Boğaziçi Üniversitesi - Yazar / Editör
Kendilerine has genetik profillere ve fenotipik karakterlere sahip olan yaklaşık 400 köpek cinsi olduğu biliniyor. Bunların arasında 80 kilonun üzerine çıkabilen devasa Danualardan 1 kilogram civarında olan fino köpeklerine kadar çok çeşitli nesiller bulunuyor. Şimdi, bugüne kadar yapılmış en geniş genetik analizin sonucunda, bu köpek nesillerin nasıl ortaya çıktığı, nereden geldiği ve hangilerinin birbirleri ile daha yakın akraba olduğu ve hatta bazı köpek nesillerinin bir takım hastalıklara yakalanma riskinin fazla olmasının nedenleri daha net bir biçimde anlaşıldı diyebiliriz.
Biyolojik olarak köpeklerin gerçekte tek bir tür olduğu bilinmektedir. Buna karşılık yine biyolojik anlamda köpek ırkları veya nesilleri 350 ila 400 arası bir sayıya ulaşmıştır ve bunların büyük bir çoğunluğu son 200 yıl içerisinde ortaya çıkmıştır. Genetik bilimi sayesinde de bu ırkların genetic temellerini, nerede ve nasıl karıştıklarını veya nasıl üretildiklerini kolaylıkla anlayabiliyoruz.
Kabaca 50.000 yıl öncesinden başlayarak, yoğunlukla da 30.00 ila 15.000 yıl önce evcilleştirilen ve yapay seçilim ile son derece hızlı şekilde evrilen ve değişen canis lupus köpek türü bugün hem çok farklı alanlarda da faydalandığımız son derece zeki bir tür olarak karşımıza çıkmaktadır. İnsanların etkisi ile yapay olarak da evrilen bu tür, evimizin ve hayvanlarımızın koruyucuları, şahsi korumalarımız, arama kurtarma ekiplerinin aranan elemanları, narkotik ve diğer suç araştırmalarının yardımcıları, görme engelliler için yol gösterici ve en önemlisi arkadaşlarımız ola gelmiştir.
Daha da ileri gidip, tüy deri ve etlerinden de faydalandığımız köpeklerin çok sayıdaki ırkının bugüne kadar tam olarak nereden geldiğini ve/veya nasıl ortaya çıktığını bilmiyorduk.
Elaine Ostrander, Heidi Parker ve National Human Genome Research Institute'tan genetikçiler, 20 yıldan fazla süredir köpek şovlarına ve yarışmalarına giderek köpeklerin davranışlarını gözlemlemeye, dünyanın farklı yerlerinden köpek DNA'sı örnekleri toplamaya ve deneyler yapmaya devam ediyorlardı. Hali hazırda elimizde olan veriyi de kullanarak gerçekleştirdikleri analiz ile 161 farklı ırktan toplam 1346 köpekten elde ettikleri sonucu değerlendirdi.
Toplam köpek ırkı sayısının yarısından az olan bu rakamlara rağmen, her köpek genomu üzerindeki yaklaşık 150,000 noktadaki farklılıklara bakarak bir köpek soy ağacı oluşturan araştırmacılar, bugüne kadar oluşturulmuş en geniş ve gerçekçi köpek nesli soy ağacını oluşturmayı başardı.
Araştırma ekibinin Cell Reports'da yayımladığı çalışmaya göre, genetic olarak tanılanmış olsa da her 23 köpek neslinin oluşturduğu gruplar benzer özellikteki ve fenotiplerdeki köpekleri bir araya getiriyordu. Gruplama çalışmasını takiben fark edilen bu durum, geçmişte köpekleri birbirleri ile bilinçli olarak çiftleştiren insanların, köpeklerin kullanım yönlerine göre seçici davrandıkları ve yapay seçilime bu bakış açısının doğruluğu da tekrar gösterilmiş oldu. Bu büyük grupların, nesil veya tekil ırklara (breed) ayrılması ise çalışmaya göre, son 200 yıldaki insan aktivitesinin sonucu.
Tüm bu verilere ek olarak, çalışmada aynı zamanda bazı köpeklerin diğer ırkların ortaya çıkışına nasıl katkıda bulunduğu da kısmen görülebiliyor. Çin'de ortaya çıkan küçük köpek ırkı pugların 1500'lü yıllardan itibaren Avrupa'da kullanıldığı ve pug DNA'sının kıta Avrupa'sında birçok süs köpeğine ve diğer küçük köpek ırkının ortaya çıkışına katkıda bulunduğu bu bulgudan birisi olarak ortaya atıldı.
Yine belirli türlerde bir takım hastalıkların daha yaygın olmasını aynı genetik köken ve doğal olarak mutasyon ortaklığının bir sonucu olarak ortaya çıktığı, mevcut çalışma ile gün yüzüne çıkarıldı.
Makale Referans: DOI: 10.1126/science.aal1098
Kaynak: Elizabeth Pennisi, Where did your dog come from? New tree of breeds may hold the answer, 25 Nisan 2017, http://www.sciencemag.org/news/2017/04/where-did-your-dog-come-new-tree-breeds-may-hold-answer
Biyolojik olarak köpeklerin gerçekte tek bir tür olduğu bilinmektedir. Buna karşılık yine biyolojik anlamda köpek ırkları veya nesilleri 350 ila 400 arası bir sayıya ulaşmıştır ve bunların büyük bir çoğunluğu son 200 yıl içerisinde ortaya çıkmıştır. Genetik bilimi sayesinde de bu ırkların genetic temellerini, nerede ve nasıl karıştıklarını veya nasıl üretildiklerini kolaylıkla anlayabiliyoruz.
Kabaca 50.000 yıl öncesinden başlayarak, yoğunlukla da 30.00 ila 15.000 yıl önce evcilleştirilen ve yapay seçilim ile son derece hızlı şekilde evrilen ve değişen canis lupus köpek türü bugün hem çok farklı alanlarda da faydalandığımız son derece zeki bir tür olarak karşımıza çıkmaktadır. İnsanların etkisi ile yapay olarak da evrilen bu tür, evimizin ve hayvanlarımızın koruyucuları, şahsi korumalarımız, arama kurtarma ekiplerinin aranan elemanları, narkotik ve diğer suç araştırmalarının yardımcıları, görme engelliler için yol gösterici ve en önemlisi arkadaşlarımız ola gelmiştir.
Daha da ileri gidip, tüy deri ve etlerinden de faydalandığımız köpeklerin çok sayıdaki ırkının bugüne kadar tam olarak nereden geldiğini ve/veya nasıl ortaya çıktığını bilmiyorduk.
Elaine Ostrander, Heidi Parker ve National Human Genome Research Institute'tan genetikçiler, 20 yıldan fazla süredir köpek şovlarına ve yarışmalarına giderek köpeklerin davranışlarını gözlemlemeye, dünyanın farklı yerlerinden köpek DNA'sı örnekleri toplamaya ve deneyler yapmaya devam ediyorlardı. Hali hazırda elimizde olan veriyi de kullanarak gerçekleştirdikleri analiz ile 161 farklı ırktan toplam 1346 köpekten elde ettikleri sonucu değerlendirdi.
Toplam köpek ırkı sayısının yarısından az olan bu rakamlara rağmen, her köpek genomu üzerindeki yaklaşık 150,000 noktadaki farklılıklara bakarak bir köpek soy ağacı oluşturan araştırmacılar, bugüne kadar oluşturulmuş en geniş ve gerçekçi köpek nesli soy ağacını oluşturmayı başardı.
Araştırma ekibinin Cell Reports'da yayımladığı çalışmaya göre, genetic olarak tanılanmış olsa da her 23 köpek neslinin oluşturduğu gruplar benzer özellikteki ve fenotiplerdeki köpekleri bir araya getiriyordu. Gruplama çalışmasını takiben fark edilen bu durum, geçmişte köpekleri birbirleri ile bilinçli olarak çiftleştiren insanların, köpeklerin kullanım yönlerine göre seçici davrandıkları ve yapay seçilime bu bakış açısının doğruluğu da tekrar gösterilmiş oldu. Bu büyük grupların, nesil veya tekil ırklara (breed) ayrılması ise çalışmaya göre, son 200 yıldaki insan aktivitesinin sonucu.
Tüm bu verilere ek olarak, çalışmada aynı zamanda bazı köpeklerin diğer ırkların ortaya çıkışına nasıl katkıda bulunduğu da kısmen görülebiliyor. Çin'de ortaya çıkan küçük köpek ırkı pugların 1500'lü yıllardan itibaren Avrupa'da kullanıldığı ve pug DNA'sının kıta Avrupa'sında birçok süs köpeğine ve diğer küçük köpek ırkının ortaya çıkışına katkıda bulunduğu bu bulgudan birisi olarak ortaya atıldı.
Yine belirli türlerde bir takım hastalıkların daha yaygın olmasını aynı genetik köken ve doğal olarak mutasyon ortaklığının bir sonucu olarak ortaya çıktığı, mevcut çalışma ile gün yüzüne çıkarıldı.
Makale Referans: DOI: 10.1126/science.aal1098
Kaynak: Elizabeth Pennisi, Where did your dog come from? New tree of breeds may hold the answer, 25 Nisan 2017, http://www.sciencemag.org/news/2017/04/where-did-your-dog-come-new-tree-breeds-may-hold-answer
Bu içerik BilimFili.com yazarı tarafından oluşturulmuştur. BilimFili.com`un belirtmiş olduğu “Kullanım İzinleri”ne bağlı kalmak kaydıyla kullanabilirsiniz.
Kaynak ve İleri Okuma
Etiket
Projelerimizde bize destek olmak ister misiniz?
Dilediğiniz miktarda aylık veya tek seferlik bağış yapabilirsiniz.
Destek Ol
Yorum Yap (0)
Bunlar da İlginizi Çekebilir
10 Haziran 2017
Balinalar Nasıl “Dev” Haline Geldi?
26 Temmuz 2019
Şempanzelerin İşler Belleği İnsanlarınkine Benziyor mu?
29 Mayıs 2015
Sinekler Zaman ile Kokuyu İlişkilendirebiliyor
29 Temmuz 2016
Taşıma İçin Alet Kullanan İlk Hayvan: Kargalar
19 Haziran 2015
Gümüş Tüyler, Çöl Karıncalarını Serin Tutuyor
29 Temmuz 2015
Balıklar Korkuyu Rol Modellerinden Öğreniyor
05 Şubat 2018
Kaplumbağa Beyninin Evrimine Işık Tutmak
27 Şubat 2015
Darwin İspinozlarının Evriminden Sorumlu Gen Bulundu