Post Author Avatar
Baran Bozdağ
Boğaziçi Üniversitesi - Yazar / Editör
Görsel: 10 aylık bir farenin (solda) Alzheimer'lı beyin görüntüsünde kırmızı ile birçok amiloid plakları görülüyor. Etrafındaki (yeşil) hücreler ise mikroglial hücreler olarak biliniyor. Ancak sağdaki kısımda farenin beynindeki kırmızılıkların BACE1 enziminin engellenmesi ile azaldığı görülüyor. 

Cleveland Clinic Lerner Research Institute'ten araştırmacılar BACE1 enzimini azaltmanın veya engellemenin, amiloid plakları oluşumunu Alzheimer hastalığı modellenen farelerde geriye döndürülebildiği ve engelleyebildiğini gösterdi. Bu yolla hayvanın bilişsel fonksiyonlarında da gelişme sağlandı. 13 Şubat 2018 tarihinde Journal of Experimental Medicine'da yayımlanan makale ile Alzheimer'ı insanlarda da hedefleyerek başarılı bir şekilde tedavi etme potansiyeli taşıyan bir ilaç ihtimali tekrar canlanmış oldu.

Beta-amiloid proteini plaklarının birikmesine dayalı olan sinaptik eşleşme ve iletişim bozukluklarının yol açtığı Alzheimer, bugüne kadar çaresiz ve ufak çaplı iyileştirmeler ve yaşam kalitesini artırmaya yönelik terapiler dışında tedavisiz olarak varlığını ve de gerçekliğini sürdürüyor. Beta-sekretaz olarak bilinen BACE1 enzimi ise beta amiloid proteinlerinin üretilmesini sağlıyor. Amiloid prekürsor proteinlerini birbirine bağlayarak bu işlevi gören enzimin engellenmesi ile Alzheimer hastalığının da engellenebileceği düşünülüyordu.

Beta-sekretaz aynı zamanda diğer birçok protein prekürsorunun bağlanmasını sağladığı için, bu enzimin engellenmesi ile tedavinin birçok yan etkisi olması bekleniyor. BACE1 enzimi engellenen farelerin ileri nörogelişimsel bozukluktan muzdarip olduğu kaydedildi. Yetişkin farelerde (beyin gelişimi bitmiş olan) BACE1 enzimini engellemenin daha az zararlı etkisi olmasını bekleyen araştırmacılar, büyüdükçe aşamalı olarak yani artırılmış biçimde bu enzimi kaybetmeye modellenmiş fareler üzerinde çalıştı. Bu deney grubunun ise normal geliştiği ve sağlıklarını koruduğu tespit edildi.

Bu fareleri eşleştiren ve amiloid plakları geliştirmelerini sağlayan araştırmacılar, 75 günlük farelerin Alzheimer hastası olarak modellenmesini sağladı. Oluşan yavrular, BACE1 seviyeleri yüzde ellinin altında (normale göre) olsa da plak üretmeye devam etti. Ancak fareler büyüdükçe BACE1 yokluğuna bağlı olarak plaklar yok olmaya başladı ve 10 aylık olduklarında plaktan arınmış beyinlere sahip olmaya başladı.

BACE1 aktivitesini düşürmek beta-amiloid peptit seviyesini düşürdüğü gibi aynı zamanda Alzheimer hastalığının diğer sonuçlarını da engellemeye yaradı. BACE1'in kaybı, öğrenme ve hafıza gibi bilişsel yetilerin de geri kazanılmasını ve gelişmesini sağladı. Ancak elektrofizyolojik kayıtlara göre, fare beyinlerinde BACE1, sinaptik fonksiyonların yalnızca bir kısmını geri getirdi. Bu da akıllara optimal bir sinaptik aktivite ve biliş için belirli miktarlarda BACE1'in gerektiğini akıllara getiriyor.

Araştırmada, amiloid depozisyonunun BACE1 geninin sekansal ve artırılmış olarak silinmesi ile tamamen geri çevrilebildiği gösterildi.  BACE1 inhibitörleri, Alzheimer hastalığını tedavi etme potansiyeli taşıyor ve yine araştırmaya göre bunu hiç de istenmeyen toksisiteye sebep olmadan yapabilirler.

Bundan sonraki araştırmaların BACE1 yokluğunda, eksikliğinde veya bozukluğunda gerçekleşebilecek sinaptik eşlenme veya sinaptik ilişki bozukluklarına engel olmak veya minimize etmek için dizayn edilmesi gerekiyor. 
Kaynak ve İleri Okuma
Etiket

Projelerimizde bize destek olmak ister misiniz?

Dilediğiniz miktarda aylık veya tek seferlik bağış yapabilirsiniz.

Destek Ol

Yorum Yap (0)

Bunlar da İlginizi Çekebilir