Post Author Avatar
Gürkan Akçay
Boğaziçi Üniversitesi - Yazar / Editör
Metrodan indiniz ve koridor boyunca yürüyorsunuz ya da bir parkta gezintiye çıktınız, farklı bir güzergâhtan başka bir insan geliyor ve bunun anlamı şu; siz ya da diğer kişi hızını ve izlediği yolu değiştirmezse, fiziksel olarak esnek olmayan bir çarpışmayı deneyimleyeceksiniz. Peki bu durumda siz, diğer kişinin size yol vermesini bekleyen kişi misiniz yoksa yeterince nazik davranıp, yavaşlayan ve diğer kişinin geçişine izin veren kişi misiniz?

Senaryo-semasi-bilimfilicomJournal of Experimental Psychology: Human Perception and Performance' da yayımlanan yeni bir araştırma, kadın ve erkeklerden oluşan 20 katılımcıyla bu senaryoyu yeniden oluşturdu. Kurulan senaryoda, her çiftten biri odanın bir köşesinden diğer köşesine köşegensel (çapraz şekilde) yürürken, diğer kişi de komşu köşeden odanın öteki köşesine yürüyor (yandaki şemadaki gibi). Her denemede de her iki katılımcı da başlama sinyaliyle birlikte aynı anda yürümeye başlıyor ve katılımcılardan birbirleriyle herhangi bir iletişim kurmadan çarpışmamaları isteniyor. Bunun yanı sıra katılımcılar, bir kişilik testi dolduruyor ve araştırma ekibi katılımcıların boy, kilo ve yaş bilgilerini de kayıt altına alıyor.

Denemeler boyunca katılımcılar tutarlı bir davranış örgüsü gösterme eğilimindeydiler: kabaca katılımcıların dörtte biri çarpışmadan kaçınmak için yol verme eğilimi gösterirken, diğer dörtte bir; kesişim noktasına daha erken varıyor (diğer kişinin yol vermesi anlamına geliyor), kalan kısım ise karışık davranışlar sergiliyor. Fakat önemli bir biçimde, ne kişilik özelliklerinin, ne cinsiyetin, ne yaş, ne boy ne de kilonun; katılımcıların çarpışmadan kaçınmak için nasıl bir strateji geliştirme eğiliminde olduklarıyla herhangi bir ilişkisi olmadığı görüldü. Görünüşe göre; böylesi bir durumda bazılarımız daha dominant, bazılarımız çekingen, bazılarımız ise değişken davranıyoruz. Fakat yaya tipinin, bizlerin dışa-dönüklük veya fiziksel boyutlarımız gibi temel özelliklerimizle ilişkili olmadığı görüldü.

Araştırma ekibi aynı çalışmayı daha büyük bir odada ve daha fazla katılımcıyla tekrarladı ve deneyler kimin yol vereceğine dair alınan kararın çok erken alınma eğiliminde olduğunu gösterdi. Daha dominant kişi, esasında rotasında minik ayarlamalar yapıyor ve hızını arttırıyor, fakat bu durum çarpışmadan kaçınmak için yeterli değil. İkinci kişi bu sinyalleri saptamak için önce bekliyor ve kendi ayarlamalarını yaparak çarpışmadan kaçınmak için sonuçta yol veriyor.

Fakat bu araştırma; tam karşıdan birbirine doğru gelen iki kişinin söz konusu olduğu yaya problemine dair bir cevap üretmiyor ve eğer ki iki kişi de yolunu aynı şekilde değiştirirse yani yine birbirlerinin karşısına gelecek şekilde ayarlarsa, işte bu durumdaki davranış örgülerini belirlemek için farklı araştırmalara ihtiyacımız var.




Araştırma Referansı: Knorr, Alexander G., Lina Willacker, Joachim Hermsdörfer, Stefan Glasauer, and Melanie Krüger. "Influence of Person-and Situation-Specific Characteristics on Collision Avoidance Behavior in Human Locomotion." (2016). (Reviewed on 2016, July 1)
Kaynak ve İleri Okuma
Etiket

Projelerimizde bize destek olmak ister misiniz?

Dilediğiniz miktarda aylık veya tek seferlik bağış yapabilirsiniz.

Destek Ol

Yorum Yap (0)

Bunlar da İlginizi Çekebilir