Technion-Israel Teknoloji Enstitüsü'nden Hossam Haick liderliğinde bir araştırma ekibi tarafından, tek bir soluk örneği ile kişide 17 farklı hastalığın olup olmadığını saptayabilen bir cihaz geliştirildi. Hastalık tanılama amacıyla nefesten yararlanmanın ilk yapılışı olmasa da, tek bir örnekten çok sayıda farklı hastalığın varlığını kontrol edebilen bir araç daha önce üretilmemişti.

Farklı hastalıkların neden olduğu "soluk izleri"ni çıkaran ve alınan nefes örneğini bu izler açısından çözümleyen cihazı geliştiren ekip, çalışmalarını özetleyen makaleyi ACS Nano dergisinde yayımladı. Bu yöntem işe yarıyor, çünkü bir insan nefes verirken çok sayıda farklı "uçucu organik bileşen" salıyor. Çoğunlukla azot, karbon dioksit ve oksijen olsa da, bunların yanı sıra 100'den fazla uçucu kimyasal bileşen daha solukta bulunabiliyor.

Bu bileşenlerin belirli tipte ve miktarda olmaları, kişinin sağlık durumu ile yakından ilişkili. Dolayısıyla soluktaki bileşenlerin incelenmesi, çeşitli hastalıkların varolup olmadığının belirlenmesini sağlayabiliyor; en azından doktorun söz konusu hastalığın başka belirtileri var mı diye kontrol etmesini önerebiliyor. Tabi bu yeni teknolojinin en iyi yanı da, soluğun diğer tüm bedensel bileşiklerden daha kolay elde edilebilir olması.

Soluk İzleri Taranıyor

Araştırmacılar, cihazı geliştirmek için kişnin nefesindeki bileşenleri tarayabilen, son derece özelleşmiş sensörlerden oluşan, yapay zekaya sahip bir nanodizi üretti. Eğer tarama sonucunda ortaya çıkan tablo, cihazın belleğindeki "hastalık izleri"nden bir ya da birkaç tanesine uyarsa, hastalık saptanmış oluyor.

Sağlıklı ve çeşitli hastalıklara sahip çok sayıda kişi üzerinde bu solunum testini uygulayan ekip üyeleri, ürettikleri cihazın doğrulık derecesini çok sayıda kişi ile sınadı. Üç ana kategoriye (kanserler, enfeksiyonlar ve nörolojik hastalıklar) ayrılan 17 farklı hastalıktan birine sahip, bağımsız başka hastalıklara sahip veya sağlıklı olan toplamda 1.404 kişiden 2.808 soluk örneği alındı. Söz konusu 17 hastalığın farklı soluk izleri üretmesi sayesinde, cihaz şu hastalıklar için başarılı saptamalar yapabildi:

1. Akciğer kanseri


2. Kalın bağırsak kanseri


3. Baş ve boyun kanseri


4. Yumurtalık kanseri


5. Mesane kanseri


6. Prostat kanseri


7. Karaciğer kanseri


8. Mide kanseri


9. Crohn hastalığı


10. Ülserli kolit


11. Huzursuz bağırsak sendromu


12. İdiyopatik Parkinson


13. Atipik Parkinsonizm


14. MS


15. Pulmoner arteriyel hipertansiyon


16. Preklamsi


17. Kronik karaciğer rahatsızlığı

---

Kaynak: Science Alert, "Scientists can now sniff out 17 diseases from a single breath sample"
<http://www.sciencealert.com/scientists-have-developed-a-way-to-sniff-out-multiple-diseases-from-breathe-samples>

İlgili Makale: Diagnosis and Classification of 17 Diseases from 1404 Subjects via Pattern Analysis of Exhaled Molecules, ACS Nano, Article ASAP, pubs.acs.org/doi/full/10.1021/acsnano.6b04930

---