Post Author Avatar
Gürkan Akçay
Boğaziçi Üniversitesi - Yazar / Editör

Geçmişte yapılan çalışmalar, parçacık etkileşimlerinin saniyenin kentilyonda biri olarak tanımlanan gerçekleştiğini ileri sürmüştü. Ancak bu kez attosaniyelerin binde biri kadar olan bir zaman dilimi tanımlandı. Tek bir ışık parçacığının bir hidrojen molekülünden geçmesi için geçen süre, şimdiye kadar ölçülen en kısa süredir.

16 Ekim'de (2020) Science'da yayımlanan araştırmada, bu zaman dilimi, yaklaşık olarak 247 zeptosaniye veya saniyenin milyarda birinin trilyonda biri olarak kaydedildi. Bir kıyaslama yapabilmek adına; bir saniyenin içerisindeki zeptosaniye sayısı; evrenin yaşının (yaklaşık 13.8 milyar yıl) 2500 katındaki saniye sayısı kadardır. Bu yeni gözlem, fizikçilerin hafif madde etkileşimlerine tamamen yeni bir ayrıntı düzeyinde tanık olmalarını sağladı.

Yapılan çalışmada, araştırmacılar, X-ray ışığı parçacıklarını bir gazın içerisindeki hidrojen moleküllerine gönderdiler. Her ışık parçacığı ya da foton, bir hidrojen molekülünden (H2) geçerken bir hidrojen atomundan bir elektronu başka bir atoma sıçrattı. Elektronlar dalga benzeri davranış sergileyebildikleri için, iki fırlatma olayı, bir gölet üzerinde iki kez yüzdürülen bir taşın oluşturduğu dalgalara benzer şekilde, yayılan ve birleşen elektron dalgalarını karıştırdı. Bu dalgaların üst üste binen tepe ve çukurları, araştırmacıların reaksiyon mikroskobu adı verilen bir alet kullanarak gözlemledikleri bir girişim modeli oluşturdu.

Eğer ki elektron dalgaları aynı anda oluşmuş olsaydı, girişim modeli H2 molekülünün merkezi etrafında simetrik olurdu. Ancak bir elektron dalgası diğerinden biraz önce oluştuğu ve yayılması için daha fazla zamanı olduğu için model ikinci dalgaya doğru kaydı.

Bu kayma, araştırmacıların iki elektron dalgası yayılımı arasındaki zamansal gecikmenin 247-zeptosaniye olarak hesapladı. Bu hesaplama da; ekibin ışık hızı ve hidrojen molekülünün bilinen çapına dayanan beklentileriyle uyumluluk gösterdi.
Kaynak ve İleri Okuma
Etiket

Projelerimizde bize destek olmak ister misiniz?

Dilediğiniz miktarda aylık veya tek seferlik bağış yapabilirsiniz.

Destek Ol

Yorum Yap (0)

Bunlar da İlginizi Çekebilir