Hiç insan beyninin, olduğu hale nasıl evrimleştiğini merak ettiniz mi?
İnternet ağından, insan beynine kadar tüm ağları haritalamayı sağlayan yeni bir teknik ile, beyindeki hasar görmüş bağlantılar tespit edilebilecek ve hatta onarılabilecek. Dr. Dimitri Krioukov ve meslektaşları tarafıdan yapılan yeni çalışmanın bu soruya cevabı şöyle: bir beyin bölgesinden diğerine bilgi aktarımını hızlandırmak, en yüksek kapasitede kullanmamızı sağlıyor.

3 Temmuzda Nature Communications’da yayınlanan araştırma, insan beyninin neredeyse ideal bir iletişim bağlantısına sahip olduğunu gösteriyor. Krioukov beyindeki en uygun ağ “enerji kaybını azaltmak için en az bağlantıya sahip olmalı ve aynı zamanda maksimum elverişliliğe sahip olmalı, yani herhangi bir kaynaktan herhangi bir hedefe en kestirme güzergahı kullanarak sinyalleri iletmelidir” şeklinde işlemesi gerektiğini söylüyor.

Bu yeni araştırmada Kriukov ve makalenin diğer yazarları, Nobel ödüllü John Nash’in oyun teorisine dayanan ileri istatiksel analiz kullanarak ideal bir beyin ağı (bilgi transferini en uygun şekilde gerçekleştiren) yapılandırdılar. Daha sonra bu ideal beyin ağını ve gerçek beyin ağını karşılaştırıp, birbirlerine ne kadar yakın olduklarını sorguladılar.

Sonuç, son derece yakın olduklarını gösteriyordu. Şaşırtıcı bir şekilde ideal beyin ağı bağlantılarının %89’u gerçek beyin bağlantılarında da mevcut.

Krioukov, bu alanda görev yapan birçok araştırmacının önce gerçek ağlar için modeller ürettiğini, sonra fonksiyonun nerede olduğunu belirlediğini ancak bu yaklaşımın da en önemli bağlantıları ortaya çıkaramadığını söylüyor. Yeni araştırma ise bu geleneği yıkıyor: fonksiyonun en uygun şekilde işlemesi için gereken model hazırlanarak gerçeğiyle karşılaştırılıyor, böylelikle de en uygun ağ için hangi bağlantıların önemli olduğunu belirleniyor.



Bu yeni strateji gelecekte farklı disiplinlere de uygulanabilecek gibi görünüyor. Araştırmanın Budapeşte Ekonomi ve Teknoloji Üniversitesi’nden olan ortak yazarları, internet, B.M. hava yolları, Macaristan kara yolları dahil olmak üzere altı ayrı ağı haritalandırdı. Buradan çıkan sonuca göre, bir ağdaki yön bulma açısından en önemli noktaların neler olduğunu bilmek, bu ağ ne olursa olsun bizim daha güvenli bir şekilde ölçümler yapmamızı ve odaklanmamızı sağlıyor.

Krioukov, geleceğe baktığında, önemli noktaların belirlendiğinde yeni ilaçların ve yeni cerrahi tekniklerinin geliştirilebileceğini ve hasar tedavisi yapılabileceğini söylüyor.

---

Referans: András Gulyás, József J. Bíró, Attila Kőrösi, Gábor Rétvári, Dmitri Krioukov. Navigable networks as Nash equilibria of navigation games. Nature Communications, 2015; 6: 7651 DOI:10.1038/ncomms8651

---