Post Author Avatar
Umut Can Yıldız
Boğaziçi Üniversitesi - Çevirmen/Yazar

Bu soru akıllı tasarım savının bayağı bir dışa vurumu ve kuramın eksik bilinmesinin bir sonucu olarak sıklıkla karşımıza çıkıyor. Şimdilik kısa bir yanıt verelim. Bu soruyu soran bir insan, evrim kuramını canlılığı oluşturan moleküllerin bir kapta çalkalanması ile tek tek canlıların oluştuğunu ya da bir kurbağadan tavşan doğabileceğini iddia eden bir kuram olduğunu düşünüyor olabilir, ama değil. Canlı popülasyonlarının (belirli bir bölgede yaşayan tek bir türe ait canlı topluluğu) zaman içinde nasıl değiştiğini de açıklayan evrim kuramının en çok çarpıtılan yönlerinden birisinin rastgelelik olduğunu görüyoruz.

Benzer soru ve argümanların karmaşıklık tespiti genellikle doğrudur, bugün en basit canlıların dahi pek çok makro (büyük) molekül ve bunların etkileşimini barındırır. Bu moleküllerden en önemlisi diğer moleküllerin nasıl üretileceği, taşınacağı gibi bilgileri taşıyan DNA molekülüdür. Tüm canlılarda dört adet nükleotidin sıralanışı ile bu bilgiler kodlanırlar, üreme sırasında kopyalanır ve aktarılırlar. (Bir köpekten başka bir canlı değil de yine bir köpek doğmasını beklemek bu kalıtımın sonucudur.) Ancak bu moleküller kopyalanırken ve kopyalanmadan önce üzerlerinde pek çok değişiklik meydana gelebilir, bunlar mutasyon olarak isimlendirdiğimiz önceden tahmin edemediğimiz için rastgele olduğunu söylediğimiz değişiklerdir. Bu değişiklikler çarpıtıldığı gibi bir radyasyon ışının (X veya UV gibi)  çarpmasıyla değişen tek bir nükleotidin değişiminden ibaret değildir. Bir dış etki de şart değildir, DNA tamir mekanizması hatalarından kromozomda parça eklenmesi, çıkması, ikilenmesine kadar pek çok mekanizma tanımlanmıştır. Ayrıca eşeyli üreme bu çeşitliliği daha da arttıran bir etkiye sahiptir.

Bu değişimlerin çoğu yaygın olarak yanlış bilindiği üzere zararlı değil etkisizdir, bazen zararlı olabileceği gibi yararlı da olabilir. Bu düşük olasılığı gözlemek 3.8 milyar yıllık canlılık tarihindeki 70 yıllık yaşamımızda çok zordur, yine de başarılmıştır. Örneğin 1988’de başlatılan Lenski deneyi E. coli adı verilen hızlı üreyen basit bir bakteriyi yıllar boyunca glikoz ve sitrat bulunan 12 tüpte 12 özdeş popülasyon çoğaltmıştır. Öncesinde sadece glikoz tüketebilen bakteriler 20.000 nesil sonunda 2002 yılında sitratta tüketilebilir duruma gelmiştir. Bu açık biçimde DNA’ya yeni bilgiler eklendiğini gösteren bir deneydir. Rastgelelikler canlı popülasyonlarının değişimi için yeterli değildir, mutasyonlarla ortaya çıkan yeni karaktere sahip popülasyon üyelerinin egemen olması gerekir. Bu doğal seçilim, cinsel seçilim gibi özelliği seçen mekanizmalarla olabileceği gibi genetik sürüklenme ile de olabilir. Sonuç olarak canlıların evrimsel değişimi “rastgeleliğin takip ettiği zorunluluğun” eseridir.

Henüz tam olarak anlamadığımız bir şeyin, “asla anlayamayacağımız bir şey” olduğunu düşünme hatasına düşmektedirler.
(...)
Akıllı tasarım ve bunun kanıtı olarak sunulan “indirgenemez karmaşıklık” fikrindeki yöntemsel hatalara ilişkin birkaç söz daha:
“İndirgenemez karmaşıklık” denilen şey, gözleme dayalı bir veri midir? Bu gerçekten mevcut mudur? Bir şeyi “indirgenemez" karmaşıklıkta olarak tanımlamak önemli bir varsayıma dayanır. Bu varsayım şudur: Bir şey oldukça karmaşık olduğu takdirde ve henüz onu var eden bütün aşamaları çözememiş olduğumuz takdirde, geriye kalan tek ihtimal onu tanrının yapmış olmasıdır.

Bu gülünç bir varsayımdır. Eski insanlar için doğaüstü ruhların müdahalesi olmaksızın "varolması bütünüyle tasavvur edilemez" ve çok karışık olarak düşünülecek şeylerden birçoğunun pek de gizemli olmayan doğal süreçler sonucu olduğu keşfedilmiştir. Michael Behe gibi akıllı tasarım yaratılışçılarının doğal evrimle meydana gelemeyecek kadar karmaşık olarak düşündüğü doğal özellikler, pek çok evrimsel biyoloğa böyle görünmemektedir.
– Ardea Skybreak (Evrim Bilimi – ISBN: 9789944122979)

Kaynak ve İleri Okuma
Etiket

Projelerimizde bize destek olmak ister misiniz?

Dilediğiniz miktarda aylık veya tek seferlik bağış yapabilirsiniz.

Destek Ol

Yorum Yap (0)

Bunlar da İlginizi Çekebilir