Post Author Avatar
Baran Bozdağ
Boğaziçi Üniversitesi - Yazar / Editör
Kara delikler devasa kütleleri ile ünlü ve çok büyük çekim kuvveti olan gök cisimleridir. Çok şiddetli olan kütleçekim kuvveti bütün bir yıldızı yutabilirken bu emiş gücünden kaynaklı olarak maddelerin yüksek hızlarla kara deliğe düşmesi, kara deliklerin ışık hızına yakın hızlarda, uzaya madde hüzmeleri de saçmaktadır.

Science dergisinde yayımlanan ve University of Florida araştırmacılarının gerçekleştirdiği yeni bir araştırma, Dünya'dan 8.000 ışık yılı uzaklıkta bulunan 64 kilometre genişliğindeki bir kara deliğin diskindeki manyetik alan ölçümlerini ve hesaplamalarını sağladı. Araştırma sonuçlarına göre, kara deliğin etrafındaki manyetik enerjinin geçmişteki kaba tahminlere kıyasla 400 kat daha küçük olduğu bulgusuna ulaşıldı. V404 Cygni adlı kara deliğin konu mankeni olduğu araştırmada, evreni saran en derin kütleçekim kuvveti kuyusunu çevreleyen manyetik alana ilişkin daha tutarlı hesaplamalar yapıldı.

Bilim insanlarını kara deliklerin manyetizmalarının nasıl işlediğini de anlamaya oldukça yaklaştıran bu ölçümler, maddelerin en uç fiziksel koşullar altında nasıl davrandığına dair kavrayışımızı da oldukça derinleştiriyor.

Bu şekilde gelişen kavrayışımız da, şu ana kadar sahip olduğumuz nükleer füzyon reaktörleri veya santralleri ve GPS sistemleri gibi fenomenlerin de limitlerini genişletebilecek. Yine aynı ölçümler üzerinden, yarım yüzyıllık bir gizem olan; kara deliklerin manyetik alanlarından saçılan ve ışık hızına yakın hızda hareket eden madde parçacıklarının veya başka bir deyişle 'jetlerin' bunu nasıl gerçekleştirdiği sorunsalının da açıklığa kavuşturulması bekleniyor. Aynı üniversitenin College of Liberal Arts and Sciences bölümünde astronomi profesörü olan Stephen Eikenberry asıl sorunun bu takip edecek hesaplamaların nasıl gerçekleştirileceğidir. Şaşırtıcı derecede düşük olan ölçümler, yeni hesaplamalar için de farklı sorunlar yaratacaktır ve daha önce varsayılan güçlü manyetik alanlara dayanan teorik modellerin ve buna göre hesaplanan jet saçılımları ve ivmelerinin hesaplamalarında bir takım engeller oluşturacaktır.

Araştırmacılara göre, bütün bir teorik model değişimine ve farklı hesaplama yöntemi veya formüllere ihtiyaç duyulabilir. Araştırmanın yazarları, 2015 yılında toplanan ve bir kara deliğin nadiren gerçekleştirdiği jet saçılımına dayanan veriler üzerinden bir hesaplama geliştirdi. Bu olay da,  Gran Telescopio Canarias üzerindeki 10 metrelik ayna lens ile gözlemlenmişti. Daha küçük ve jet üreten kara delikler, ki bir tanesi de mevcut araştırmanın konu mankeni olan kara deliktir; galaksiler gözde gök cisimleri arasında yer alırlar. Öyle ki, bu cisimlerin gerçekleştirdiği saçılımlar çok ani şekilde ortaya çıkar ve oldukça kısa sürer. Üniversitenin departmanına ait sayfada yayımlanan Stephenie Livingston'ın raporuna göre bu açıklamalar araştırmanın başyazarı Yiğit Dallılar ve diğer yazarlardan Alan Garner'a ait.

2015 yılındaki V404 Cygni jet saçılımı yalnızca iki hafta kadar sürmüştü, -ki bu aynı kara delikten ölçülen 1989'daki nöbete oldukça benzer bir süre olarak görülüyor.




Kaynak: University of Florida. "Black holes' magnetism surprisingly wimpy." ScienceDaily. ScienceDaily, 7 December 2017. < www.sciencedaily.com/releases/2017/12/171207141644.htm >.

Makale Referans: A precise measurement of the magnetic field in the corona of the black hole binary V404 Cygni, Science 08 Dec 2017: Vol. 358, Issue 6368, pp. 1299-1302, DOI: 10.1126/science.aan0249




Bu içerik BilimFili.com yazarı tarafından oluşturulmuştur. BilimFili.com`un belirtmiş olduğu "Kullanım İzinleri"ne bağlı kalmak kaydıyla kullanabilirsiniz.
Kaynak ve İleri Okuma
Etiket

Projelerimizde bize destek olmak ister misiniz?

Dilediğiniz miktarda aylık veya tek seferlik bağış yapabilirsiniz.

Destek Ol

Yorum Yap (0)

Bunlar da İlginizi Çekebilir