Evrimsel Psikoloji
14 Kasım 2015
Çekici İnsanlara Bakmaktan Kendimizi Neden Alıkoyamayız?
Norveçli psikologlar; insanların hedonist yani haz duyan canlılar olduğunu doğruladılar.
Elbette ki; her insan kendi çapında güzel ve özeldir, fakat araştırmalar; yüz çekicil...
Boğaziçi Üniversitesi - Yazar / Editör
Norveçli psikologlar; insanların hedonist yani haz duyan canlılar olduğunu doğruladılar.
Elbette ki; her insan kendi çapında güzel ve özeldir, fakat araştırmalar; yüz çekiciliği söz konusu olduğunda güzellik konusunda büyük oranda aynı fikirde olunduğunu gösteriyor. Ve aslında, güzelliğin de bir bilimi var; çünkü Altın Oran'a göre şekilli "Fibonacci Yüzleri" daha çok seviyoruz.
Yapılan bir araştırmada, katılımcılara; (klinik anlamda) daha öncede seksi, sıradan ve 'kesinlikle olmaz' şeklinde puanlandırılmış yüzler gösterildi. Fakat, katılımcılar söz konusu yüzleri değerlendirmeden önce; beynin ödül sistemi olarak da bilinen mezolimbik örgüyü uyaran bir ilaç olan morfin aldılar. Sonrasında, katılımcılar onlara gösterilen yüzlere baktıkça, araştırma ekibi beyinlerindeki değişimleri kaydettiler.
Vücutlarında bulunan coşkulu ilacıyla, katılımcılar en çekici yüzleri daha da çekici buldular. Dahası; katılımcılar bu yüzlere daha fazla süre boyunca bakmayı tercih ettiler. Bir süre sonra, beyinlerindeki ödül sisteminde artan bir aktivite görüldü. Sonrasında katılımcılara beynin ödül sistemini engelleyici yani daha az coşku veren başka bir ilaç verildi. Ve beklenildiği gibi; katılımcılar; daha önce en çekici olarak puanlanan yüzleri daha düşük puanla değerlendirdiler ve mezolimbik sistemlerinde yavaşlama göstererek, bir önceki deneyin aksine bu yüzlere odaklanmadan hızlıca pas geçtiler. Ancak, alınan ilaçlarla; vasat ya da çekici olmayan yüzlere verilen tepkiler benzer puanlama seviyesindeydi, yani yalnızca daha çekici yüzler dikkat çektiler.
Araştırmacılar evrimsel sürece bakarak bulgularına dair açıklamalar geliştirdiler. Makalenin yazarlarından Olga Cheknokov; geçmişte yapılan araştırmaların, türümüzün yayılması için önemli birkaç faktör (örneğin; sağlık ve iyi bir üreme potansiyeli) ile yüz çekiciliği arasında bağlar olduğunu ortaya koyduğunu söylüyor. Yani; çekici bir yüze bakmak isteyişimizin ve beynimizin bundan haz duymasının ardında evrimsel bir neden olabilir.
Öte yandan, katılımcıların diğer yüz bölgelerinden ziyade gözlere daha uzun süre boyunca odaklandıklarını da belirtmekte fayda var. Evrimsel açıdan bakıldığında bu durum oldukça mantıklı geliyor. Çünkü gözler; duygusal işaretleri de içeren bir sürü sosyal bilgiyi ifade ederler ve eğer gözleri kapalıysa yüzleri tanımakta güçlük çekeriz.
Elbette ki; her insan kendi çapında güzel ve özeldir, fakat araştırmalar; yüz çekiciliği söz konusu olduğunda güzellik konusunda büyük oranda aynı fikirde olunduğunu gösteriyor. Ve aslında, güzelliğin de bir bilimi var; çünkü Altın Oran'a göre şekilli "Fibonacci Yüzleri" daha çok seviyoruz.
Yapılan bir araştırmada, katılımcılara; (klinik anlamda) daha öncede seksi, sıradan ve 'kesinlikle olmaz' şeklinde puanlandırılmış yüzler gösterildi. Fakat, katılımcılar söz konusu yüzleri değerlendirmeden önce; beynin ödül sistemi olarak da bilinen mezolimbik örgüyü uyaran bir ilaç olan morfin aldılar. Sonrasında, katılımcılar onlara gösterilen yüzlere baktıkça, araştırma ekibi beyinlerindeki değişimleri kaydettiler.
Vücutlarında bulunan coşkulu ilacıyla, katılımcılar en çekici yüzleri daha da çekici buldular. Dahası; katılımcılar bu yüzlere daha fazla süre boyunca bakmayı tercih ettiler. Bir süre sonra, beyinlerindeki ödül sisteminde artan bir aktivite görüldü. Sonrasında katılımcılara beynin ödül sistemini engelleyici yani daha az coşku veren başka bir ilaç verildi. Ve beklenildiği gibi; katılımcılar; daha önce en çekici olarak puanlanan yüzleri daha düşük puanla değerlendirdiler ve mezolimbik sistemlerinde yavaşlama göstererek, bir önceki deneyin aksine bu yüzlere odaklanmadan hızlıca pas geçtiler. Ancak, alınan ilaçlarla; vasat ya da çekici olmayan yüzlere verilen tepkiler benzer puanlama seviyesindeydi, yani yalnızca daha çekici yüzler dikkat çektiler.
Peki bu durumun sebebi nedir?
Araştırmacılar evrimsel sürece bakarak bulgularına dair açıklamalar geliştirdiler. Makalenin yazarlarından Olga Cheknokov; geçmişte yapılan araştırmaların, türümüzün yayılması için önemli birkaç faktör (örneğin; sağlık ve iyi bir üreme potansiyeli) ile yüz çekiciliği arasında bağlar olduğunu ortaya koyduğunu söylüyor. Yani; çekici bir yüze bakmak isteyişimizin ve beynimizin bundan haz duymasının ardında evrimsel bir neden olabilir.
Öte yandan, katılımcıların diğer yüz bölgelerinden ziyade gözlere daha uzun süre boyunca odaklandıklarını da belirtmekte fayda var. Evrimsel açıdan bakıldığında bu durum oldukça mantıklı geliyor. Çünkü gözler; duygusal işaretleri de içeren bir sürü sosyal bilgiyi ifade ederler ve eğer gözleri kapalıysa yüzleri tanımakta güçlük çekeriz.
Kaynak ve İleri Okuma
- Van Winkle's, "This Is Why We Love to Stare At Attractive People" http://vanwinkles.com/we-love-to-stare-at-pretty-people
Etiket
Projelerimizde bize destek olmak ister misiniz?
Dilediğiniz miktarda aylık veya tek seferlik bağış yapabilirsiniz.
Destek Ol
Yorum Yap (0)
Bunlar da İlginizi Çekebilir
23 Aralık 2015
Saç Renginin Evrimi
18 Mayıs 2018
BilimFili Podcast 7: Evrimsel Mekanizmalar
07 Kasım 2014
Evrim'e Giriş-2: Cinsel Seçilim
07 Kasım 2020
Evrimsel Süreçte Erkekler Neden Var Oldu?
20 Eylül 2017
Yüz Şekli ve Boyutu, Cinsel Dürtü ile Nasıl İlişkili?
27 Mayıs 2016
Meyve Sinekleri Neden Dev Spermler Üretiyor?