Nasa'nın Curiosity (Merak) isimli uzay aracı; Mars yüzeyine yakın bölgede su bulunabileceği sonucuna ulaştı.

Mars yüzeyinde suyun sıvı halde kalabilmesi için gezegenin çok soğuk olması gerekir, fakat toprak altında donma noktasındaki tuz, tuzlu tabakaların oluşmasına sebep olur.

Nature 'da yayımlanan sonuçlar; krater duvarları gibi oluşumlar üzerindeki siyah çizgilerin suyun akışından dolayı oluşmuş olabileceği teorisine katkıda bulunuyor.

Bilimciler; topraktaki "perklorat" denilen tuzların atmosferdeki su buharını absorbe ettiğinde, bu ince su tabakalarının oluştuğunu düşünüyor. Bu sıvı tabakaların sıcaklığı yaklaşık -70 derecedir ve bildiğimiz gibi bu sıcaklık; herhangi bir mikrobik yaşamın oluşmasına müsaade etmeyecek kadar soğuktur.

Mars toprağının 15 cm üzerindeki oluşum, tuzlu su, yüksek derece de kozmik radyasyona maruz kalmış olabilir. (yaşam için bir başka zorluk.) Fakat yine de, Mars yüzeyinin altında bir yerlerde (daha uygun koşulların olduğu yerler) organizmaların bulunması mümkündür.

Buharlaşma Döngüsü

Araştırmacılar; Curiosity aracı tarafından sağlanan delillerin farklı yönlerini bir araya getirdiler.

The Rover Environmental Monitoring System (REMS) --Gezici Çevre Görüntüleme Sistemi-- Gale Krateri'ndeki uzay aracının iniş alanının sıcaklık ve görece nemi ölçtü.



Ayrıca bilimciler, Dynamic Albedo of Neutrons (DAN) denilen bir araçtan elde edilen verileri kullanarak yeraltı su içeriğine yönelik tahminlerde bulunabildiler.

Sample Analysis at Mars (SAM) --Mars Örnek Analizi-- aracı araştırmacılara atmosferde bulunan su buharının içeriğini sağladı. Sonuçlar; Curiosity'nin iniş bölgesi olan Mars ekvatorunda kış geceleri sırasında tuzlu suların oluşmasına sebep olan koşulların doğruluğunu gösteriyor. Fakat bir Mars gündüzü sırasında sıcaklık yükseldiğinde sıvı buharlaşır.

Curiosity görevindeki araştırmacılardan ve REMS 'deki araştırma ekibinin başı olan Javier Martin-Torres saptamaların dolaylı ancak ikna edici olduğunu söylüyor ve ekliyor:

"Gördüğümüz şey; yüzeydeki tuzlu su oluşumları için uygun koşulların var olduğuydu. Bu tıpkı dış gezegenleri ilk defa keşfeden insanlara benziyor; gezegenleri direkt olarak görmüyorlardı ancak yıldızlar üzerindeki yerçekimsel etkisini anlayabiliyorlardı. "

Öte yandan Javier Martin Torres; bu perklorat tuzlarının atmosferdeki su buharını absorbe ettiklerini ve eriyerek tuzlu su üretme özelliğinde olduklarını söylüyor.
Araştırmacılar; tuzlu su tarafından sürdürülen günlük su döngüsünü gözlemleyebildiklerini ve bunun çok önemli olduğunu söylüyorlar. Dünya'da atmosfer ile yer yüzeyi arasında yağmur aracılığıyla su değişimi meydana geliyor ancak Mars'ta böyle bir durum söz konusu değil.

Sıcak koşullarda suyun (sıvı) oluştuğunu düşünebilirsiniz, ancak tuzlu su oluşumu sıcaklık ve atmosfer basıncı arasındaki etkileşimin bir sonucudur. Bu durum da su tabakalarının oluşumunun en uygun noktasının soğuk koşullar olduğunu gösteriyor.



Gerçek şu ki; bilimcilerin, Mars ekvatorunda --koşulların asgari düzeyde uygun olduğu yer-- tuzlu suyun varlığına dair deliller elde etmesi şu anlama geliyor; sıcaklığın daha düşük ve nemin daha fazla olduğu daha yüksek enlemlerdeki yerlerde tuzlu varlığı daha muhtemel.

Eğimlerdeki siyah çizgilerin, Mars toprağından sızan suyun akışı sonucu oluştuğu düşünülüyor. Ancak bu yorumlama tartışmaya açık bir yorumlama. Dr. Martin-Torres; bu noktada bir tahmin söz konusu olduğunu, fakat yapılan gözlemlerin bu tahmini destekler nitelikte olduğunu ve bu yönde de devam ettiğini söylüyor.

---

İleri Okuma İçin: http://www.nature.com/articles/ngeo2412.epdf?referrer_access_token=dGg5eqxBzvwru-l0sBu
Kaynak: Paul Rincon, "Evidence of liquid water found on Mars", http://www.bbc.com/news/science-environment-32287609, (Erişim Zamanı: 13.04.2015 Saat: 00.15)