Post Author Avatar
Gürkan Akçay
Boğaziçi Üniversitesi - Yazar / Editör

Kapak Görseli: .(Soldaki) "Solucan deliği" boyunca sağa doğru geçen ve mıknatıstan manyetik alan çizgilerininin (kırmızı) nasıl çıktığını gösteren manyetik "solucan deliğinin" 3D diyagramı. (Sağdaki) Manyetizmaya göre solucan deliği saptanamazdır yani manyetik alan sağda görünmez olurken sol kısımda manyetik monopol şeklinde tekrar beliriyor.


"Solucan delikleri" evrenin iki uzak bölgesini birbirine bağlayabilen kozmik tünellerdir ve teorik fiziğin yayılması ve Stargate, Star Trek ya da daha da yenisi Interstellar gibi bilim kurgu filmleriyle de giderek daha fazla duyulur oldu. Günümüz teknolojisi ile yer çekimsel bir solucan deliği yaratmak imkansız görülüyor. Böylesi bir alanı oluşturmak için ne kadar büyük miktarlarda bir yerçekimi enerjisinin kullanılması gerektiğini ve bunu nasıl oluşturmak gerektiğini de henüz kimse bilmiyor. Ancak elektro-manyetizmada, meta-materyaller ve --manyetik-- görünmezlik üzerindeki gelişmeler araştırmacılara bu durumu gerçekleştirme noktasında --uzaydaki gibi olmasa da-- bazı tasarımlar geliştirme olanağı sunuyor.

Barselona'daki Universitat Autònoma Fizik Bölümü'nden araştırmacılar; laboratuvar koşullarında uzaydaki iki bölgeyi manyetik olarak birbirine bağlayabilen ilk deneysel "solucan deliğini" tasarlamayı ve oluşturmayı başardılar. Tasarım, manyetik alanı görünmez --saptanamaz-- kılarken bir noktadan bir başka noktaya manyetik alan transferini sağlayan bir tünel sisteminden oluşuyor.

Deneysel olarak bu tüneli oluşturmak için araştırmacılar; meta-materyaller ve meta-yüzeyler kullandılar. Böylece mıknatıs ya da elektromıknatıs gibi bir kaynaktan gelen manyetik alan, izole edilmiş bir manyetik monopol olarak 'solucan deliğinin' diğer ucunda beliriyor. Doğada tek kutuplu mıknatısların bulunmadığı gerçekliğine bakarak bile bu sonucun --manyetik monopol-- yeterince garip olduğunu söyleyebiliriz.

Deneydeki "solucan deliği" ise farklı katmanlardan yapılmış bir küreden oluşuyor. Dış katman; ferro-manyetik bir yüzeyden, alt katman ise; süper-iletken bir maddeden yapıldı. Sonrasında ferro-manyetik tabaka küreyi bir uçtan bir uca kesen bir silindirle geçildi. Küre bu şekle sokularak manyetik alan dışarıdan saptanamaz (manyetik alan ifadesiyle: görünmez) kılındı.

Araştırmacılardan Àlvar Sánchez; manyetik "solucan deliğinin"; uzay topolojisi değiştikçe sanki iç bölgenin manyetik olarak uzaydan silindiği bir yerçekimsel analoji olduğunu söylüyor. Yani bir noktada kaybolan manyetik alan, başka bir noktada yeniden ortaya çıkıyor, aradaki yol ise manyetik olarak görülemiyor.

Aynı araştırmacılar 2014 yılında bir ucundan diğer ucuna manyetik alan taşıyabilme kapasitesine sahip manyetik bir tel oluşturmuşlardı. Ancak bu tel manyetik açıdan saptanabilir haldeydi. Şimdi ise; hiç bir manyetik alan tarafından saptanamayan tamamen üç boyutlu bir "solucan deliği" geliştirdiler.

Araştırma; manyetik alan uygulamalarının kullanıldığı --örneğin tıp gibi-- alanlarda bir ileri aşamaya geçilebileceğini gösteriyor. Bu teknoloji, hastanelerde MRI taramalarının yapıldığı durumlarda, hastayı detektörden uzak tutarak tarama sağlanmasına ya da vücudun değişik kısımlarından anlık MRI görüntüleri elde etmeye olanak tanıyabilir.




Araştırma Referansı: Jordi Prat-Camps, Carles Navau, Alvaro Sanchez. A Magnetic Wormhole. Scientific Reports, 2015; 5: 12488 DOI: 10.1038/srep12488


Bu içerik BilimFili.com yazarı tarafından oluşturulmuştur. BilimFili.com`un belirtmiş olduğu “Kullanım İzinleri”ne bağlı kalmak kaydıyla kullanabilirsiniz.
Kaynak ve İleri Okuma
Etiket

Projelerimizde bize destek olmak ister misiniz?

Dilediğiniz miktarda aylık veya tek seferlik bağış yapabilirsiniz.

Destek Ol

Yorum Yap (0)

Bunlar da İlginizi Çekebilir