Post Author Avatar
İdris Kalp
Akdeniz Üniversitesi - Çevirmen
Gökbilimciler 10 Nisan 2019 tarihinde,  kütleçekimin akıl almaz kalkanları tarafından karanlıkta bırakılan ve evrene yayılmış yıldız yiyici canavarlardan biri olan bir kara deliğe ait ilk fotoğrafı paylaştı.

Beyaz sıcak gazdan ve plazmadan oluşan bir ateş turuncusu haleyle çevrilmiş siyah çekirdek görüntüsü, 30 yıldır sayısız sanatçının çizdiği şekillere benziyor. Fakat bu kez, karşımızda bir çizim değil, gerçek bir görüntü bulunuyor.

Bilimciler 18. yüzyıldan beri görünmez “kara yıldızları” araştırmakla meşguldü, fakat şimdiye kadar fotoğrafının çekilmesi şöyle dursun, teleskopla bile gözlemlenebilmiş değillerdi.

Geniş bir alana yayılmış radyo teleskoplar ağı tarafından ölümsüzleştirilen bu süper kütleli kara delik, 50 milyon ışık yılı uzaklıkta ve M87 olarak bilinen Messier 87 gökadasının merkezinde yer alıyor ve araştırma ekibine göre, bu uzaklık (50 milyon ışık yılı) zar zor görüntüleyebildiğimiz bir uzaklık.

NASA’nın Chandra X-ışını Gözlemevi tarafından sağlanan M87 kara deliğinin görüntüsü. Görsel Kaynak: NASA/CXC/Villanova University/J. Neilsen


Tahminlerin çoğu, bir diğer aday olan, Event Horizon (Tr. Olay Ufku) Teleskopu’nın hedeflediği, gökadamız Samanyolu’nun merkezindeki süper kütleli bir kara delik olan Sagittarius A’yı merkez alıyordu. Karşılaştırmak gerekirse, Sagittarius-A Dünya’dan sadece 26.000 ışık yılı uzaklıkta.

M87’nin süper kütleli kara deliğinin görüntüsünü bu mesafeden dondurmak, Ay’ın yüzeyindeki bir çakıl taşını fotoğraflamayla eşdeğer. Yani bu durum için "nefes kesici bir teknik gelişme" nitelendirmesi yapmak yerinde olacaktır.

Öte yandan bu gelişmenin muazzam bir ekip çalışmasının ürünü olduğunu da belirtmemiz gerekiyor. Çünkü gökbilimciler, kendi ağırlığı altında ezilecek devasa bir teleskop yapmak yerine, pek çok gözlem evini bu iş için bir araya getirdi. 2017 yılının Nisan ayında Hawaii, Arizona, İspanya, Meksika, Şili ve Güney Kutbu’ndaki sekiz radyo teleskobu Sagittarius A ve M87’ye odaklandı.

“Devasa bir aynanın parçaları” gibi bir araya getirilen bu sekiz teleskop, 12.000 kilometre, kabaca Dünya’nın çapı boyunca dağılmış sanal bir gözlemevi meydana getirdi. Sonuç olarak da M87 daha fotojenik bir hale geldi. Sagittarius A ise tıpkı yaramaz bir çocuk gibi çok aktifti; bu nedenle temiz bir görüntüsünü almak neredeyse imkansızdı.

Öte yandan, teleskop kara deliğe bakmıyor; kara deliğin yakaladığı malzemeye bakıyor. Yani birikim diski olarak bilinen beyaz sıcak gaz ve plazmadan oluşan parlak diski görüyoruz. 
Kaynak ve İleri Okuma
Etiket

Projelerimizde bize destek olmak ister misiniz?

Dilediğiniz miktarda aylık veya tek seferlik bağış yapabilirsiniz.

Destek Ol

Yorum Yap (0)

Bunlar da İlginizi Çekebilir