physcomitrella
Physcomitrella patens
Bütün kara bitkilerinin tek bir soyun üyeleri olduğunu ve (bu işi düzinelerce kez yapan hayvanların tersine) denizden karaya bir kez taşındıklarını gösterir.

– Steve Jones (Neredeyse Bir Balina – ISBN: 9786056732225)
Kaynak ve İleri Okuma
Etiket

Projelerimizde bize destek olmak ister misiniz?

Dilediğiniz miktarda aylık veya tek seferlik bağış yapabilirsiniz.

Destek Ol

Yorum Yap (0)

Bunlar da İlginizi Çekebilir