Post Author Avatar
Gürkan Akçay
Boğaziçi Üniversitesi - Yazar / Editör
Etrafımızdaki nesneleri görebilmemizin tek yolu, ışıktır. Işık bir nesneye çarpıp, yansıdığında görünür olurlar. Bilim insanları, ışığı dalga ya da parçacıklar bileşimi olarak tanımlıyorlar.

Işığın bir aynadan yansımasını, duvara çarpan bir topun sekmesine benzeten Antik Yunanlılar, aynı zamanda da ışığın doğrusal olarak yayıldığını gözlemlediler. Yani Antik Yunanda, ışık, tekil parçacıkların akışı olarak düşünülüyordu. Tekil parçacıklar hiçbir şekilde görülemese de, bu parçacık teorisi birçok insan tarafından kabul edilmiştir.

Öte yandan, 1600'lerin sonlarında, Christiaan Huygens tarafından ışığın dalga teorisi geliştirildi. Huygens'in teorisi, 1807 yılında, ışığın bir levha üzerindeki çok küçük bir açıklıktan geçişi ve levhanın diğer tarafındaki ekrana serpilmesini gözlemleyen Thomas Young tarafından daha da ileri taşındı. Young, aynı zamanda bir ışın demetinin bir başka ışın demeti ile girişim oluşturduğunu da fark etti. Eğer ışık, parçacıklar halinde yayılıyor olsa, Young'ın deneyleri aynı sonuçları veremezdi.

Aşağıdaki animasyonda dalga teorisini destekleyen Young deneyini izleyebilirsiniz. Animasyonda yarığa gönderilen ışık demetinin yarıktan geçtikten sonra dalgalar oluşturması durumunu ve sonrasında da iki yarıktan geçen dalgaların uyumlu birer ışık kaynağı gibi çalışması sonucu girişim yapması durumunu ve girişim neticesinde de ekranda karanlık ve aydınlık noktalar oluşmasını gözlemleyebilirsiniz.



İki teori de kabul edilse de, ışığın dalga olarak tanımlanışı daha yaygın, çünkü gözümüz ışığı parçacıklar olarak değil dalgalar olarak içeri alır. Yine de, ışığın parçacık teorisi Albert Einstein'dan 1905 yılında bir destek aldı. Einstein, fotoelektrik etki olarak bilinen; bir yüzeye gönderilen ultraviyole ışığın levhaya çarpışında elektron saçıldığını gözlemledi Einstein bu etkiyi ışığın fotonlar ya da enerji paketleri içeren bir akış olduğu şeklinde tanımladı.

Aşağıdaki animasyonda ise Einstein'ın fotoelektrik etki olarak bilinen ve ışığın parçacık teorisini destekleyen deneyini gözlemleyebilirsiniz. Deneyde ışık kaynağından çıkan fotonlar metal levhaya çarptıkça levhadan elektron koparıyor. Modern fizikçiler iki teorinin de -parçacık ve dalga- oldukça karışık olgulara basit açıklamalar getirdiği sonucunda birleşiyorlar.

Kaynak ve İleri Okuma
Etiket

Projelerimizde bize destek olmak ister misiniz?

Dilediğiniz miktarda aylık veya tek seferlik bağış yapabilirsiniz.

Destek Ol

Yorum Yap (0)

Bunlar da İlginizi Çekebilir