Post Author Avatar
Gürkan Akçay
Boğaziçi Üniversitesi - Yazar / Editör

Görünüşe göre, evrendeki en uç noktaların bazılarında bile, Albert Einstein’ın genel görelilik teorisi geçerliliğini korumaya devam ediyor. Üç yıldız kullanarak genel göreliliğin kilit ilkesini test eden bir yaklaşım, bileşiminin ne olduğunun bir önemi olmaksızın bütün nesnelerin aynı ivmeyle düştüğünü bir kez daha ortaya koydu. 

Bu durum, Einstein’ın teorisinin temel taşlarından birisi olarak bilinen güçlü eşdeğerlik ilkesiyle uyumluluk gösteriyor. Güçlü eşdeğerlik ilkesine göre, aynı kütleçekim alanı içerisindeki herhangi iki nesne, kütleleri ve cinsinden bağımsız olarak aynı ivmede düşerler. Bu durumun, Galileo’nun farklı kütlelerdeki iki küreyi Pisa Kulesi’nden düşürdüğü ve aynı zamanda yere çarptıklarını söylediği ünlü deneyi ile de gösterildiği iddia edilir. (Tarihçiler böyle bir deneyin Galileo tarafından yapılmadığını, ancak olsa olsa bir düşünce deneyi olabileceğini söylüyor.)

İngiltere'deki University of Manchester'dan bir araştırma ekibi, bir beyaz cüce yıldız, ikinci bir beyaz cüce ve bunun etrafında dolanan bir pulsarın (hızlı dönen bir nötron yıldızı) hareketlerinin ölçümünü yaparak bu ilkeyi test etti. Temelde Pisa Kulesi'nin tepesinden iki farklı kütledeki topun serbest bırakılmasına benzer olan bu deney, esasında çok daha büyük bir ölçekte; iki nesnenin üçüncü bir nesneye aynı şekilde tepki verdiğinin bir testiydi.

Ancak, bazı kütleçekim formülasyonları altında (genel görelilik değil), bir pulsarın diğer yıldızlara, gezegenlere hatta Pisa Kulesi'inin tepesinden bırakılan toplara dahi farklı davranması beklenir. Çünkü pulsarlar çok çok büyük kütleli ve son derece sıkı haldedirler. 

10 Haziran'da (2020) Astronomy & Astrophysics'de yayımlanan araştırmada, pulsar ve beyaz cücenin bu tür devasa nesnelerle gerçekleştirilen eşdeğerlik prensibinin yüksek hassasiyet testinde bile tam olarak aynı yörüngede yer aldığı sonucuna ulaşıldı. 

Diğer hipotezler, onu belirli bir düzeyde kırsa da, eşdeğerlik prensibini her zaman takip eden tek kütleçekim teorisi, genel göreliliktir. Görünüşe göre, Einstein'ın genel göreliliği bir kez daha zaman ve kütleçekimi testinde ayakta kalmayı başardı.
Kaynak ve İleri Okuma
Etiket

Projelerimizde bize destek olmak ister misiniz?

Dilediğiniz miktarda aylık veya tek seferlik bağış yapabilirsiniz.

Destek Ol

Yorum Yap (0)

Bunlar da İlginizi Çekebilir