Bazı insanlar birden fazla işte başarılıdır. Örneğin, Iron Maiden'in vokalisti Bruce Dickinson, aynı zamanda da nitelikli bir uçak pilotu, yetenekli bir eskrimci ve bir roman yazarıdır.

Deve kuşları da kuşlar grubunun Bruce Dickinson'larıdır. Yalnızca; yaşayan en büyük kuş türü olmalarıyla değil, aynı zamanda en büyük kuş yumurtasına sahip olmalarıyla ve hızlı koşabilmeleriyle de ünlüdürler.

Ancak, deve kuşları hakkında pek de bilinmeyen bir şey daha vardır: Bacaklarında ikişer adet diz kapağı bulunan tek hayvandır. Deve kuşları hakkındaki bu gerçeği, 1864 yılından beri biliyoruz, fakat neden böyle oldukları ise hala çözülmeyi bekleyen bir gizemdir.

Avantaj mı Dezavantaj mı?

Bu soruya cevap bulabilmek adına, bir grup bilim insanı, ölü bir deve kuşunu incelediler. Araştırma ekibi, deve kuşunun dizlerini eğip, açarak, kullandıkları bir görüntüleme tekniği (biplanar fluoroskopi) ile kemiklerin hareketini gözlemlediler. Ardından, diz kapaklarının dizi kontrol eden kasların kaldıraçlarını nasıl etkilediğini anlamak için basit bir model oluşturdular.

Yapılan analizler, deve kuşunun üst diz kapağı tıpkı bizdeki ve diğer hayvanlardaki tek diz kapağına benzer yapıda olduğunu, alt diz kapağının ise bacaktaki alt kemiğe çok yakın olacak biçimde bağlandığını (dirseklerimize biraz daha benzer bir yapıda) ortaya koyuyor.

Diz kapakları, basitçe,  dizdeki bacak kaslarının hareketi için bir destekleyicidir ve bu işlevi sayesinde dizin açılması için çok fazla güç harcanmasına gerek kalmaz. Bunu şöyle düşünebilirsiniz; bir kapıyı, menteşeye yakın yerden ziyade kapı kolundan tutarak açmanız gibi. Böyle yaparak kuvvetten kazanç sağlarsınız ve daha az kuvvet uygulayarak kapıyı açabilirsiniz.

Fakat, deve kuşlarının diz kapakları tam tersidir. Üst diz kapağı aslında, diz kaslarının kaldırma gücünü arttırmaz aksine azaltır. Bu durum bir dezavantaj gibi görünebilir, ancak daha fazla kuvvet gerektiriyor olsa da bu durum deve kuşunun bacağını çok daha hızlı biçimde düzleştirmesine olanak tanır. Bu da hayvanın hızlı koşmasına yardımcı olabilir. Bu sırada pek çok türün sahip olmadığı alt diz kapağı ise, dizin önündeki tendonları koruyor olabilir.

Diz Kapağı Olanlar ve Olmayanlar

Bu açıklamaların doğru olup olmadığını söylemek zor, çünkü deve kuşu, yaşayan tek örnek ve onu karşılaştırabileceğimiz iki diz kapağına sahip başka bir hayvan yok. En son 1884 yılında yayımlanan bir araştırma, tarakdiş isimli balıkçıl bir dalgıç ördek türünün de iki diz kapağına sahip olduğunu ileri sürdü, ancak bu gözlem hiçbir araştırma tarafından doğrulanmadı.

Öte yandan, her ne kadar kemikten ziyade kıkırdaktan oluşmuş olsa da; bazı kurbağaların da iki diz kapağına sahip olduğuna dair deliller var. Fakat kurbağalar, deve kuşlarıyla kıyaslayamayacağımız kadar farklı bir yaşam sürmektedir. İlginç bir biçimde, deve kuşlarının evrimsel olarak yakın akrabası pek çok tür diz kapağına sahip değildir. 2014 yılında yayımlanan bir araştırma, Avustralya'ya özgü bir deve kuşu türü olan emuların (Dromaius novaehollandiae), Avustralya'ya özgü bir başka kuş türü olan Casuarius'un ve soyu tükenmiş bir deve kuşu türü olan dev Dinornithidae'nin diz kapağı olmadığını ortaya koydu. Ancak deve kuşları ile yakın akraba olan kiviler ve keklikler ise diz kapağına sahiptir.