Bütün galaksiler bir kez hiperlüminus ( aşırı parlak) quasar (kuasar) fazından geçmiştir. Bu geçiş  süperkütleli bir kara deliğe eklemlenme (kara deliğe yakın ama çekim alanına girmeyecek şekilde konuçlanma) süreci ile gerçekleşmektedir. Bu sebepten ötürü kuasarlar nadir görülen ve aralarında büyük kozmolojik uzaklıklar olan nesnelerdir.

Yeni tamamlanan bir çalışma ile Lyman-α serisi ışımaları incelenirken,neredeyse şans eseri bir şekilde 4 kuasarın fiziki olarak br nebula (bulutsu) yapısında bir araya geldiği keşfedildi. Galaksilerin aşırı yoğun olduğu bir bölgede bulunan dev yapı,  bu bölgede galaksi yoğunluğu olmasının da temel sebebi olarak görülüyor.

Dört kuasarın aynı nebulada bir araya gelme ihtimali yaklaşık 10⁻⁷  (yani 10 miyonda bir) olarak hesaplandı. Araştırma dahilindeki diğer bulgular gösteriyor ki; evrenin bizden uzak köşelerinde çok büyük kütleli yapılar bulunuyor. Güneşin kütlesinin yaklaşık 100 milyar katı kütleye sahip olan bu yapılar soğuk ve yoğun gazlardan oluşuyor.

Bugüne kadar görülmüş en büyük gök yapısı unvanını alan dörtlü kuasar yapısının en geniş iki ucu arasındaki yolculuk ışık hızıyla 4 milyar yıl sürecek kadar uzak. Kuasarlardan çıkan ışık, yolculuğuna henüz evren 5 milyar yaşında iken başladı ki bu da bulunan kuasar grubunun, bugüne kadar keşfedilenlerden çok daha uzak olduğunu gösteriyor.

Bulunan yapı o kadar büyük ki, Albert Einstein'ın kozmolojik prensibi olan 'büyük bir ölçekte baktığınızda her yönde ve yerde evrenin artık aynı görüleceği' nosyonunu zora sokuyor. Bu bağlamda bilimciler, teorinin doğru olma üst sınırının 1.2 milyar ışık yılı genişlikte olan kuasar grupları ile mümkün olacağını; daha büyük yapıların evrenin her yerden aynı görünmesine engel olacağını savunuyorlar.

Yeni bulunan kuasar grubu (LQG) ise ortalama 1.63 milyar ışık yılı genişlikte hatta en geniş yerinde bu uzaklık 4 milyar ışık yılına ulaşıyor. Samanyolu galaksimizden ortalama 10 milyon ışık yılı olan kuasar uzaklığı, yeni bulunan dörtlü gruba geldiğinde yaklaşık 1600 katına ulaşıyor. Daha uzak kuasar harici başka yapılardan haberdar olduğumuza için, dörtlü kuasar bilinen en uzak cisim olmamakla birlikte en uzak kuasar grubu ve tüm evrenin bilinen en büyük yapısı unvanını elinde bulunduruyor..

 

---

Kaynak : Sciencemag, AAAS.org, Quasar quartet embedded in giant nebula reveals rare massive structure in distant universe, www.sciencemag.org/content/348/6236/779

---