Penguengiller (Lat. Spheniscidae), 18 türü kapsayan bir kuş familyasıdır. Uçamayan ama çok iyi yüzebilen, dimdik durabilen, ayakları perdeli deniz kuşlarıdır. Temel olarak Güney Yarıküre'de yaşayan bu ailenin üyeleri arasında Avustralya ile Yeni Zelanda'nın minik mavi penguenleri, Antarktika'nın görkemli imparator penguenleri, çok sayıda alt-Antarktik adasında yaşayan kral penguenler, soyu tükenme tehlikesi bulunan Afrika pengueni ve ekvatorun kuzeyinde bulunan yegâne penguen türü olan Galapagos pengueni de vardır.

Çoğu kuş, havada hareket edebilmelerini sağlayan aerodinamik kanatlara sahip olmasına rağmen, penguenin suda hareketini kolaylaştıran hidrodinamik kanatları vardır. Yüzme becerisi bakımından balıklardan aşağı kalmazlar ve saatte 15 mil hızla yüzebilirler.

Penguen Türleri ve Yaşadıkları Yerler

-- Aptenodytes cinsi
1. Kral penguen (İng. King penguin – Lat. Aptenodytes patagonicus): 46° ile 55° güney arasındaki Antarktik-altı ve Antarktik adaları.
2. İmparator penguen (İng. Emperor penguin – Lat. Aptenodytes forsteri): Antarktik deniz buzlası bölgesi.
-- Pygoscelis cinsi
3. Adélie pengueni (İng. Adélie penguin – Lat. Pygoscelis adeliae): Antarktik kıtası ve adaları.
4. Çember sakallı penguen (İng. Chinstrap penguin – Lat. Pygoscelis antarctica): Antarktik yarımadası ve Antarktik-altı adaları.
5. Gentoo pengueni (İng. Gentoo penguin – Lat. Pygoscelis papua): Antarktik-altı adaları ve Antarktik yarımadası.
-- Eudyptula cinsi
6. Küçük (mavi) penguen (İng. Little penguin – Lat. Eudyptula minor): Yeni Zelanda ve Güney Avustralya.
(Beyaz yüzgeçli (İng. White-flippered – Lat. Eudyptula minor albosignata): Banks Yarımadası ve Motunau Adası, Yeni Zelanda)



-- Spheniscus cinsi
7. Macellan pengueni (İng. Magellanic penguin – Lat. Spheniscus magellanicus): Güney Arjantin ve Şili, Falkland Adaları.
8. Humboldt pengueni (ing. Humboldt penguin – Lat. Spheniscus humboldti): Peru ve Şili.
9. Galapagos pengueni (İng. Galápagos penguin – Lat. Spheniscus mendiculus): Galapagos Adaları, Ekvator.
10. Afrika pengueni (İng. African penguin – Lat. Spheniscus demersus): Güney Afrika'nın 'nın güneydoğu kıyısı ve Namibya.
-- Megadyptes cinsi
11. Sarı gözlü penguen (İng. Yellow-eyed penguin – Lat. Megadyptes antipodes): Yeni Zelanda'nın güneydoğu kıyısı, Campbell ve Auckland Adaları.
-- Eudyptes cinsi
12. Fiordland pengueni (İng. Fiordland penguin – Lat. Eudyptes pachyrynchus): Yeni Zelanda'nın Fiordland ve Stewart Adaları kıyıları
13. Snares pengueni (İng. Snares penguin – Lat. Eudyptes robustus): Snares Adaları, Yeni Zelanda.
14. Dik sorguçlu penguen (İng. Erect-crested penguin – Lat. Eudyptes sclateri): Yeni Zelanda Antarktik-altı adaları.
15. Güney kaya pengueni (İng. Southern rockhopper penguin – Lat. Eudyptes chrysocome): Antarktik kutup cephesinin güneyindeki Antarktik-altı adaları.
16. Kuzey kaya pengueni (İng. Northern rockhopper penguin – Lat. Eudyptes moseleyi): Antarktik kutup cephesinin kuzeyindeki Antarktik-altı adaları.
17. Kraliyet pengueni (İng. Royal penguin – Lat. Eudyptes schlegeli): Macquarie Adası, Avustralya'nın güneyi.
18. Makaroni pengueni (İng. Macaroni penguin – Lat. Eudyptes chrysolophus): Antarktik Yarımadası, Antarktik ve Antarktik-altı adaları.

Kuzey Yarıkürenin Penguen Benzeri Familyası: Alkgiller (Dalıcımartıgiller)

Penguenlerin uçmayı bırakıp, karada küçük küçük adımlarla yürüdükleri hâlde soylarının tükenmemiş olması, Güney Kutbu yakınlarında karasal yırtıcı olmaması sayesindedir. Kuzey Kutbu'nda ise başta kutup ayıları ve kutup tilkileri olmak üzere çeşitli yırtıcılar olduğundan, penguenlerin Güney Kutbu'nda doldurduğu ekolojik mevkinin yani nişin benzerini Kuzey Kutbu'nda dolduran ve penguenleri andıran Alcidae (alkgiller/ dalıcımartıgiller) familyasının üyeleri uçma yetilerinden vazgeçmemiş, fakat penguenlerinkine yakın bir suda avlanma becerisi geliştirmelerinin bedeli olarak havalanmak için önce biraz koşmak mecburiyetinde kalmış görünmektedirler.

"Penguen" adı aslında ilk olarak Alkgiller'den Büyük Auk kuşu için kullanılmıştı (son Büyük Auk, 1844 yılında İzlanda'da insanlar tarafından öldürülmüş ve soyu tükenmiştir). Avrupalı kâşifler sonradan Güney Kutbu'ndaki penguenleri ilk gördüklerinde, Büyük Auk'a benzerlikten dolayı penguen olarak kayda geçirmişlerdir; ancak daha sonraları kuzey ve güneydeki türler, ayrı takımlar altında sınıflandırılmış ve penguen adı Güney Kutbu'ndakilerde kalmıştır.

Biri soyu tükenmiş durumda olan 25 türü kapsayan Alkgiller şunlardır:
1. Büyük Auk (Lat. Pinguinus impennis veya Alca impennis) -- soyu tükendi
2. Küçük Auk (Lat. Alle alle)
3. Yaygın Murre (Lat. Uria aalge)
4. Kalın Gagalı Murre (Lat. Uria lomvia)
5. Usturagaga (Lat. Alca torda)
6. Kara Gilimot (Lat. Cepphus grille)
7. Güvercin Gilimot (Lat. Cepphus Columba)
8. Gözlüklü Gilimot (Lat. Cepphus carbo)
9. Benekli Murre (Lat. Brachyramphus marmoratus)
10. Kitlitz Murre (Lat. Brachyramphus brevirostris)
11. Uzun Gagalı Murre (Lat. Brachyramphus perdix)
12. Gadalupe Murre (Lat. Synthliboramphus hypoleucus)
13. Kraveri Murre (Lat. Synthliboramphus craveri)
14. Skrips Murre (Lat. Synthliboramphus scrippsi)
15. Antik Murre (Lat. Synthliboramphus antiquus)
16. Japon Murre (Lat. Synthliboramphus wumizusume)
17. Kassin Auk (Lat. Ptychoramphus aleuticus),
18. Papağan Auk (Lat. Aethia psittacula)
19. Sorguçlu Auk (Lat. Aethia cristatella)
20. Bıyıklı Auk (Lat. Aethia pygmaea)
21. Minik Auk (Lat. Aethia pusilla).
22. Gergedan Auk (Lat. Cerorhinca monocerata)
23. Atlantik Puffin (Lat. Fratercula arctica)
24. Boynuzlu Puffin (Lat. Fratercula corniculata)
25. Sorguçlu Puffin (Lat. Fratercula cirrhata)

Penguenlerin Geleceği

Dünyadaki tüm canlılar gibi penguenler de çevre kirliliğinden, okyanusların plastik vb atıklarla dolmasından ötürü büyük sıkıntılar yaşıyor. İklim değişimi de özellikle Antarktika'da yaşayan penguenler (İmparator ve Adelie penguenleri) açısından giderek büyüyen bir endişe kaynağı çünkü bu türlerin yiyecek bulabilmesi ve üreyebilmesi, deniz buzuna bağlı. Dolayısıyla deniz buzları eriyip giderken, penguen nüfusunu da beraberinde götürüyor. Bunun dışında, Güney Denizi bölgesindeki ticari balıkçılık, penguen türlerinin yiyecek balık bulmak için yoğun bir rekabet yaşamasına ve ayrıca sık sık ağlara takılmalarına neden oluyor. Şu anda 18 penguen türünden 15'inin soyu tehlikeye girmiş bulunuyor.

(Türkçe altyazıları sağ alt köşedeki ayarlar düğmesinden açabilirsiniz.)