Japon Uzay Ajansı JAXA araştırmacıları tarafından yapılan ve ayrıntıları Geophysical Research Letters dergisinde yayımlanan bir makale ile paylaşılan bir çalışmada, Ay'ın Marius Tepeleri adı verilen bölgesinde yer alan geniş bir açık lav kanalının varlığı onaylandı. Lav kanalının, astronotları yüzeydeki zarar verici koşullardan koruyabileceği düşünülüyor.

Şu ana dek Ay'da 3 günden fazla kalan hiç kimse olmadı. Bunun nedeni büyük ölçüde, uzay giysilerinin kendi başına astronotları bazı şeylerden koruyamıyor olması: Aşırı sıcaklık değişimleri, ışınım ve meteorit çarpmaları gibi. Yeryüzünden farklı olarak, Ay'ın yerleşimcilerini koruyacak ne bir atmosferi ne de manyetik alanı yok. Barınak olarak kullanılabilecek en güvenli yer, bir lav kanalının içi gibi görünüyor.

JAXA'nın usta araştırmacılarından Junichi Haruyama şöyle anlatıyor: "Eğer Ay'da bir üs inşa etmek niyetindeysek, Ay'daki lav kanallarının nerelerde ve ne büyüklükte olduklarını bilmemiz çok önemli. Bu bilgiler ayrıca temel anlamda bilim için de önemli. Yeni tür kaya örnekleri, ısı akış verileri ve Ay sarsıntılarına ilişkin veriler elde edebiliriz."

JAXA, yüzeyin altındaki lav kanallarını saptamak için SELENE uzay aracından gelen radar verilerini analiz etti. Kanalın girişlerinden biri olan Marius Hills Skylight çukurunun yanında, farklı bir yankı deseni vardı: Yankı gücündeki bir düşüşü izleyen ikinci bir büyük yankı yükselmesi. Bunun bir kanalın varlığının kanıtı olduğu düşünülüyor. İki farklı yankı, Ay'ın yüzeyi ile açık kanalın zemin ve tavanından gelen radar yansımalarına karşılık geliyor. Ekip, deliğin çevresindeki başka yerlerde de benzer yankı desenleri buldu; yani birden fazla kanal olabilir.



SELENE'nin radar sistemi aslında lav kanallarını saptamak için tasarlanmamıştı. Ay'ın kökenlerini ve yerbilimsel evrimini incelemek amacıyla yapılandırılmıştı. Bundan ötürü, Ay'ın yüzeyine fazla yaklaşamıyor ve doğruluğu daha yüksek veriler alamıyordu. JAXA ekibi ellerindeki veriyi kullanarak, lav kanalı bulmayı denemeye karar verdiklerinde, Ay'ın kütleçekimsel alanına ilişkin yüksek kalitede veri toplaya çalışan bir NASA girişimi olan GRAIL bilimcilerine danıştıklarını ve GRAIL'in kütle eksikliği saptadığı alanları inceleyerek, analiz edecekleri veriyi daralttıklarını belirtiyorlar.

---

Kaynak: 

İlgili Makale: T. Kaku et al. Detection of intact lava tubes at Marius Hills on the Moon by SELENE (Kaguya) Lunar Radar Sounder, Geophysical Research Letters (2017). DOI: 10.1002/2017GL074998

---