Amerikan Ulusal Havacılık ve Uzay Dairesi (NASA), uzay araştırma ve yolculuklarında kullanabileceği, yenilikçi ve geliştirilebilir 8 üniversite araştırmasına destek sunacağını açıkladı.




Yüksek ısı altında güneş hücrelerinin çalışması, atmosfere giriş modelleri, uzay seyahatleri için sentetik biyoloji uygulamaları ve dinamik gergili bütünsellik temelli uzay yapıları gibi başlıkları olan bu araştırmalar için 3 yıla kadar, yılda 200.000 ABD dolarlık katkıyla geliştirilmeye uygun, “erken basamak” teknolojilerin ortaya konmasını hedefleyen NASA, uzay araştırmalarında güçlü deneyimlere sahip olan üniversiteler ve buradaki araştırıcıları, teknoloji gelişimini hızlandırmaları yönünde teşvik etmeyi umuyor.

Destek verilen çalışmalardan belki de en ilginç olanı, insan dışkısından yemek, gıda desteği ve farklı materyaller üretmeyi amaçlayan Clemson Üniversitesi’ne ait araştırma.



İnsan biyolojik atıkları (dışkı ve idrar) uzun süreli uzay seyahatleri ve görevlerinde başlı başına bir sorun oluşturuyor. Kısıtlı alanda, olağandışı şartlarda sürdürülmeye çalışan sıfır yerçekimli yaşamda idrarın yarattığı sorunu Sovyet MIR uzay istasyonu örneğiyle ortaya koyabiliriz. 1986’da göreve başlayan istasyon, birikme sorununu idrarı doğrudan uzay boşluğuna vermek suretiyle çözmeyi planlayan bir “kanalizasyon” sistemine sahipti. Emekliye ayrıldığı 2001 yılında, güneş panellerinin %40’ını kullanılamaz duruma getiren şeylerin başında, yörüngede donmuş halde son sürat hareket eden idrar kalıplarının geldiğinin anlaşılması, bu sistemin pek de kullanılabilir olmadığını kanıtladı. Uluslararası Uzay İstasyonu (ISS), buradan yaptığı çıkarımla, istenmeyen idrar atığını ihtiyaç duyulan suya dönüştüren bir teknoloji kullanmaya başladı. Uzay insanlarının, kendi biyolojik atıklarıyla beslenmesinin 15 yıllık bir geçmişi var aslında.

“Üretim-tüketim halkasını daraltmak” yani israfı engellemek mantığıyla, üretilen bir istenmeyen ürünün tüketilen bir istenen maddeye dönüştürülmesi fikrini bir basamak öteye taşıyarak, dışkıdan, yemek, gıda desteği veya diğer materyaller üretmek, bu halkayı tamamen kapatmak anlamına geliyor ki böyle bir teknolojinin Mars’a planlanan insanlı görevlerin temel problemlerinden birine çözüm olabilme potansiyeli oldukça yüksek.

ISS’teki VEG-01 deneyi çerçevesinde üretilen marulu doyurucu bulmayan uzay insanlarını, ilerleyen yıllarda daha sıkıntılı bir mönü bekliyor olabilir.

---

Kaynak: NASA "NASA Awards Grants for Technologies That Could Transform Space Exploration" <http://www.nasa.gov/press-release/nasa-awards-grants-for-technologies-that-could-transform-space-exploration>

---