Post Author Avatar
Erhan Güven
Sağlık Bakanlığı - Yazar

Gökbilimciler Şili’deki 6,5 metrelik Clay Teleskobu ile yörüngedeki Chandra’dan elde ettikleri görüntülerden sağladıkları verileri birleştirerek bugüne kadarki en küçük “dev” kara deliği tespit ettiklerini duyurdular.

Yerküreden 340 milyon ışık yılı ötedeki RGG 118 isimli cüce disk gökadanın merkezinde bulunan bu kara deliğin kütlesinin güneşten 50.000 kat daha fazla, gökadamız merkezindeki kara delikten 100 kat daha az ve kendisinden önce bir gökada merkezinde tespit edilen en küçük dev kara deliğin yarısı kadar olduğu hesaplanmış. Bu hesaplama için, Clay Teleskobu’ndan alınan optik görüntülerdeki gökada merkezine yakın yerlerde gerçekleşen soğuk gaz hareketleri belirlenirken, Chandra’nın sağladığı görüntülerde kara deliğe doğru akan sıcak gazın yaydığı X-ışınları incelenmiş ve dev kara deliklere özgü olan, içeri çekim kuvvetinin %1’i oranındaki dışa doğru radyasyon yayma basıncı sayısal olarak gösterilmiş.

Gökbilimcilere göre dev kara delik oluşumunu açıklayan teorilerden biri güneşin kütlesinden 10.000-100.000 kat daha fazla kütleye sahip büyük gaz bulutlarının çökerek kara deliğe dönüşmeleri ve bunların birbirleriyle birleşmek suretiyle dev kara delikler meydana getirmesiyken, diğer bir olası mekanizma, güneşten en az 100 kat büyük bir yıldızın yakıtını tüketmesi ile kendi içine çökerek kara delik haline gelmesidir.

Araştırmacılar, RGG 118’de rastlanan kütlede, hatta daha küçük dev kara deliklerin bulunup incelenmesinin, kara deliklerin oluşum ve gelişim süreçlerine ait daha sağlam veriler elde edilmesi ve yukarıdaki teorilerden hangisinin geçerli olduğuna karar verilmesi açısından çok önemli olduğunu vurguluyorlar.

Ortada 6,5 metrelik Clay Teleskobu’na ait optik, sağ üstte Chandra’ya ait X-ışını görüntü.
(Telif: X-ışını: NASA/CXC/Michigan Ü./V.F.Baldassare, ve ark.; Optik: SDSS)
Kaynak ve İleri Okuma
Etiket

Projelerimizde bize destek olmak ister misiniz?

Dilediğiniz miktarda aylık veya tek seferlik bağış yapabilirsiniz.

Destek Ol

Yorum Yap (0)

Bunlar da İlginizi Çekebilir