Mavi elmaslar -tıpkı National Museum of Natural History'de bulunan dünyaca ünlü Hope Diamond (Umut Elması) gibi -- mantoda diğer elmaslardan dört kat daha derinde oluşuyor.

Nature dergisinde yayımlanan makalenin başyazarı Gemological Institute of America'dan Evan Smith'e göre, tip 2b elmasları son derece değerli elmaslardır ve bu nedenle bilimsel amaçlarla edinmek ve üzerlerinde araştırma yapmak oldukça zor. İçine başka maddelerin karıştığı ve elmasın içinde sıkışıp kalmış minik mineral kristalleri olan elmasları bulmaksa çok daha nadir gerçekleşiyor.

Bu kalıntılar elmasın kristalize olduğu taşın minerallerinin kalıntıları olmakla birlikte elması araştıran bilim insanlarına elmasın içinde oluşmuş olduğu çevresel koşullar ile ilgili de güzel ipuçları veriyor.

Tip 2b elmaslar sahip oldukları mavi rengi, bor elementine borçludur. Bu element ise en yüksek oranda, Dünya'nın yüzey katmanında bulunmaktadır. 46 ayrı mavi elmas üzerinde yapılan araştırmada, sıkışmış mineral tanecikleri bu elmasların çok yüksek basınç altında ve sıcaklıkta oluşmuş oldukları gösterildi.

Carnegie'den Steven Shirey, Emma Bullock, ve Jianhua Wang'ın dahil olduğu araştırmada üst ve alt mantonun geçiş katmanının derinliğinde  --yani yaklaşık yerin 410 ila 660 kilometre altında-- mavi elmasların oluşabileceği gösterildi. Bazı örneklerin 660 kilometreden de derinde oluştuğu gözlemlenirken, diğer normal elmasların 150 ila 200 kilometre derinlikte olduğu tespit edildi.

Peki acaba bu elmaslara renklerini veren bor nasıl bu kadar aşağıda varlığını koruyabiliyor? Hipoteze göre, bu bor rezervleri okyanus tabanındaki levha tektoniği hareketleri ile bor içeren bir katmanın diğerinin altına doğru kayması sonucu mantonun derinlerine doğru ulaşıyor.

Araştırmada Dünya'nın yüzey katmanında bulunan borun serpentin gibi su barındıran minerallerin içinde bolca bulunduğu ve jeokimyasal reaksiyonlar ile kristalizasyon sırasında okyanus levhası ile deniz suyu arasında bir araya gelebildikleri öne sürüldü. Kayalar ve su arasındaki serpentinizasyon olarak adlandırılan süreçte bu maddeler okyanus tabanının manto porsiyonuna ulaşabiliyor.

Araştırmada su barındıran mineral yapılarının mantoda daha derine ulaşabildiği gösterilirken, mavi elmasların oluştuğu derinliklere süper-derin hidrolojik döngüde ulaşmış olabileceği öne sürüldü.

2016 yılından beri bu alanda sürdürülen araştırmalar, bu renkli elmasların çok daha zor koşullarda oluştuğunu ve sanılandan çok daha değerli olduklarını gösteriyor.