Kalıcı Hatıralar Oluşmasındaki Beyin Mekanizması

Sussex Üniversitesi’nin yaptığı yeni bir araştırmaya göre; bir bilgiyi öğrenir öğrenmez tekrar etmek, o bilgiyi daha kalıcı yapmak için ihtiyacınız olan tek şey olabilir. Psikologlar, hafızayı dinlendirirken aktif olan beyin bölgesinin, belleği tekrar ederken de aktif hale geldiğini keşfettiler.

Çalışma, 27 Ekim 2015’te Journal of Neuroscience dergisinde yayınlandı. Çalışma, bir kazaya veya suça şahit olmak gibi, bir olayın net bir şekilde anımsanmasının önemli olduğu durumlar için çıkarımlarda bulunuyor.

Çalışmaya göre; beynin posterior singulat (posterior cingulate) denen bölgesi -çoğunlukla Alzheimer hastalarında hasarlı olduğu gözlenen beyin bölgesi- kalıcı anılar oluşturmakta önemli bir rol oynuyor.

Bu bölge sadece, bir olayın detaylarını parça parça çağırmamıza yardımcı olmakla kalmayıp; ayrıca belleği, bilgimiz ve anlayışımıza entegre ederek, unutmaya dirençli kılıyor.

Araştırmada, katılımcılara içeriğinde bir hikaye bulunan, yaklaşık 40 saniye uzunluğunda, YouTube’dan alınmış 26 kısa video gösterildi. Örneğin, “yaramaz komşular” adlı bir tanesinde, iki adam birbirlerine şakalar yaparken gösteriliyordu. Videoların 20 tanesinde, katılımcılara her videonun ardından videodaki olayları ilişkilendirmeleri veya gördükleri detayları anlatmaları için yaklaşık 40 saniye süre verildi. Geriye kalan 6 video için, bu tekrar süresi verilmedi.

2 hafta sonrasına kadar, tekrar edilmemiş videolar büyük çoğunlukla unutulmuş olmasına rağmen, katılımcılar tekrar ettikleri videoların pek çok detayını hatırlayabiliyorlardı.

MR görüntüleri, beynin aynı bölgesinin –posterior singulat-, tekrar etmenin faydalarıyla en ilişkili bölge olduğunu açığa çıkardı. Burada, videoların izlenirken veya tekrar edilirken eşleştikleri beyin aktivitesinin derecesi ile 1 hafta sonra videoların ne kadar iyi hatırlandığı tahmin edildi. Baş araştırmacı Dr. Chris Bird; “Mevcut anılarımızın, pekiştirme sürecinin sonuna kadar unutulmaya yatkın olduğunu biliyoruz. Bu çalışmada; kısa bir tekrar süresinin, karmaşık, hayata benzer olayları, 1-2 haftalık süre içerisinde yeniden hatırlamamız üzerinde büyük etkisi olduğunu göstermiş olduk. Ayrıca bu tekrar etkisinin, beynin özel bir bölgesiyle –posterior singulat- ile bağlantılı olduğunu görmüş olduk.” diye aktarıyor.

“Bulgularımız, bir suça veya kazaya tanık olmak gibi, kesin bir şekilde hatırlamanın önemli olduğu bazı durumlar için çıkarımlarda bulunuyor. Tanıklar, bir olayın ardından olaylar dizisini tekrar ettiklerinde, hafıza bu olay için önemli ölçüde gelişiyor.” diye ekliyor Dr. Bird.

Dr. Bird’in araştırma ekibi, bu süreçlerin Alzheimer hastalığında hafıza kaybıyla ilişkisini araştırmak için yeni bir çalışma başlatıyor.

 

---

Makale Referans : : The Journal of Neuroscience “Consolidation of Complex Events via Reinstatement in Posterior Cingulate Cortex” http://www.jneurosci.org/content/35/43/14426.short

---