

Boğaziçi Üniversitesi - Yazar / Editör

Birçoğumuz güne -berbat- bir alarm sesiyle başlarız. Fakat, bütün bir odayı "titreten" o ses eziyetine başlamadan bir ya da iki saat önce uyandığımız günler de olur. Böylesi sabahlarda iki seçeneğimiz vardır: ya yataktan kalkıp güne başlamak için bir atak yapacağız ya da müthiş bir mutlulukla geri uyuyacağız.
İkinci seçenek birçoğumuz için mutlulukların belki de en güzeli, en keyiflisidir, ancak bütün gün boyunca yorgun ve uyku sersemi bir halde dolaşmak istemiyorsanız seçiminize dikkat etmelisiniz. American Academy of Sleep Medicine 'den Dr. Timothy Morgenthaler seçiminizi yapmadan önce kendinize şu soruyu sormanızı öneriyor:
"Uykumu aldım mı?"
Bu soruya cevap verirken de göz önünde bulundurmanız gereken tek şey; kaç saat uyuduğunuz. National Institute of Health 'e göre; birçok yetişkin için 7-8 saatlik bir uyku yeterlidir.
Eğer yeteri kadar uyuduysanız, alarmdan erken kalkmanız; basitçe vücudunuzun "uyumaya devam etme ya da uyanma" durumunu kontrol eden iki sisteme doğal bir tepkisidir.
Vücudunuzun homeostatik mekanizması uyku yoğunluğunuzu düzenlerken, sirkadiyen ritimleriniz ise gün içerisinde vücudunuzun uykuyu isteme ya da istememe durumunu düzenler.
Dolayısıyla, eğer ki; gece en az 7 saatlik uykunun ardından uyanmışsanız, muhtemelen vücudunuz size bütün sistemlerinizin rahatladığını ve artık uyanıp, güne başlamanız gerektiğini söylüyordur. Yani alarm sesinden önce herhangi bir dış uyaran olmadan kendiliğinizden uyandıysanız, bu durum -herhangi bir sağlık probleminiz yoksa- uykunuzu aldığınızı gösterir.
Öte yandan, eğer 7 saatten daha az uyumuş olarak uyanmışsanız, birkaç saat daha uyumayı denemelisiniz. Çünkü 7 saattlik uykudan önce uyanıyorsanız, yalnızca uyku eksikliği çekmiyor, aynı zamanda da vücudunuzu; ihtiyacı olan yeterli REM uykusundan mahrum bırakıyorsunuz demektir. National Sleep Foundation'a göre REM uykusu:
Genel olarak, REM uykumuzun büyük bir kısmını (saat 11'de yattığımızı varsayarsak) gece saat 3 ile sabah saat 7 arasında geçiririz. Bu yüzden, eğer ki; bu saatler arasında uyanıyorsanız, en az 7 saatlik olan uykunuzu almamışsınız demektir ve gün içerisinde yorgun ve uyku sersemi hissedebilirsiniz.
Dipnot: Siz de birçok yetişkinden biriyseniz, ne zaman uyandığınıza bağlı olmaksızın en az 7 saatlik gece uykusu çekmelisiniz.
İkinci seçenek birçoğumuz için mutlulukların belki de en güzeli, en keyiflisidir, ancak bütün gün boyunca yorgun ve uyku sersemi bir halde dolaşmak istemiyorsanız seçiminize dikkat etmelisiniz. American Academy of Sleep Medicine 'den Dr. Timothy Morgenthaler seçiminizi yapmadan önce kendinize şu soruyu sormanızı öneriyor:
"Uykumu aldım mı?"
Bu soruya cevap verirken de göz önünde bulundurmanız gereken tek şey; kaç saat uyuduğunuz. National Institute of Health 'e göre; birçok yetişkin için 7-8 saatlik bir uyku yeterlidir.
Eğer yeteri kadar uyuduysanız, alarmdan erken kalkmanız; basitçe vücudunuzun "uyumaya devam etme ya da uyanma" durumunu kontrol eden iki sisteme doğal bir tepkisidir.
- Birincisi; yeterince uyumadıysanız sizi uyumaya zorlayan temel yönetici yani uyku homeostazisidir.
- İkincisi ise; sabah ve öğle saatlerine kıyasla akşamları neden yorgun hissetiğinizden sorumlu olan biyolojik saatiniz yani sirkadiyen ritimlerinizdir.
Vücudunuzun homeostatik mekanizması uyku yoğunluğunuzu düzenlerken, sirkadiyen ritimleriniz ise gün içerisinde vücudunuzun uykuyu isteme ya da istememe durumunu düzenler.
Dolayısıyla, eğer ki; gece en az 7 saatlik uykunun ardından uyanmışsanız, muhtemelen vücudunuz size bütün sistemlerinizin rahatladığını ve artık uyanıp, güne başlamanız gerektiğini söylüyordur. Yani alarm sesinden önce herhangi bir dış uyaran olmadan kendiliğinizden uyandıysanız, bu durum -herhangi bir sağlık probleminiz yoksa- uykunuzu aldığınızı gösterir.
Öte yandan, eğer 7 saatten daha az uyumuş olarak uyanmışsanız, birkaç saat daha uyumayı denemelisiniz. Çünkü 7 saattlik uykudan önce uyanıyorsanız, yalnızca uyku eksikliği çekmiyor, aynı zamanda da vücudunuzu; ihtiyacı olan yeterli REM uykusundan mahrum bırakıyorsunuz demektir. National Sleep Foundation'a göre REM uykusu:
- Beyne ve vücuda enerji sağlar.
- Günlük performansınızı destekler.
- Beynin aktif olduğu ve rüyaların gerçekleştiği evredir.
Genel olarak, REM uykumuzun büyük bir kısmını (saat 11'de yattığımızı varsayarsak) gece saat 3 ile sabah saat 7 arasında geçiririz. Bu yüzden, eğer ki; bu saatler arasında uyanıyorsanız, en az 7 saatlik olan uykunuzu almamışsınız demektir ve gün içerisinde yorgun ve uyku sersemi hissedebilirsiniz.
Dipnot: Siz de birçok yetişkinden biriyseniz, ne zaman uyandığınıza bağlı olmaksızın en az 7 saatlik gece uykusu çekmelisiniz.
Kaynak ve İleri Okuma
- Jessica Orwig, "Here's what you should do if you wake up before your alarm and you don't want to feel tired all day,"
- Amie M. Gordon, "Your Sleep Cycle Revealed,"
- Bilimfili.com, "İnsomnia Nedir ve Nasıl Kurtulabiliriz?,""; https://bilimfili.com/insomnia-nedir-ve-nasil-kurtulabiliriz/
Etiket
Projelerimizde bize destek olmak ister misiniz?
Dilediğiniz miktarda aylık veya tek seferlik bağış yapabilirsiniz.
Destek Ol
Yorum Yap (0)
Bunlar da İlginizi Çekebilir

04 Temmuz 2015
Beynimiz Mevsimin Yaz Olduğunu Nasıl Biliyor?
26 Ocak 2015
Sirkadiyen Ritim Uyku Bozukluğu

14 Aralık 2018
Ekrana Bakmak Uykuyu Nasıl Engelliyor?

07 Ağustos 2017
Biyolojik Saati Kontrol Eden Nöronlar Belirlendi

19 Eylül 2015
Neden Uyumadan Önce Kahve İçmemeliyiz?

04 Haziran 2019
Vücut Kısımları Sirkadiyen Saate Beyinden Farklı Tepki Veriyor

28 Eylül 2019
Stres ve Sağlıklı Sirkadiyen Ritim Arasındaki Bağıntı

17 Ağustos 2016
Günün Belirli Saatlerinde Virüs Enfeksiyonu Daha Muhtemel