Havaküre Neden Uzaya Kaçmıyor?
Dünya'nın yerçekimi kuvveti havaküreyi (atmosferi) yüzeyinde tutabilecek kadar güçlüdür. Örneğin Mars, Dünyamızın yarısı kadar büyüklüktedir ve yaklaşık olarak Dünyanın 1/10'u (...
Boğaziçi Üniversitesi - Yazar / Editör
Dünya'nın yerçekimi kuvveti havaküreyi (atmosferi) yüzeyinde tutabilecek kadar güçlüdür. Örneğin Mars, Dünyamızın yarısı kadar büyüklüktedir ve yaklaşık olarak Dünyanın 1/10'u (onda biri) kadar bir kütleye sahiptir. Küçük kütle daha az yerçekimi anlamına gelmektedir. Yani kütle azaldıkça yerçekimi kuvveti de azalır. Mars'taki havaküre Dünyamızın havaküresinden 1/100 oranında daha yoğundur ve neredeyse tamamı karbondioksit gazıdır (CO2).
Havaküremizin en alt tabakasındaki havanın ağırlığı yukarı katmanlara çıktıkça azalır. Bunun anlamı şudur: Yerküre yüzeyine yakın olan havaküre katmanındaki gazlar, üst katmanlardaki gazların ağırlığı altında ezilir ve böylelikle de bu katmandaki hava daha yoğun olur. Yukarı katmanlara çıktıkça havanın yoğunluğu giderek azalır. Havaküredeki havanın %99'u aşağıdan yukarıya doğru gidilirken ilk 30 km mesafede bulunur.
Evet, Dünya atmosferinin bir ağırlığı vardır. Dolayısıyla yüzeyde bulunan bizlerin vücudunun her santimetre karesine yaklaşık olarak 6.67 kg'lık bir hava basıncı uygulanır. Neyse ki bu basınçla başa çıkabiliyoruz. Çünkü vücudumuz aşağıda (yer yüzeyinde) bu basınçla başa çıkabilecek şekilde evrimleşmiştir. Hatta 3000-4500 metre yükseklikte, hava daha az yoğundur, dolayısıyla yeterli oksijen ihtiyacını karşılayabilmek birçok insan için bu yüksekliklerde sorun teşkil etmektedir.
Eğer Dünya'yı bir plaj topu büyüklüğünde hayal edersek, nefes alınabilir atmosferin kalınlığının bir kağıt kalınlığında olduğunu söyleyebiliriz.
Havaküremizin en alt tabakasındaki havanın ağırlığı yukarı katmanlara çıktıkça azalır. Bunun anlamı şudur: Yerküre yüzeyine yakın olan havaküre katmanındaki gazlar, üst katmanlardaki gazların ağırlığı altında ezilir ve böylelikle de bu katmandaki hava daha yoğun olur. Yukarı katmanlara çıktıkça havanın yoğunluğu giderek azalır. Havaküredeki havanın %99'u aşağıdan yukarıya doğru gidilirken ilk 30 km mesafede bulunur.
Evet, Dünya atmosferinin bir ağırlığı vardır. Dolayısıyla yüzeyde bulunan bizlerin vücudunun her santimetre karesine yaklaşık olarak 6.67 kg'lık bir hava basıncı uygulanır. Neyse ki bu basınçla başa çıkabiliyoruz. Çünkü vücudumuz aşağıda (yer yüzeyinde) bu basınçla başa çıkabilecek şekilde evrimleşmiştir. Hatta 3000-4500 metre yükseklikte, hava daha az yoğundur, dolayısıyla yeterli oksijen ihtiyacını karşılayabilmek birçok insan için bu yüksekliklerde sorun teşkil etmektedir.
Eğer Dünya'yı bir plaj topu büyüklüğünde hayal edersek, nefes alınabilir atmosferin kalınlığının bir kağıt kalınlığında olduğunu söyleyebiliriz.
Kaynak ve İleri Okuma
Etiket
Projelerimizde bize destek olmak ister misiniz?
Dilediğiniz miktarda aylık veya tek seferlik bağış yapabilirsiniz.
Destek Ol
Yorum Yap (1)
-
mert fiş 4 yıl önce öncenebulalar (bulutsular) neden uzaya dağılmıyor?
Bunlar da İlginizi Çekebilir
25 Ekim 2014
Tam Çember Gökkuşağı
22 Ağustos 2016
Venüs Benzeri Ötegezegende Oksijen İçeren Havaküre Olabilir
07 Kasım 2014
Aurora Nedir, Nasıl Oluşur?
04 Kasım 2015
Yalnız Gezegende Erimiş Metal Fırtınaları Gözlemlendi
16 Ocak 2015
Ekran Başındayken Kutup Işıkları Altında Gezinin!
09 Eylül 2015
Mars'ın Havaküresine Ne Oldu?
20 Temmuz 2018
Göl Depozitleri Eski Dünya Havaküresi Hakkında Fikir Veriyor
08 Nisan 2017
İklim Değişikliği, Türbülansların Şiddetini Artıracak