Geçtiğimiz Temmuz ayında cüce gezegenin yanından geçiş yapan NASA'nın insansız uzay aracı Yeni Ufuklar (New Horizons), dün açıklanan verilere göre Pluto'da gökyüzünün mavi olduğunu ve yüzeyde donmuş su öbekleri bulunduğunu bildiriyor. Neptün'ün ötesindeki dondurucu Güneş Sistemi bölgesinde bulunan Kuiper Kuşağı'nda yer alan Pluto, daha önce hiç bu denli ayrıntılı gözlemlenmemişti.

Colorado'da bulunan Southwest Araştırma Enstitüsü'nden Alan Stern, Yeni Ufuklar'ın baş araştırmacısı olarak şöyle yorumluyor: “Kuiper Kuşağı'nda mavi gökyüzü bulunabileceği kimin aklına gelirdi ki? Bu muhteşem.” NASA duyuru ile birlikte Yeni Ufuklar'ın kamerası tarafından çekilmiş bir de fotoğraf yayımladı. Burada Pluto'yu çevreleyen mavi bir sis katmanı görülüyor.

Dünya gökyüzünün mavi olmasının nedeni, minik azot parçacıklarından saçılma yapan güneş ışığıdır. Araştırmacı Carly Howett, Pluto'da azot parçacıklarının daha büyük gibi göründüğünü, soba borularında biriken kurum gibi parçacıklar olduğunu ve bunlara “tholin” adını verdiklerini belirtiyor.

NASA, Yeni Ufuklar'dan gelen son veri hazinesinden çıkan ikinci büyük bulgunun ise Pluto üzerindeki sayısız küçük donmuş su bölgeciklerinin keşfi olduğunu açıkladı. Yeni Ufuklar üzerinde bulunan “izgesel bileşim haritalayıcı” aracını kullanarak, bilimciler gezegenin yüzeyinin çeşitli bölümlerindeki buza ilişkin izleri haritalamayı başardı.



Ekip üyelerinden Jason Cook, Pluto'nun büyük bölümünde su buzunun görülememesinin nedeninin diğer bazı daha uçucu buzlar tarafından maskelenmesi olduğunu söylüyor. “Suyun neden tam da bulunduğu noktada olduğunu ve başka yerde olmadığını anlamak, çözmeye çalıştığımız bir durum,” diyor.

En fazla su buzu içeriyor gibi görünen bölgeler, Pluto'dan gelen son renkli görüntülere bakılırsa parlak kırmızı renge sahip. Araştırmacılardan Maryland Üniversitesi öğretim görevlisi Silvia Protopapa su buzunun bu denli kırmızı olmasına şaşırdığını anlatıyor. “Henüz su buzu ile Pluto yüzeyinde bulunan kırmızımsı tholin renklendiricileri arasındaki ilişkiyi anlayamadık,” diye ekliyor. Yeni Ufuklar, önümüzdeki yılın sonlarına dek veri yollamaya ve Pluto geçişi sırasında elde ettiği bilgileri sunmaya devam edecek.

 

---

Kaynak: Phys.org, “Blue skies, frozen water detected on Pluto” < phys.org/news/2015-10-blue-sky-red-ice-pluto.html >

---