Post Author Avatar
Gürkan Akçay
Boğaziçi Üniversitesi - Yazar / Editör

Beynimiz, son derece karmaşık, hayranlık uyandıran, büyüleyici bir organdır. Düşündüğünüz her şeyde her zaman beyninizi kullanıyor olsanız da, kendi beyninizi kullanarak kendi beyniniz hakkında düşünmek ve bu düşünüşü yine beyninizle yaptığınızın farkında olmak son derece ilginç ve heyecan verici bir deneyimdir. Kafatasınızın içinde jöle kıvamında, yumuşak, kıvrımlı yapıda bir organ; neredeyse bütün fizyolojinizi ve davranışlarınızı yönetiyor.

University of Utah sinirbilimi girişiminin 2013 yılında yayımladığı bir video, yalnızca laboratuvar ortamında gözlemlenen ve çoğu insanın araştırmaların sağladığı görseller ve modeller dışında yakından görme fırsatı yakalayamadığı insan beyni yapısını yakından görme fırsatı sunuyor. Üniversitenin nörobiyoloji ve anatomi bölümünden Suzanne Stensaas, hayatını kaybeden bir insanın organlarını bilime bağışlaması sonucu edilen beyni avucuna alıyor ve yapısal özelliklerinden tutun da bölgelerine, işlevselliğine kadar anlatıyor.

Araştırmacı, avucunda 1.4 kg ağırlığındaki bir beyni tutarken, bizim de kafatasımızın içinde bütün yaşam deneyimlerimizi, bütün insani duygularımızı taşıyan bir taneye sahip olduğumuzu fark etmek gerçekten tüyler ürpertici. Stensas'ın da belirttiği gibi, avucunda tuttuğu beyin, hücre nakli komplikasyonlarından kaynaklı hayatını kaybeden bir kanser hastasının beyni. Araştırmacının, beyni, son derece dikkatli bir biçimde tuttuğunu gördüğümüzde, organlarını bilime bağışlayan ve daha fazla şey öğrenebilmemize katkı sunan bu kişiye bir teşekkür borçlu olduğumuzu fark ediyoruz.

Beynimiz, beyin-omurilik sıvısı tarafından desteklenen, birkaç kat zarla çevrili bir halde kafatasının sert gövdesi içinde korunmaktadır. Bu yüzden, onu bütün korumasından çıkmış halde görmek, beynimizin ne kadar değerli olduğunu anımsatması açısından da önemlidir. Bir eğitim materyali olarak kullanılabilmesinin yanı sıra videonun paylaşılmasının asıl amaçlarından birisi de; bu çok değerli dokunun hassasiyetine ilişkin kask ve emniyet kemeri takmanın önemine vurgu yapmak.

Hemisferleri ve kırışık yapıdaki beyinciği gösterirken, Stensaas'ın da ifade ettiği gibi, kasaptan aldığınız bir etten çok çok daha yumuşak yapıdaki beynin, ne kadar hassas olduğunu sözcüklerle ifade etmenin gerçekten de mümkün olmadığını siz de fark edeceksiniz. Muhtemelen parmağının hemisferler üzerinde bir girinti bırakmasından kaçınmak için; tek bir bölgede uzun süre tutmamak adına; araştırmacı beyni sürekli olarak döndürüyor. Bu da şu anlama geliyor, bir tespit solüsyonu içerisine bırakılsa bile beynin, şekil ve yapısının bozulmaması için solüsyon dolu tankın tabanına tam oturması engelleniyor. Dikkatle baktığınızda, iki hemisferin arasında bir kumaş parçası gibi duran şeyleri de görebilirsiniz. Bunlar beyni koruma görevine sahip üç zarın en dışındaki, sert zardır. Araştırmacı, çeşitli anatomik özellikleri gösterirken, şaşırtıcı derecede ince görünen beyin sapının net bir görüntüsünü de görme fırsatı bulabilirsiniz. Son derece hayati sinir uyarılarının bu demet boyunca ileri geri hareket ettiğini unutmayın.

Videonun tamamını aşağıda paylaşıyoruz ve yine de bir uyarıda bulunmak istiyoruz. Videoda gerçek bir insan beyni gösteriliyor, bu yüzden hassasiyet sahibi okurlarımızın izlememesini önermek durumundayız.

Kaynak ve İleri Okuma
Etiket

Projelerimizde bize destek olmak ister misiniz?

Dilediğiniz miktarda aylık veya tek seferlik bağış yapabilirsiniz.

Destek Ol

Yorum Yap (0)

Bunlar da İlginizi Çekebilir