Post Author Avatar
Melis Soyumgürbüz
Boğaziçi Üniversitesi - Çevirmen
Doğum sırasının kişilik ve zeka gibi özellikler üzerinde etkisi olduğuna inananlar için, 377,000 lise öğrencisini içeren yeni bir çalışma yapıldı. Bu çalışmanın sonucuna göre; aile kronolojisinde ilk doğanlar daha sonra doğanlara göre daha yüksek IQ ve farklı kişilik özelliklerine sahipler. Ancak, araştırmacılar ilk doğanlarla sonrakilerin arasındaki bu farkın çok küçük olduğunu ve pratikte insanların hayatlarında herhangi bir değişiklik yaratmayacağını söylediler.
Yapılan bu analiz Journal of Research in Personality’de yayımlandı.

Post Doktora Araştırmacısı Rodica Damian’a bu analizi yapmasında önayak olan Illinois Üniversitesi’nden Psikoloji Profesörü Brent Robert, çalışmayı “Bu örneklem bariz bir şekilde büyük,” diye yorumladı.“Bu tarihteki en büyük doğum sırası ve kişilik analizi araştırması.”

Damian, yapılan analiz sonucunda ilk doğanların sonra doğanlardan daha yüksek IQ’ya sahip olduklarını söyledi. “Bu fark, istatistiksel olarak önemli ancak aynı zamanda anlam taşımıyor,” diye de ekledi. Bu analiz ilk doğan ve sonraki bebekler arasındaki kişilik özellikleri açısından tutarlılık taşıyor. Örneğin ilk doğan bebekler daha sonra doğanlara göre daha dışa dönük, uzlaşmacı ve vicdanlı olma eğilimindeyken, aynı zamanda daha az endişe sahibi. Ancak bu farklılıkların 0.02 korelasyon miktarında, yani “sonsuz küçük,” olduğunu söyledi.

Roberts ise, “Örneğin, bazı durumlarda, eğer bir ilaç 10.000 hayattan 10 tanesini kurtarıyorsa, küçük etkiler önemli sonuçlara yol açabiliyor,” dedi. "Ama kişilik özellikleri açısından inceliyorsanız ve bu incelemeden 0.02 korelasyon elde ediyorsanız, bu sonuç hiçbir şey ifade etmez. Sonuçları çıplak gözle görmeniz mümkün değildir. İki insanı yan yana oturtup aralarındaki farkı görmeyi bekleyemezsiniz. Bunu kimse fark edemez.”

Çalışmada ailelerin ekonomik durumu, çocuk sayısı ve kardeşlerin yaşları gibi çalışmanın sonucunu saptırabilecek potansiyel değişkenler kontrol edildi. Damian, bu değişkenlere örnek olarak ekonomik durumu daha iyi olan aileleri verdi. Çalışmaya göre, varlıklı aileler diğer ailelere göre daha az çocuk sahibi oluyor ve böylece, ilk çocuklar, IQ’larının ve kişiliklerinin etkileneceği daha fazla kaynağa ulaşabiliyorlar.

Araştırmacılar, önceki birçok çalışmanın küçük örneklem olmalarından kaynaklı sıkıntılar çektiğini söyledi. Ayrıca, bu çalışmaların birçoğunun, çocukları kardeşleriyle karşılaştırarak bir aile içi çalışması yaptığı ve bunun farklı ailelerin çocuklarını karşılaştırmaktan daha doğru görüldüğü gözlemlendi. Ancak Damian, bu tarz çalışmaların her çocuğun ayrı ayrı kişilik analizini yapamadığını söylüyor. “Kardeşlerinden daha vicdanlı olup olmadığını sadece en büyük olan çocuğa soruyorlar. Yani, sonuçlar kime sorduğunuza göre değişebiliyor.”

Roberts, “Aile içi çalışmalarının diğer bir büyük problemi, en büyük çocuğun her zaman en büyük kalmasıdır,” diye ekledi. “İnsanlar en büyük çocuklarının en küçük çocuklarından daha sorumluluk sahibi olduğunu söylüyor. Evet, öyle, onlar aynı zamanda ‘en büyük çocuklar.’ ”

Araştırmacılar, “İdeal bir aile içi çalışma, aileleri zaman içinde izlemeli, her çocuk belirli bir yaşa ulaştığında IQ ve kişilik veri bilgileri alınmalıdır,” dediler.

Araştırmacılar ayrıca çalışmanın bir alt kümesi olarak iki kardeşli ve iki ebeveynli aileleri incelemişlerdir. Bu şekilde araştırmanın, birinci ve ikinci doğanlar, ya da ikinci ve üçüncü doğanlar arasındaki bazı farkları tespit etmesine olanak sağlandı. Ancak bu farkın önemsizliği de araştırmacılar tarafından tekrar tekrar vurgulandı.

Damian çalışmanın özetini şu şekilde verdi: “Bu çalışmanın mesajı, doğum sırası sizin ebeveynliğinizi etkilememeli çünkü bunun çocuğunuzun kişiliği ya da IQ’suyla bir ilgisi yok.”

 




Kaynak: University of Illinois at Urbana-Champaign. "Massive study: Birth order has no meaningful effect on personality or IQ." ScienceDaily. ScienceDaily, 16 July 2015. <www.sciencedaily.com/releases/2015/07/150716124449.htm>.

Akademik Kaynak: Rodica Ioana Damian, Brent W. Roberts. “The Associations of Birth Order with Personality and Intelligence in a Representative Sample of U.S. High School Students. Journal of Research in Personality,” 2015; DOI: 10.1016/j.jrp.2015.05.005




Bu içerik BilimFili.com yazarı tarafından oluşturulmuştur. BilimFili.com`un belirtmiş olduğu “Kullanım İzinleri”ne bağlı kalmak kaydıyla kullanabilirsiniz.
Kaynak ve İleri Okuma
Etiket

Projelerimizde bize destek olmak ister misiniz?

Dilediğiniz miktarda aylık veya tek seferlik bağış yapabilirsiniz.

Destek Ol

Yorum Yap (0)

Bunlar da İlginizi Çekebilir