Post Author Avatar
Gürkan Akçay
Boğaziçi Üniversitesi - Yazar / Editör

Yeni yapılan bir araştırmada zamanının büyük çoğunluğunu yalınayak yürüyerek geçiren çocuklar ile ayakkabı giyerek geçiren çocukların motor beceri gelişimlerinde farklılıklar olduğu bulgusuna ulaşıldı.

Nisan ayında Frontiers in Pediatrics'de yayımlanan çalışma, çocukluk ve ergenliğin farklı dönemlerinde; atlama, dengede durma ve süratle koşma gibi motor performans üzerine ayakkabılı ve yalınayak karşılaştırmasını yapan ilk araştırma oldu. Araştırma bulgularına göre, özellikle de 6 ila 10 yaş arasında düzenli olarak yalınayak dolaşan çocuklar, düzenli olarak ayakkabı giyen çocuklara kıyasla; atlama ve denge gibi motor beceri gerektiren durumlarda gözle görülür bir şekilde daha iyi bir performans sergiliyor. Yaşça daha büyük ergenlerde, bu yalınayak etkisinin faydalarını azalsa da, araştırma; çocukların büyüyüp gelişme süreçlerinde motor beceri gelişimleri için yalınayak egzersizlerinin önemini vurguluyor.

Ayakkabı giymenin; ayak sağlığı ve hareket örgüsünün gelişimi üzerine etkileri olduğu uzun bir dönem boyunca tartışıldı. Dolayısıyla da çıplak ayakla yürümek, yaygın bir biçimde daha doğal bir aktivite olarak görüldü. Yapılan birkaç araştırma, çıplak ayak durumlarının, çocuklarda ve yetişkinlerde zıplama ve koşma gibi durumlarda biyomekaniği değiştirdiği bulgusuna ulaşmıştı ancak bu bulgunun klinik geçerliliği için sınırlı bilgiye sahiptik. Bu yüzden, araştırmacılar, yalınayak aktiviteleri nedeniyle ayak biyomekaniğinde meydana gelen değişikliklerin aslında çocukluk ve ergenlik döneminde temel motor becerilerin gelişimi için uygun olup olmadığı üzerine çalışma yürüttü.

İki araştırma ekibinin birlikte yürüttüğü çalışmada; denge, uzun atlama ve 20 metrelik bir depar atma gibi üç motor beceri ölçüldü. Güney Afrika ve Kuzey Almanya'daki ilk ve ortaokul öğrencilerinden oluşan toplamda 810 çocuk ve ergenin katıldığı çalışmada, katılımcılar; ayakkabı giyme ve giymeme davranışı gösteren 2 farklı gruba ayrıldı. Güney Afrika'daki çocuklar yalınayak gezerken, Almanya'daki çocuklar zamanlarının büyük kısmını ayakkabı giyerek geçiriyorlardı.

Yapılan denemelerde, düzenli olarak yalınayak gezen çocukların, denge ve zıplama testlerinde; düzenli olarak ayakkabı giyen akranlarına kıyasla çok daha iyi bir performans sergiledikleri görüldü. Bu farklılık, bütün yaş gruplarında (6-10, 10-14 ve 15-18 yaşları) belirgin biçimde kendisini gösterdi. Öte yandan, düzenli olarak çıplak ayakla gezen çocukların, önce çıplak ayak, ardından ayakkabı giyen çocuklara kıyasla da daha iyi bir skor elde ettikleri görüldü.

Güney Afrika'da yaşayan çocukların büyük bir kısmı, okula giderken, spor aktiviteleri yaparken ve boş vakitlerini dahi geçirirken çıplak ayakla dolaşırlar. Araştırmada elde edilen bulgular, bu çocukların denge ve sıçrama gibi aktivitelerde daha iyi bir sonuç elde ettiklerini ve bu da, çocukluk ve ergenlik dönemindeki temel motor becerilerin gelişiminin en azından kısmen de olsa düzenli olarak çıplak ayakla yapılan faaliyetlere bağlı olduğuna işaret etmektedir.

Ancak söz konusu depar testleri olduğunda sonuçlar farklılık gösterdi. Bu testlerde, düzenli olarak ayakkabı giyen çocukların, özellikle de 11-14 yaş grubunun --her iki ülkede de-- daha iyi bir skor elde ettikleri görüldü. Araştırmacılar, çevrenin --iki çalışma noktasında standardize edilemeyen faktörlerin-- bu sonucu etkilemiş olabileceğini ileri sürüyor. Çünkü, Güney Afrika'da yapılan depar testleri hava koşullarının ve zeminlerin farklılık gösterdiği dış ortamlarda yürütülürken, Almanya'daki çocuklarla yapılan testler genellikle kapalı ortamlarda --spor salonlarında ve yumuşak bir zeminle yapıldı. Öte yandan, ayakkabı biçiminin de sonuçları etkilemiş olabileceği ihtimali de değerlendiriliyor. Çünkü Güney Afrika'daki çocuklar genellikle okul ayakkabılarıyla koşarken, Almanya'daki çocuklar beden eğitimi derslerinde atletik ayakkabılar veya spor ayakkabıları kullanıyorlar. Bu açıdan bakınca da, hızlı koşma için gelişim sürecinde rutin bir ayakkabı kullanımının faydalı olabileceğini ortaya koyuyor. Bu konu da araştırmacılar için bir başka araştırma sorusunu ortaya çıkarıyor.

Sonuç olarak, araştırma ekibi, motor gelişim için çıplak ayakla yapılan aktivitelerin faydalı olduğunun altını çiziyor. Dolayısıyla, beden eğitimi derslerinde, egzersiz ve spor programları ile temel motor becerilerini geliştirmeyi amaçlayan rekreasyon faaliyetlerinde, yalınayak yapılan aktivitelerden faydalanabilir. Araştırma ekibi, ebeveynlerin, çocuklarına en azından günün belirli zamanlarında çıplak ayakla zaman geçirmelerini teşvik etmeleri gerektiği önerisinde bulunuyor.
Kaynak ve İleri Okuma
Etiket

Projelerimizde bize destek olmak ister misiniz?

Dilediğiniz miktarda aylık veya tek seferlik bağış yapabilirsiniz.

Destek Ol

Yorum Yap (0)

Bunlar da İlginizi Çekebilir