Post Author Avatar
Baran Bozdağ
Boğaziçi Üniversitesi - Yazar / Editör
İkili kara delik sistemleri yine LIGO tarafından Virgo (kütleçekim dalgalarını gözlemlemek üzere inşa edilmiş interferometre kastediliyor) işbirliğe ile yakın dönemde keşfedilmişti. Japon astrofizikçilere göre bu oluşumlar Büyük Patlama'dan hemen sonra ortaya çıkmış olan evrenimizdeki en eski cisim veya oluşumların kalıntıları olabilir.

Eğer daha ileri düzeydeki veriler bu savı destekleyecek olursa, böylelikle tarihte ilk kez oluşmuş ilk kara deliklere karşı onaylanmış bir bulgu elde edilmiş olacak. Buradan yola çıkarak da evrenimizin oluşumu ve erken evrimine dair de birçok teorinin akıbeti belli olacak veya yeni teoriler ortaya çıkabilecektir.

Geçtiğimiz Şubat ayında, LIGO-Virgo kolaborasyonu ile yapılan araştırmada kütleçekim dalgaları ilk kez keşfedilmiş ve kamuya duyurulmuştu.

Kyoto University araştırmacılarından ve mevcut araştırmanın yazarlarından Takahiro Tanaka, gözlemlenen kütleçekim dalgalarının her biri Güneş kütlesinin otuz katı kütleye sahip olan iki kara deliğin çarpışması veya birleşmesi sırasında ortaya çıktığını öne sürüyor. Mevcut evrende böylesine bir kütleye sahip iki kara deliğin benzer bir olayı tekrar meydana getirmesi de son derece küçük bir olasılığa sahip.

Yapılan duyurudan sonra birçok astrofizikçi, bu tip ağır kara deliklerin nasıl oluşmuş olabileceğini ve ikili kara delik sistemlerinin nasıl evrilmiş olabileceğini sormaya ve incelemeye koyulmuştu.

Başlangıç noktası olarak Kyoto University araştırmacıları, Büyük Patlama'dan hemen sonra oluşmuş olan muhtemel en eski kara deliklerin uzaya gelişigüzel dağılmış olması gerektiği hipotezini ortaya attı.

Tanaka'ya göre ilk oluştuğunda çok büyük bir maddesel yoğunluğa ve sıcaklığa sahip olan evrenin, görece daha yoğun bölgelerinde patlak veren kütleçekimsel çöküşlerin en eski kara deliklerin ortaya çıkmasına sebep olmuş olması kuvvetle muhtemel. Doğal olarak buradan varılacak en önemli sonuçlardan birisi de, bu ilk kara deliklerin, bugünkü evrendeki maddesel cisimlerin ömrünü tamamlaması ve çökmesi dolayısıyla ortaya çıkan kara deliklerden farklı şekilde ortaya çıktığı ve muhtemelen farklı yapılara sahip oldukları olacaktır.

Genel göreliliğe dayanarak, araştırma ekibi günümüz evreninin koşullarında kara deliklerin ortaya çıkma sıklığını değerlendirmeye aldı. LIGO-Virgo işbirliğindeki araştırma ekibinin, kara deliklerin birleşme sıklığına dair elde ettiği gözlemsel verilerinin, kara delik çiftlerinin en eski çiftler olduğu düşünülecek olursa (elbette düşünüldüğü gibi evrendeki karanlık maddenin binde birlik kısmını kara deliklerin oluşturuyor olması ön şartı kabul edildiğinde) sayısal olarak çok daha düşük olacağını tespit etti.

Evrendeki ilk kara delik ikililerinin doğası üzerine 1990'larda süren akademik tartışmalara karşın, gözlemlerin; sayılarının çok az olduğuna işaret etmesi dolayısıyla bu tartışmalar azalarak son bulmaya yaklaşmıştı. Geçtiğimiz aylara kadar kimse bu eski kara deliklerden bir tane keşfedememiş ve üzerine tartışılacak bir şey de bulunamamıştı. Bu da LIGO-Virgo gözlemlerini bu kapsamda da türünün tek örneği haline getiriyor.

Erken evrene ve evrenin başlangıç zamanlarına dair eldeki teorilerden bazıları bu tip eski kara deliklerin varlığını ön plana çıkartıyor ve bir anlamda bu varlıklara dayanıyor veya bu varlıklardan besleniyor denilebilir. Dolayısıyla son dönemdeki keşifler ve bulgular bir araya getirildiğinde erken evrenin doğası ve başlangıç zamanlarına dair sarsılmaz bir takım bilgilerin elde edilmesi kolaylaşacaktır.

Ancak yine de, keşfedilen kara delik ikililerinin, en eski kara delikler olduğunun kesinleşmesi için, daha detaylı ve ileri gözlemlerin gerektiği belirtiliyor.




Makale Referans : Misao Sasaki, Teruaki Suyama, Takahiro Tanaka, Shuichiro Yokoyama. Primordial black hole scenario for the gravitational wave event GW150914. Physical Review Letters, 2016




 
Kaynak ve İleri Okuma
Etiket

Projelerimizde bize destek olmak ister misiniz?

Dilediğiniz miktarda aylık veya tek seferlik bağış yapabilirsiniz.

Destek Ol

Yorum Yap (0)

Bunlar da İlginizi Çekebilir