Kan Basıncı Limitlerine Sıkı Kontrol Yolda: Normalin Üstüne Ceza!

Yaklaşık 100 tıp merkezinde yüksek tansiyon (hipertansiyon-HT) nedeniyle takip edilen 50 yaş üstü 9.300 hastanın dahil edilmesiyle 2009 yılında başlanan, Amerikan Ulusal Sağlık Enstitüleri’nin (NİH) ilgili branşının desteğiyle yürütülen ve 2017’de sonlanması planlanan SPRINT (Systolic Blood Pressure Intervention Trial – Sistolik (Büyük) Kan Basıncı Müdahale Çalışması) adlı ileriye dönük çalışmanın ilk sonuçları, çalışmanın bitiş tarihinden çok önce, hastalıkla ilgili kökten bir değişikliğe neden olacak gibi görünüyor.

Kalp hastalıkları, inme ve böbrek hastalıkları gibi sık görülen sağlık sorunlarının önde gelen nedenlerinden biri olması, toplumda görülme sıklığının yüksekliği ile birleşince, tanı, tedavi ve takibi konusunda çokça şey biliğimiz HT hastalığı, üzerinde en çok araştırma ve çalışma yapılan patolojilerden biri olmaya devam ediyor. Tedavi altındaki hastalar için “hedef” kabul ettiğimiz kan basıncı değerlerindeki görece küçük farklılıkların yaratacağı sonuçların çok şey değiştireceği bilindiğinden, tüm bu çalışmaların asıl amacı “ideal” değerleri daha dar aralıklarla belirlemektir.

2010-2013 yılları arasında çalışmaya katılan tansiyon hastaları iki gruba ayrıldı; sistolik (büyük) tansiyonları 140mmHg’nın altında tutulması hedeflenenler (ki bu hastalar ortalama 2 tansiyon ilacı kullanmaktaydı) ve ortalama 3 tansiyon ilacı kullanmak suretiyle yoğun bir tedavi uygulanarak tansiyonları 120mmHg altında tutulanlar. NIH’in ilgili branşı olan Ulusal Kalp, Akciğer ve Kan Enstitüsü’nün “ivedilikle” açıklamayı gerekli gördüğü ilk sonuçlara göre yoğun tedavi uygulanan ve tansiyonları 120mmHg’nın altında tutulan hastalarda kalp krizi, kalp yetmezliği ve inme riskleri 3’te 1 oranında, genel ölüm riski de 4’te 1 oranında azalmış olarak tespit edilmiş durumda. Bilimsel bir yayın olarak değil de bir basın açıklaması şeklinde duyurulan bu sonuçalrın, çalışmaya dahil edilen hasta sayıları düşünüldüğünden istatistiksel olarak oldukça anlamlı farklar olduğunu düşünüyoruz.

Halen birçok kılavuzda tedavi gerektiren HT için sistolik basınç alt sınırı 140mmHg olarak kabul ediliyor. 120-140mmHg arasındaki değerler pre-HT (HT öncesi) olarak adlandırılıyor ve bu değerlerdeki kan basıncına sahip kişlere yaşam şekli değişiklikleri önerileriyle takip öneriliyor. Her hasta özelinde dikkatli bir şekilde değerlendirilmesi gerekliliği olsa da , bu çalışmadan çıkan sonuçlara göre 120mmHg üzerindeki tansiyonlara sahip kişilere de tedavi uygulanması gerekliliğinin önümüzdeki günlerde oldukça yoğun bir şekilde tartışılacağını, bu gruptaki kişilerin (“hastaların” demek daha doğru olacak) büyük çoğunluğuna da tedavi başlanması yönünde görüşlerin ağırlık kazanacağını öngörmek çok da yanlış olmayacak.

İki farklı sistolik kan basıncı üst sınırı değerlerinin böbrek sağlığı, bilişsel fonksiyonlar ve bunama üzerine etkilerini de araştırmayı hedefleyen SPRINT çalışmasında veri sağlama ve değerlendirme süreci devam ediyor.

Kaynak: National Institutes of Healt (September 11, 2015), Landmark NIH study shows intensive blood pressure management may save lives, Retrieved 12 September 2015 http://www.nhlbi.nih.gov/news/press-releases/2015/landmark-nih-study-shows-intensive-blood-pressure-management-may-save-lives