Küresel Isınmanın etkileri deniz seviyesinin yükselmesi, mevsimlerin değişmesi ve ekosistemlerin bozulması şeklinde karşımıza çıkabilir.

Deniz Seviyesinde Yükselme

Binlerce yılda sadece ortalama 5 santigrat derecelik bir düşüşün bile buzul çağına sebep olabiliyor. Peki ya dünyanın ortalama sıcaklığı sadece birkaç yüz yılda birkaç derece artarsa ne olacak? Bu sorunun kesin bir yanıtı yok. Kısa vadeli hava tahminleri bile hiçbir zaman mükemmel doğrulukta olamıyor çünkü hava olayları karmaşıktır. Uzun vadeli iklim tahminlerine gelince, bütün yapabileceğimiz, tarihteki iklim eğilimleri bilgimize dayanan mantıklı tahminlerdir.

Dünyadaki buzullar ve buz sahanlığı eriyor. Yüzeydeki büyük buz alanlarının kaybı küresel ısınmayı hızlandırabilir. Çünkü öncelikle güneş enerjisinin daha azı dünyadan yansıyacaktır yani sera etkisi artacaktır. Buzulların erimesinin hızlı bir sonucu deniz seviyelerinin yükselmesi olacaktır. Başlangıçta, deniz seviyesindeki artış sadece beş santim civarında olacaktır. Ama deniz seviyesindeki küçük bir artış bile deniz seviyesinin altında olan kıyı kesimlerdeki şehirlerde su baskını sorunlarına yol açabilir. Ancak, Batı Antarktika buz örtüsü eriyecek ve denize karışacak olursa, bu deniz seviyelerini 10 metreye kadar yükseltebilir ve pek çok kıyı bölgesi tamamen okyanusun altında kalarak yok olabilir.

Hükümetler Arası İklim Değişikliği Paneli (IPCC) 20. yüzyılda deniz seviyelerinin 17 cm arttığını ortaya koydu. Bilim insanları 21. yüzyıl boyunca deniz seviyelerinin 18 – 55 cm arasında artan seviyelerle yükselmeye devam edeceğini öngörüyor. IPCC bu öngörülerde, bilimsel veri eksikliğinden dolayı buz akışındaki değişimleri göz önünde bulundurmadı. Deniz seviyeleri bu öngörülerden daha yüksek olacak gibi görünüyor, ancak küresel ısınmanın buz akışı üzerindeki etkileri hakkında daha fazla veri toplanmadığı sürece seviyenin ne kadar artacağından emin olamayız.

Okyanusun genel sıcaklığındaki artış tropik fırtınaların ve kasırgaların daha şiddetli olmasına neden olabilir. Çünkü bu fırtınalar yıkıcı gücünü üzerinden geçtiği okyanusun sıcak sularından alır.

Eğer artan sıcaklık buzulları ve buz sahanlığını etkiliyorsa, kutuplardaki buzullar da erime tehlikesi altında olabilir mi?

Kutuplardaki Buzullar Erirse

Kutuplardaki buzulların eriyerek okyanusların seviyesinin yükselmesine neden olması söz konusu olabilir ama kimse bunun ne zaman olacağını bilemez.

Dünyanın buzla kaplı temel kara kütlesi Antarktika’dır. Güney Kutbundaki Antarktika dünyadaki buzun yaklaşık %90’ını ve tatlı suyun %70’ini barındırır; ortalama 2,133 metre kalınlığında buzla kaplıdır. Eğer Antarktika’daki buzun tamamı erirse, dünyadaki deniz seviyesi yaklaşık 61 metre yükselecektir. Ancak, Antarktika’daki ortalama sıcaklık -37 °C olduğu için, buradaki buzun erime tehlikesi şu anda yoktur. İşin aslı, kıtanın pek çok kısmında, sıcaklık hiçbir zaman donma derecesinin üstüne çıkmaz.

Dünyanın diğer ucundaki Kuzey Kutbu’nda buz Güney Kutbu’ndaki kadar kalın değildir. Buradaki buz, Kuzey Buz Denizi’nde yüzer. Zaten denizin üstünde olduğu için buz erirse, deniz seviyeleri etkilenmeyecektir.

Eğer erirse deniz seviyelerini 7 metre kadar daha yükseltecek önemli bir miktar buz da Grönland’ı kaplamaktadır. Grönland ekvatora Antarktika’dan daha yakın olduğu için, sıcaklıklar burada daha yüksektir, bu nedenle buradaki buzun erime olasılığı daha yüksektir. Londra ve Edinburgh Üniversiteleri’nden bilim insanları, Antarktika ve Grönland’daki toplam buz kaybının, deniz seviyelerindeki artışta yaklaşık %12 payı olduğunu belirtmektedir.

Ama deniz seviyesinin yükselmesinin kutup buzlarının erimesine göre daha az etkileyici başka bir nedeni su sıcaklığının yükselmesidir. Su 4°C’ta en yoğun halindedir. Bu sıcaklıktan yüksek ve alçak sıcaklıklarda, suyun yoğunluğu düşer yani aynı kütledeki su daha çok yer kaplar. Bu nedenle, suyun tamamının sıcaklığı arttıkça, doğal olarak hacmi artar, genişler ve okyanusların seviyesini yükseltir.

Mevsimler ve Ekosistemler

Ortalama sıcaklık arttıkça, dünyada daha az ani değişiklikler meydana gelecektir. Dört mevsimi yaşayan ılıman alanlarda, ekin mevsimi daha uzun ve daha yağışlı olacaktır. Bu durum pek çok açıdan bu bölgeler için faydalı olabilir. Ancak daha az ılıman alanlarda uzun kuraklıklara ve çöller oluşturmaya sebep olacak sıcaklık artışları ve yağışlarda keskin düşüşler görmek olasıdır.

Dünyanın iklimi çok karmaşık olduğu için, bir bölgenin iklimindeki değişim diğer bir bölgeninkini ne kadar etkidiğinden kimse emin olamaz. Örneğin, Colorado Üniversitesi’ndeki bilim insanları Kuzey Kutup bölgesindeki deniz buzundaki azalmanın Colorado’daki kar yağışını azaltacağını, çünkü Kuzey Kutup bölgesindeki soğuk hava cephelerinin daha az yoğun olacağı teorisini ortaya koymuşlardır. Bu durum, tarım arazilerinden kayak endüstrisine kadar her şeyi etkileyecektir.

Küresel ısınmanın en tahrip edici ve aynı zamanda tahmin etmesi en zor etkileri ise dünyadaki canlı ekosistemler üzerindeki etkileridir. Pek çok ekosistem çok narindir, en ufak bir değişim birçok türü ve onlara bağlı diğer türleri katledebilir. Pek çok ekosistem birbirine bağlıdır; bu yüzden, etkilerin zincirleme yayılması ölçülemez büyüklükte olabilir. Bu bir ormanın yavaş yavaş ölmesi, otlakların ya da tüm mercan resiflerinin yok olması gibi sonuçlar doğurabilir. Pek çok bitki ve hayvan türü iklimdeki değişime ayak uydurmak için ya adapte olacaktır ya da göç edecektir. Ancak uyum sağlayamayan birçoğunun nesli tükenecektir.

Bazı ekosistemler iklimdeki kayma nedeniyle zaten büyük ölçüde değişiyor. Alberta Üniversitesi Kanada’daki tundraların büyük bir kısmının ormanlara dönüştüğünü bildirdi. Ayrıca, tundradan ormana dönüşümün doğrusal bir değişim olmadığını, değişimin ani hamlelerle gerçekleşiyor gibi göründüğünü söylediler.

Küresel ısınmanın insani maliyetini ölçmek zordur. Yılda binlerce insan özellikle yaşlılar ve hastalar sıcak çarpmasından ya da sıcaklığa bağlı başka bir travma yüzünden ölebilir. Fakir ve az gelişmiş milletler, sıcaklık artışından kaynaklanan problemlerle başa çıkacak finansal kaynakları olmadığı için, en kötü etkilerle karşılaşacaklardır. Yağışlar ekinlerin büyümesini kısıtlarsa açlıktan; kıyı taşkınları su kaynaklı hastalıkların yayılmasına neden olursa hastalıktan çok sayıda insan ölebilir.

Carnegie Enstitüsü küresel ısınmaya bağlı olarak yılda yaklaşık 5 milyon dolar mahsul kaybı yaşanmakta olduğunu belirtmiştir. Çiftçiler arpa, buğday ve mısırda her yıl yaklaşık 40 milyon ton azalma fark etmektedir. Bilim insanları, ortalama sıcaklıktaki 1°C’lık bir artışın tarımsal üretimde %3 ila %5’lik bir düşüşe sebep olduğunu keşfetmiştir.