Gözlerinize baktığında gözleri büyür. Elinizi beline dolar ve daha yakına çekersiniz. Yüzünüze dokunur ve boynunuzu sağa eğersiniz ve dudaklarınız buluşur. Eğer meraklı birisiyseniz bu hareketiniz size şöyle bir soru bırakır; "Bunu neden yapıyorum?"

İnsanların neden öpüştüklerine dair en sade cevap elbette ki; iyi hissettiriyor olmasıdır. Fakat bazıları bu açıklamayı yeterli görmezler. Bu insanlar öpüşmenin evrimsel geçmişi ve anatomisi üzerine çalışmalar yapan insanlardır.

Şimdiye kadar bilim insanları, öpüşmenin tam olarak neyden kaynaklandığı konusunda yeterli açıklamayı yapmadılar, ancak bu duruma dair birkaç teori geliştiler. Biyolojimizin tutkulu bir dudak buluşmasından nasıl etkilendiğini haritalandırdılar.

Esas soru ise; öpüşme öğrenilmiş bir davranış mı yoksa içgüdüsel mi?

Bazıları bu davranışın; insansı atalarımızdan kalan öğrenilmiş bir davranış olduğunu söylüyorlar. Geçmişe gidersek, anneler yiyeceği çiğneyerek, ağız yoluyla henüz dişleri olmayan bebeklerine veriyor olabilirler. Bebekler diş çıkardıklarında, anneler onları rahatlatmak için dudaklarıyla bebeklerinin yanaklarına baskı yapıyor olabilirler.

Bütün insanların öpme davranışını göstermediği gerçekliğini göz önüne alırsak, öpmenin içgüdüsel bir davranıştan ziyade öğrenilmiş bir davranış olduğu düşüncesi daha desteklenebilir bir yaklaşım gibi gözüküyor. Çünkü antropologların söylediğine göre, yeryüzünde bu davranışı hiç göstermeyen kabileler var. İnsanların %90'ı öpüşme davranışını gösterirken, kalan %10luk kısmın -neyi kaçırdıklarından:)- haberleri dahi yok.

Öte yandan ise, bazıları da öpüşmenin tamamen içgüdüsel bir davranış olduğu kanısındalar ve hayvanların öpüşmeye benzer davranışlarını da bu düşüncelerine kanıt olarak gösteriyorlar. Birçok hayvan duygusal yakınlığın ifadesi olarak burunlarını birbirlerine sürterken, bazıları da tıpkı insanlar gibi bir davranış gösterirler. Örneğin bonobolar tükürük değişimi için tonlarca bahane uydururlar. Bu davranışı kavgalardan sonra birbirlerini rahatlatmak, sosyal bağlarını geliştirmek ve bazen de tıpkı insanlar gibi ortada belirli bir sebep yokken yaparlar.

Günümüzde, insanların neden öpüştüğüne dair kabul gören en yaygın teori ise; öpüşürüz çünkü öpüşme; kaliteli bir çiftleşme ortaya çıkarmamıza yardımcı olur. Yüzlerimiz birbirine çok yaklaştığında feromonlarımız "konuşurlar" --bu iki insan arasındaki biyolojik aktarım güçlü bir döl oluşturabilecek mi, oluşturamayacak mı?-- Örneğin kadınlar; bilinçaltlarında, bağışıklık sistemi proteinlerinden sorumlu genlerin kendilerininkinden farklı olan erkeklerin kokusunu tercih ederler. Bu tür eşleşme güçlü bir bağışıklı sistemine sahip döl üretme noktasında verimlidir ve doğal seçilim mekanizmasına bağlı olarak hayatta kalma şansını da artırır.

Yine de birçok insan; "insanlar öpüşür çünkü bu davranış iyi hissettiriyor" düşüncesinden memnunlar.   Dudaklarımız ve dilimiz, aşk duygusunun bu baş döndürücü hislerini pekiştirmemize yardımcı olan sinir uçlarıyla kaplıdır. Bu hisler bizi neden öpüştüğümüz hakkında daima derin düşüncelere sokmaz, bunun yerine öpüşmeyi daha fazla sürdürmek için yollar ararız.

---

Yararlanılan Kaynaklar:

Scienceline

LiveScience

---