Şarap, uzun süredir enfeksiyon engelleyici, temizleyici özelliğiyle biliniyor. Tarihsel kayıtlara göre, milattan sonra 3. Yüzyıl'da Romalı generaller, askerlerine, dizanteri bulaşından kurtulmak için şarap önerisinde bulunmuştu. Alkol iyi bir dezenfektan olarak bilinir ve kimileri bağırsak enfeksiyonu tedavilerinde kullanılmasının da yararlı olabileceği iddiasındadır. Peki alkol, gerçekten de midedeki veya boğazdaki enfeksiyonu tedavi etmede kullanılabilir mi?

1988 yılında yayımlanan bir çalışmada,yaygın tüketilen içeceklerin (karbonatlı içecekler, şarap, bira, köpüğü alınmış süt ve su) antibakteriyel etkisi araştırıldı. İçeceklere Salmonella, Shigella ve E. coli gibi bağırsağa yerleşen bakteriler aşılanmıştı. İki gün boyunca içecek içerisinde bekletilen organizmaların durumu karşılaştırıldığında, bakterilerin en az şarap içerisinde çoğalabildikleri gözlemlendi. Bira ve karbonatlı içeceklerin de bakteri çoğalmasını engelleme etkisi vardı ancak şarap kadar etkili olmadıkları görüldü.

Birkaç yıl sonra şarabın antibakteriyel etkiye neden olduğu konusunda bir laboratuvar çalışması yapıldı. Araştırmacılar, bağırsak enfeksiyonundan sorumlu olan Salmonella bakterisine etkisini test etmek için aynı oranda alkol yoğunluğu ve pH seviyesi olan bir başka solüsyonla kırmızı şarabı karşılaştırdılar. Yapılan testlerin ardından, kırmızı şarabın, aynı oranda alkol ve pH seviyesine sahip olan bu solüsyona kıyasla antibakteriyel etkisinin daha yüksek olduğu sonucuna ulaşıldı. Kırmızı şarapların Salmonella'ya karşı antibakteriyel etkisinin büyük bir çoğunluğunun asidik pH ve alkol konsantrasyonuna bağlı olduğu tespit edilse de, bu faktörler, gözlemlenen etkileri kısmen açıklıyordu. Alkol konsantrasyonunun mikroplar üzerindeki etkisinin önemli olduğu bir gerçek. Yüzde 60-80 aralığındaki alkol oranına sahip olan dezenfektan el solüsyonları optimal kabul ediliyor.

Bir başka laboratuvar çalışmasında ise, alkolün ağızdaki mikroorganizma gruplarına saldırması ve mikroorganizmalar üzerindeki etkileri gözlemlendi. Araştırmada, alkol oranı yüzde 40’ın altında olan solüsyonların bakteriyel büyümeye etkisinin oldukça az olduğu, %10’luk bir oranın ise hemen hemen hiç etki etmediği görüldü. Öte yandan bakteri gruplarının solüsyona maruz kalma süresinin de alkol oranı kadar önemli olduğu gözlemlendi. Vodka gibi %40 oranda alkol bulunduran solüsyonların, mikroorganizmalara etkisi 15 dakikalık bir maruz bırakma durumunda 6 dakikalık bir maruz bırakma durumuna göre çok daha etkili olduğu görüldü. Araştırma sonucuna göre, içerisinde yüzde 40 oranında alkol bulunduran içecekler, ağızda en az bir dakika tutulursa bakterileri öldürebiliyor.

Alkol Mideye Zarar Verir Mi?

47 sağlıklı katılımcının yer aldığı bir araştırmada, farklı alkol oranları (%4, %10 ve %40) bulunan solüsyonlar katılımcıların midelerinin alt kısımlarına gastroskopi sırasında doğrudan spreylendi ve ağızdan mideye indirilen kamera ile görüntülendi.

Alkol konsantrasyonu arttıkça, midedeki hasarda da artış görülür. Tipik hasarlardan birisi mide kanaması durumudur, ancak aynı işlem ince bağırsağa uygulandığında ise hasar gözlenmiyor. Alkol konsantrasyonu %10'dan yüksek olan alkollü içeceklerin mideye verdiği hasarın iyileşmesi 24 saatten uzun bir süre alır. Dolayısıyla, teoride, yeterince yüksek konsantrasyonda alkol içilmesi veya ağızda en az bir dakika bekletilmesi, ağız ve bağırsakta bulunan çok sayıda bakterinin öldürülmesini sağlar. Ancak büyük olasılıkla da mide çeperine zarar verir. Öte yandan alkolün kronik kullanımıysa ince bağırsaktaki bakterilerilerin sayısında fazla bir artışa da neden olabilir. Bu durumun, alkolik bireylerde sıklıkla görülen diyare, bulantı ve kusma gibi gastrointestinal semptomlarla bağlantılı olduğu düşünülmektedir.

Öyleyse, sonuç?

Alkol tüketimi, bağırsağa zarar verebilir ve bu zarar, alkol oranı yükseldikçe de artar. Teoride, bağırsak veya ağız dokusundaki bakteriler, alkol konsantrasyonu yüksek solüsyona yeterince maruz bırakılınca ölebilir ancak yüksek alkol konsantrasyonunun bağırsak duvarına da zarar vermesi de son derece olasıdır. Mide veya boğazdaki enfeksiyonları temizlemek amacıyla alkollü içecek tüketmemeniz, mide veya bağırsak sağlığınız için önemlidir.