Post Author Avatar
Baran Bozdağ
Boğaziçi Üniversitesi - Yazar / Editör

Duke University Medical Center (Tıp Merkezi)'nde yürütülen yeni bir çalışma ile araştırmacılar Cryptococcal meningitis in beyni nasıl ele geçirdiğini gösteren videolar kayda aldı. Transparan -saydam- balık kullanılarak rahatlıkla yapılan gözlemler, ilk bakışta bir bilim kurgu fragmanı gibi görünse de, menenjitin vücuttaki aktivitesinin anlaşılması yönünde bilimcilere yeni bakış açıları kazandırdı.  mBio'da yayımlanan çalışma ile, bilimciler dünya genelinde bu hastalıktan çekmekte olan 600.000 kişiye yardım edebilmeyi hedefliyor.

Cryptococcus'lar her gün solumakta olduğumuz mantarlardır. (Araştırmada bahsi geçen mantar türü ise Cryptococcus Neoformans'dır) Sağlıklı bağışıklık sistemine sahip olan çoğunluğa, mantar çok büyük zararlar veremiyor. Ancak, bağışıklık sistemi bozukluğu yaşayan insanlar, bu enfeksiyon ile ölüme varabilecek kadar büyük risk altında bulunuyor.

Etkili tedaviler geliştirebilmek için, araştırmacılar öncelikle akciğerlerden kana bu mantarların nasıl karıştıklarını ve oradan da beyine nasıl ulaştıklarını anlamaya çalıştılar. Mikroskobik zebrabalığı larvası bu araştırma için uygun bir canlı olarak görüldü, çünkü açık ve gözlenebilir bir vücuda sahipler ve araştırmacılar mantarı enjekte ederek organizmaların larva içindeki hareketlerini gözlemleyebilecekti.

Videoda Cryptococcus mantarları, daha kolay gözlenmeleri için kırmızıya boyanmış olarak görülüyor ve larvanın yeşil olarak görülen kan damarlarında beyine doğru ilerliyor. Mavi renkteki makrofajlar -balığın savunma sisteminin öncü üyeleri- kırmızı renkle görülen enfeksiyonu damarlarda yayılırken yok etmeye çalışıyor.

Zebrabalığı larvasının, insanlara çok benzeyen bağışıklık sistemleri dolayısıyla üzerinde çalışmak için en uygun organizma olduğu düşünülüyor. Ayrıca vücutlarının çok daha geçirgen olduğu ve farklı ilaç kombinasyonlarının bu vasıtayla daha hızlı ve verimli şekilde test edilebileceği, hatta aynı anda izlenebileceği biliniyor.

Bu model ile tüm organizma bir hastalığı (enfeksiyonu) yaşarken canlı olarak gözlenebiliyor ve kayda alınabiliyor. Böylelikle Cryptococcus'un mutant çeşitleri de farklı ilaç kombinasyonları ile denenerek geniş kapsamlı bir kütüphane oluşturuluyor. Bu durum da araştırmacılara enfeksiyon öncesi, sırası ve sonrasındaki faktörlerin ve olası tedavi yöntemlerinin neler olabileceğini açıkça gösteriyor.

Ne var ki, yine de zebrabalığı ile ilgili dezavantajlar da yok değil. Örneğin vücut ısıları insanlara oranla daha düşük ve bir akciğerleri de yok. Bu da insanların hastalığı direkt olarak vücutlarına aldıkları organın bu canlılarda bulunmadığı anlamına geliyor. Buna rağmen, kullanılan metot büyük resmi görmek için iyi bir başlangıç olarak kabul görüyor ve daha karmaşık memeli canlılarda çalışabilmek üzere araştırmanın genişletilmesi gerektiği düşünülüyor.

Araştırma ekibi bu sistemin diğer hastalık yapıcı organizmalar için de geliştirilip, deneysel olarak çalışılabileceğini ve diğer hastalıklarla ilgili bilinmeyenlerin de benzer şekilde aydınlatılabileceğini düşünüyor.

C. neoformansn zebra balığı larvasındaki ilerleyişini izlemek için, aşağıdaki videoya bir göz atın :​

Kaynak ve İleri Okuma
Etiket

Projelerimizde bize destek olmak ister misiniz?

Dilediğiniz miktarda aylık veya tek seferlik bağış yapabilirsiniz.

Destek Ol

Yorum Yap (0)

Bunlar da İlginizi Çekebilir