Post Author Avatar
Gürkan Akçay
Boğaziçi Üniversitesi - Yazar / Editör

Karıncalar, genellikle koloninin bazı bireylerinden vazgeçebilen sosyal böceklerdir. Ancak bir termit saldırısının ardından karıncaların yaralanan arkadaşlarını beklenmedik bir davranış biçimi göstererek yuvaya geri taşıdığı gözlemlendi.

Elbette ki, karıncalar iyi kalpliliklerinden dolayı yaralı arkadaşlarını yuvaya geri taşımıyor. Bu davranış örgüsünün arkasındaki neden, aslında bir sonraki saldırı için hazırlıktır. Karıncalar, bir sonraki saldırı veya baskın için yaralı arkadaşlarına ihtiyaç duyuyorlar.

Afrika'da yaşayan karınca türü olan Megaponera analis, büyük oranda termitlerle beslenir. Besin arayışı nedeniyle, 200-500 bireylik karınca orduları termit yuvalarına bir saldırı düzenliyor. Saldırının ilk aşaması, büyük karıncaların öncülüğünde termit yuvasının kapısının açılmasını içeriyor. İkinci aşama ise, daha küçük karıncaların termitleri öldürüp dışarı çıkardığı bir saldırı organizasyonuyla devam ediyor.

Fakat ne var ki; termit yuvaları da büyük çeneli askerler tarafından savunulur ve istilacılar genellikle ciddi yaralar alır. Saldırı sırasında uzuvlarını kaybeden karıncalar, yaralanmanın hemen ardından arkadaşları tarafından güvenli bir bölgeye taşınırsa, birkaç saat içinde yaralarını giderir ve neredeyse yara almayan arkadaşları kadar hızlı koşabilecek kabiliyette saldırıya katılır.

Science'da yayımlanan çalışmada University of Würzburg'dan araştırmacılar, karıncaların ilk etapta hala devam etmeye çalıştıklarını, çünkü hala altı bacaklarının var olduğunu düşündüklerini söylüyor. Araştırmacılara göre, karıncalar yuva içinde güvenli bir şekilde hareket kabiliyetlerini değiştirebilecek bir uyum içerisine giriyor.

Kayıp Uzuvlar

Araştırma ekibi, Fildişi Sahilleri'ndeki Comoé Ulusal Parkı'nda bu karıncalar tarafından yapılan 54 saldırıyı yuva içlerine yerleştirdikleri kızılötesi kameralarla gözlemledi. Ortalama olarak, her saldırının ardından üç karınca yuvaya geri taşınıyor ve bu karıncaların hemen hemen hepsi de küçük karıncalardan oluşuyor. Yapılan gözlemlerde, yaralıların çoğunun üzerinde hala bir termit olduğu ve bazılarının ise bir bacağını kaybettiği görüldü.

Araştırmacılar, yaralı karıncaların iyileşmelerini takip edebilmek adına onları akrilik boya ile işaretledi. İlginç bir biçimde, yaralı karıncaların %95'inin devam eden savaşa tekrar katıldıkları, bazılarının yaralanmadan sonra neredeyse bir saatten az bir süre sonra saldırıya katılmak üzere yola çıktıkları görüldü.

Bu ilginç kurtarma davranışının sorumlusunun ise, yaralı karıncaların alt çene bezinden üretilen bir feromon olduğu görüldü. Araştırmacılar, yaralı karıncaların alt çene bezinden salgılanan feromonu sağlıklı karıncalara sürdüklerinde, arkadaşlarının bu karıncaları da yuvaya geri taşıdıklarını gözlemlediler.

Yaralı karıncalar için tek tehdit termitler değildir. Araştırma ekibi, bazı yaralı karıncaları yalnız başlarına yuvaya dönmeye zorladıklarında, karıncaların üçte birinin çoğunlukla örümcekler tarafından avlanarak öldüğünü gözlemledi. Araştırmacılar, yaralılarını yuvaya götürmenin, kolonilerin yüzde 29 daha fazla olmasını sağladığı tahmininde bulunuyor.

Değerli Bireyler

Araştırmacılar, bu türün çeşitli özelliklerinin bu davranışın evrimleşmesine sebebiyet verdiğini düşünüyorlar. Türün, gruplar halinde avlanması, yüksek bir yaralanma oranına sahip olması ve kolonilerinin oldukça küçük olması, kolonideki her bireyin değerli olduğu yaklaşımının ortaya koyulmasına neden olmuş olabilir.

Bu durumlar göz önüne alındığında, davranışın son derece mantıklı olduğu söylenebilir. Universtiy of Vermont'dan Sara Helms Cahan, karıncaları, yaprakları olan bir ağaca benzetiyor; birkaç yaprağı kaybetmenin pek bir önemi yoktur, ancak küçük bir koloni için, bu kayıp oldukça önemlidir.

Karıncaların arkadaşlarına yardım etmeleri, esasında çok da şaşırtıcı bir durum değildir. Çünkü, söz konusu yardımlaşma olduğunda karıncalarda bunun pek çok örneğini gözlemleriz. Fakat yaralı bireylerin, koloninin diğer üyeleri tarafından ilgi görmesi, karıncalardaki yardımlaşma davranışının yeni bir tipini de karşımıza çıkarıyor.
Kaynak ve İleri Okuma
Etiket

Projelerimizde bize destek olmak ister misiniz?

Dilediğiniz miktarda aylık veya tek seferlik bağış yapabilirsiniz.

Destek Ol

Yorum Yap (0)

Bunlar da İlginizi Çekebilir