Genel olarak iletişim becerileri beynin sol lobuna ait bir görevdir. Evet bu durum doğrudur, şayet ki dil; konuşma, yazma ya da işaret dili şeklinde ise. Ancak kuş sesini andıran antik bir ıslık dilinin; beynin her iki lobunu birden kullandığı sonucuna ulaşıldı.

Islık dili Türkiye'nin kuzey-doğu dağlarındaki 10.000'e yakın insan tarafından hala kullanılıyor ve bu dil ile 5 km mesafeye kadar mesaj gönderilebiliyor.

Current Biology'de yayımlanan bir çalışmada; araştırmacılar, bu dilin, beynin; müziği kavrayışta önemli olduğu bilinen sağ lobunun sorumluluğunda olduğunu ortaya koydu.

Bugüne kadar, dilin ifade edilmesi görevinin büyük ölçüde beynin sol lobunun sorumluluğunda olduğu düşünülüyordu. Almanya'daki Ruhr University'den Onur Güntürkün; bu ıslığın frekansı ve müziksel melodisinin, iletişimde beynin her iki lobunun kullanımını gerektirip gerektirmediği üzerine araştırmaya koyuldu.

Beynin sol lobu sağ kulaktan gelen sesi almaya yatkınken, sağ lob ise sol kulaktan gelen sesi almaya yatkındır. Araştırmada, 31 akıcı ıslıkçının sağ ve sol kulağına aynı anda hecelerin konuşma ya da ıslık sesleri dinletildi ve katılımcılardan ne duyduklarını söylemeleri istendi.

Beklendiği gibi; heceler konuşularak ifade edildiğinde, sağ kulak ve sol lob %75 oranında baskın çıktı. Fakat, heceler ıslıkla ifade edildiğinde, sağ ve sol lob arasındaki ayrım neredeyse eşit düzeydeydi.



Güntürkün:

"Bütün dillerde, tonal veya tonal olmayan, şaklamalı ya da işaret dillerinde, yazılı ya da sözlü dillerde, anlamlandırmanın büyük bir kısmı uzun süredir sol lobda görünüyordu. Fakat biz ilk kez; her iki yarım kürenin de eşit katkısı olduğunu gösterdik" diyor.

Kanarya Adası Cik-Cikleri

Araştırmacılar; elde ettikleri sonuçların, dilin anlamlandırılmasında beynin sol kısmının daha önce düşünüldüğü gibi beynin kalan kısmından bağımsız olmadığını gösterdiğini söylüyorlar.

San Diego'daki University of California'dan Diana Deutsch; çalışmanın; olağanüstü ve özgün bir paradigma kullanarak, beynin her iki lobunun da dilin farklı bileşenlerinin işlenmesinde sorumlu olduğu iddiasını güçlendirdiğini söylüyor.

Sonuçlar; fMRI (fonksiyonel manyetik rezonans görüntüleme) kullanılarak yapılan ve Kanarya Adalarındaki çobanların bir tür İspanyol ıslığı ile beynin her iki lobunu da kullandıklarını ortaya koyan 2005 yılındaki bir çalışmayı da destekler nitelikte.

Öte yandan University College London'dan Sophie Scott; çalışmanın, bir dilin formunun onu işlemekten sorumlu beyin ağlarını etkileyebileceği düşüncesiyle de tutarlı olduğunu söylüyor.

Cep Telefonu İronisi

Bu ıslıkçılığın yok olma ile karşı karşıya olduğunu ve bunun sebebinin de bir bakıma cep telefonları olduğunu söyleyen Güntürkün:

"Cep telefonu ile kolaylıkla dedikodu yapabilirsiniz, fakat bu iş için ıslığı kullanamazsınız çünkü bütün vadi ne hakkında konuştuğunuzu duyacaktır."

---

Çalışma Referansı: Onur Güntürkün, Monika Güntürkün, Constanze Hahn. Whistled Turkish alters language asymmetries. Current Biology, 2015; 25 (16): R706 DOI: 10.1016/j.cub.2015.06.067

---