Post Author Avatar
Gürkan Akçay
Boğaziçi Üniversitesi - Yazar / Editör

Her fare, içinde doğuştan gelen bir avcıyı gizler. Araştırmacılar, avlanmayı kontrol eden beyin bölgesini belirlediler ve bu bölgeyi açık ve kapalı konuma getirmenin bir yolunu geliştirdi.

Yale University'den araştırmacılar, fare beyninde, öldürme güdüsünün temelini oluşturan iki nöron setini belirlemeyi başardılar. Bu nöron setlerinden birisi, avın takibini koordine ederken, diğeri de ısırmak için kullanılan çene ve boyun kaslarını kontrol ediyor. Her iki nöron seti de, beynin motivasyon, duygu ve korku merkezi olan amigdalada bulunuyor.

Optogenetik tekniği kullanılarak, yani nöronların lazer ışığıyla aktif hale getirilmesiyle, ekip, istediği zaman bu devreleri kapatıp açabildi.

Lazer ışığı verilmediğinde, fare, kafe içerisinde normal biçimde dolaşmaya devam ederken, lazerin açılmasıyla, farenin; aniden yolundaki her şeye (hamam böcekleri, sahte böcekler, hatta küçük odun parçaları ve kavanoz kapaklarına bile) saldırdığı gözlemlendi. "Avının" üzerine atlamasının ardından, fare pençeleriyle onu yakalıyor ve tekrar tekrar ısırıyor.

Takip ve Isırma Kontrolü

Sonrasında, araştırma ekibi, sırayla bu nöron setlerinin çalışmasını durdurdu. Av takibinden sorumlu nöronların durdurulmasıyla, farenin yavaşladığı ancak yine de ısırma yetisine sahip olduğu gözlemlendi. Tersi biçimde, ısırma nöronlarının durdurulmasıyla da, fare avını takip ettiği ancak ölümcül bir ısırık atamadığı görüldü.

Araştırmacıların bir sonraki adımı ise; bu nöron setlerini gerçek hayatta neyin harekete geçirdiğini belirlemek olacak. Yapılan davranışsal çalışmalar, görsel işaretlerin, özellikle de hareket eden küçük nesnelerin yırtıcı etkiyi tetiklemede kritik öneme sahip olduğunu gösteriyor.

Koku, ses ve görsel işaretlerden duyusal bilgiyi alan beyin bölgesi amigdala olduğu için, bu bölgenin; yırtıcı avcılıktan  da sorumlu olduğunu düşünmek son derece mantıklıdır. Amigdala, avın orada olup olmadığına dair doğru bilgi alır ve bu bilgiyi motor fonksiyonları kontrol eden bölgelere yönlendirir.

Araştırmacılara göre, muhtemelen omurgalılar boynunu ve çenesini evrimleştirdiklerinde, amigdala da bu işlevleri evrimleştirdi, bu da daha etkili avlanma ve öldürme mekanizmasını mümkün hale getirdi. Bu yeniden yapılanma, yırtıcıları besin zincirinin en tepesine yerleştirdi.
Kaynak ve İleri Okuma
Etiket

Projelerimizde bize destek olmak ister misiniz?

Dilediğiniz miktarda aylık veya tek seferlik bağış yapabilirsiniz.

Destek Ol

Yorum Yap (0)

Bunlar da İlginizi Çekebilir