Post Author Avatar
Yusuf Cem Durakcan
Boğaziçi Üniversitesi - Çevirmen/Yazar
Yapılan yeni bir araştırmanın önermesine göre, yaklaşık 17.000 yıl önce şimdiki İngiltere’de yaşayan insanlar, insan kemiklerine oyma semboller yapmak gibi yamyamlık davranışları gösteriyorlardı.

Plos One dergisinde yayımlanan araştırmanın sonuçları, Paleolitik Dönem veya Yontma Taş Devri'nde insan kemiklerini belirli bir ritüelin parçası olarak oyan yamyam insanların bilinen ilk örneğine işaret ediyor.

Paleolitik Dönem


İnsanlık tarihinin büyük bölümünü kaplayan Paleolitik dönem, eski insanların yontarak oluşturduğu taş aletleri kullandığı dönem olarak tanınıyor. Bu dönemin, modern insan atalarının yaklaşık 2.6 milyon yıl önce bilinen en eski taş aletleri kullanmasıyla başladığı düşünülüyor. Bu dönemin ilk olarak tanımlanmasından bu yana daha eski taş aletler de bulundu. Ancak bu aletlerin insanlar tarafından mı yoksa insanların yakın akrabaları tarafından mı yapılmış olduğu konusu henüz belirsiz. Paleolitik Çağ'ın bitişi ise, insanların bileme veya cilalama ile yaptıkları daha gelişmiş taş aletleri icat ettiği Neolitik Çağ ya da Cilalı Taş Devri'nin ortaya çıkışına yani şimdiden yaklaşık 10,000 yıl önceye denk geliyor.

Paleolitik Çağ'ın son dönemleri, bu döneme özgü sanatı barındırıyordu. İnsanlar bu dönemde mağara duvarlarına resimler yapıyorlardı, boynuzlara hayvan resimleri veya geometrik şekiller kazıyorlardı.

Paleolitik Dönemde Yamyamlık Davranışı


Kendi türümüze özgü yeni bir ifade biçimi olan oyma, genellikle modern insan davranışının bir parçası olarak değerlendirilir. Fakat, şu ana kadar, Fransa’da bulunan ve kasti olarak oyulduğu konusu tartışmalı olan kafatasları dışında Paleolitik Dönem’e ait oyulmuş insan kemiği örnekleri mevcut değildi.

Bilim insanları yaptıkları yeni çalışmada, Paleolitik Çağ'ın son dönemlerine denk gelen dönemde, yaklaşık M.Ö 10.000 ile 15.000 yılları arasında, yaşamış Magdalenian kültürüne ait kemik kalıntılarını incelediler. Bu topluluğa ait insanların yaşadığı bölgelerde yapılan kazılar sonucunda ulaşılan kemiklerde, bu insanların yamyamlık davranışı gösterdiklerine dair güçlü bulgular mevcut. Örneğin bazı kemiklerde, insanların kasıtlı olarak doğrandıklarını işaret eden kesikler bulunuyor. Ayrıca bazı kemiklerdeki kopmalar, kemik iliğinin emildiği önermesinin yapılmasını sağlıyor.

Bilim insanları özellikle İngiltere Cheddar Gorge'daki Gough's Cave (Gough’un Mağarası) üzerine yoğunlaştılar. Bu alan, Magdalenian kültürüne ait en geniş kemik koleksiyonlarından birisine sahip. Daha önce bu 17.700 yıllık kazı alanında, insan kafataslarından yapılmış bardaklar gibi korkutucu eserler de keşfedilmişti.

1987'de Gough's Cave'de ortaya çıkarılan yetişkin bir erkeğin sağ ön kol kemiğinde, sadece insan diş izleri değil, aynı zamanda bir tarafında olağandışı zikzak çizgileri de bulunuyordu. Bu kesiklerin oyma örneği mi yoksa yalnızca kasaplık örneği mi olduğu konusu tartışmalıydı. Bu konuyu çözümlemek için, yeni yapılan çalışmayı yürüten bilim insanları el merceği, sıradan mikroskop ve elektron mikroskobu kullanarak bu kemik üzerindeki 87 kesiğin mikroskobik özelliklerini analiz edip kesiklerin 3 boyutlu modellerini ürettiler.

Yamyamlık davranışının bir örneği olan insan sağ ön kol kemiği Kaynak: Bello et al (2017)


Araştırmacılar daha sonra, bu özellikleri aynı bölgeden çıkarılmış at kaburgasında ve tavşan kaval kemiğinde bulunan 119 oyma izinin yanı sıra, yine aynı bölgedeki insan ve hayvan kalıntılarının üzerinde bulunan 322 kasaplık işaretiyle de karşılaştırdılar.

Bilim insanları, bu insan kol kemiği üzerindeki zikzak kesiklerin kasıtlı olarak kazındığı sonucuna ulaştılar. Araştırmacılara göre, bu kemik üzerinde yapılan değişiklikler dizisi, bu oymacılığın kasıtlı olarak yapıldığını ve yamyamlık davranışının bir parçası olduğunu gösteriyor. Yani, burada yaşayan toplulukta hem insan eti yenirken hem de bazı anlamları olabilecek semboller insan kemiklerinin üzerine işleniyordu. Daha önceki analizlerde, Gough’s Cave’deki yamyamlığın sembolik bir ritüel olarak uygulandığı öne sürülmüştü. Bu çalışma ile de yamyamlık davranışının gösterildiğine dair güçlü deliller sunuluyor.

Şimdilik bu işaretlerin taşıdığı sembolik anlamların çözümlenmesi zor. Genellikle, oyma ve kazıma yoluyla bırakılan işaretler, bir olayı, yeri ya da durumu hatırlamak için kullanıldığı düşünülüyor. Dolayısıyla bu kemik üzerindeki izler, doğrudan ölen kişiyle alakalı bir tür anıyı temsil ediyor olabilir. Diğer bir taraftan, bir çeşit ritüelinin doğrudan bir parçası da olabilir.





  • İlgili Makale: Bello SM, Wallduck R, Parfitt SA, Stringer CB (2017) An Upper Palaeolithic engraved human bone associated with ritualistic cannibalism. PLoS ONE 12(8): e0182127. https://doi.org/10.1371/journal.pone.0182127

  • Kaynak: Stone Age Cannibals Engraved Marks on Human Bones, Live Science, Retrieved from https://www.livescience.com/60088-stone-age-cannibals-engraved-human-bones.html






Bu içerik BilimFili.com yazarı tarafından oluşturulmuştur. BilimFili.com`un belirtmiş olduğu “Kullanım İzinleri”ne bağlı kalmak kaydıyla kullanabilirsiniz.
Kaynak ve İleri Okuma
Etiket

Projelerimizde bize destek olmak ister misiniz?

Dilediğiniz miktarda aylık veya tek seferlik bağış yapabilirsiniz.

Destek Ol

Yorum Yap (0)

Bunlar da İlginizi Çekebilir